به گزارش ایران خبر، واردات سالانه و رو به رشد روغن به میزان یک میلیون و ۴۲۵ هزار تن است که 50 درصد آن را روغن پالم تشکیل می‌دهد روغن آفتابگردان، ذرت و سویا در رده‌های دیگر قرار دارند. موضوع مهم در واردات روغن پالم و مخاطراتی که پالم برای سلامتی دارد 95 درصد مصرف آن در مصارف غذایی و خوراکی است و تنها 5 درصد مصرف صنعتی دارد.
95 درصد روغن پالم مصرف خوراکی دارد
علیرضا مهاجر مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی در گفت‌و‌گو با «ایران» در خصوص میزان واردات و مصرف روغن پالم در کشور گفت که 95 درصد روغن مورد نیاز وارد شده که 90 درصد آن به‌صورت روغن خام و 5 درصد دانه‌های روغنی است. اما سال گذشته واردات روغن خام به نسب دانه‌های روغنی اندکی کمتر شد و از 90 به 85 درصد رسید.
به گفته مهاجری از 90 درصد روغن خام وارداتی 50 درصد آن روغن پالم و 40 درصد روغن سویا است. موضوع نگران‌کننده در واردات روغن پالم این است که 95 درصد آن مصرف خوراکی دارد و فقط 5 درصد در مصارف صنعتی به‌کار می‌رود. همچنین حدود 64 درصد روغن مصرفی در صنایع شیرینی و شکلات و بستنی را روغن پالم تشکیل می‌دهد.
سهم روغن پالم از روغن‌های وارداتی در حالی به گفته مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی50 درصد روغن وارداتی را تشکیل می‌دهد که بنا بر بخشنامه وزارت بهداشت قرار بر این بود که سهم این روغن از پنجاه درصد به سی درصد کاهش یابد تا به این ترتیب سرانه مصرف روغن پالم در ایران مطابق با سرانه جهانی آن (هفت کیلوگرم) شود اما وزارت بهداشت کاهش واردات را تأیید کرده است. در همین زمینه رسول دیناروند رئیس سابق سازمان غذا و دارو در اسفند سال گذشته اعلام کرد که واردات روغن پالم کماکان کمتر از سقف 420 هزار تنی تعیین شده در سال است.
بی کیفیت بودن روغن‌های وارداتی موضوع دیگری است که مهاجری با اشاره به آن می‌گوید به همین دلیل برنامه جایگزینی دانه‌های روغنی به جای روغن خام در دولت دنبال می‌شود به‌طوری که سال گذشته2 میلیون و 300 هزار تن دانه روغنی وارد شد در حالی که سال 94 این عدد 300 هزار تن بود و دولت تلاش می‌کند این سیاست را باوجود مشکلات و اختلاف نظرها ادامه دهد.
مهاجر افزود: دولت برای افزایش تولید دانه‌های روغنی در داخل بسته‌های حمایتی در نظر گرفته که خرید تضمینی دانه‌های روغنی و پرداخت بموقع بهای محصول، تأمین کارنده‌های جدید کلزا و سمپاشِ پشت تراکتوری و هد کمباینِ برداشت کلزا، سویا و آفتابگردان با ۴۰ درصد بخشودگی بهای ادوات، تأمین و تدارک و ارسال بموقع محصول مورد نیاز به استانها، تأمین تسهیلات بانکی کاشت و داشت و برداشت کلزا هر هکتار 3 میلیون تومان و... از آن جمله است. در برنامه 10 ساله طرح خوداتکایی دانه‌های روغنی، کشت پنج محصول کلزا، سویا، گلرنگ، آفتابگردان و کنجد مورد حمایت قرار گرفته است.
بر اساس آمار وزارت جهاد کشاورزی در سال ۹۵-۹۶، ۲۰۰ هزار هکتار کلزا و ۱۰۰ هزار هکتار سویا، آفتابگردان، کنجد و گلرنگ کشت شده است که مجموعاً ۳۰۰ هزار هکتار زمین زراعی را شامل می‌شوند و پیش‌بینی شده است که تا پایان سال‌جاری از آن محصولی به میزان ۳۸۰ تا ۴۰۰ هزار تُن برداشت شود.
30 هزار تن ذخایر استراتژیک پالم
بر اساس مصوبه دولت، 30 درصد از میزان واردات روغن خام باید به واردات روغن پالم اختصاص یابد، اما اینکه میزان واردات چقدر است که 30 درصد آن باید به واردات پالم اختصاص یابد، محل اختلاف است. وزارت صنعت معتقد است که میزان مصرف یک میلیون و 400 هزار تن است که از این رقم 30 درصد معادل 420 هزار تن باید به واردات روغن پالم اختصاص یابد، در حالی که وزارت بهداشت سقف واردات پالم را بر مبنای 30 درصد، 360 هزار تن اعلام کرده است.
اما بر اساس اعلام شرکت بازرگانی دولتی این شرکت امسال 30 هزار تن روغن پالم وارد کرده که این حجم روغن پالم خریداری شده سقف مقداری است که وزارت بهداشت تعیین کرده و برای ذخایر استراتژیک است و جدا از روغنی است که بخش خصوصی می‌تواند وارد کند.
کاهش بیش از 200 هزار تنی واردات
سال 93 بود که وزارت بهداشت در خصوص واردات بی‌رویه روغن پالم و مصرف آن در صنایع غذایی و خوراکی هشدار داد. بر اساس گزارش وزارت بهداشت سالانه ۱.۴ میلیون تن روغن در کشور مصرف می‌شود، که حدود ۴۰۰ هزار تن آن باید از طریق روغن پالم تأمین شود این در حالی است که در سال ۹۲، 750 هزار تن پالم وارد کشور شده بود. اسید چرب اشباع شده روغن پالم به نسبت روغن‌های دیگر بسیار بالا است که علت لزوم کاهش مصرف آن عنوان می‌شود. اما قیمت پایین پالم وارد‌کنندگان را به واردات بیشتر این روغن ترغیب می‌کند. با اینکه مجوز واردات و ثبت سفارش با وزارت بهداشت نیست اما از سال ۹۳ قرار بر این شد که میزان واردات کنترل و سقف آن ۳۰ درصد باشد و واردات بیشتر از آن اجازه ترخیص نداشته باشد.
