"دلالی" آفت صنعت سنگ خراسان
نیمی از کارخانه‌های سنگبری تعطیل شده‌اند
کد مطلب: 106412
تاریخ انتشار : چهارشنبه ۲۵ بهمن ۱۳۹۶ ساعت ۱۵:۰۱
رئیس اتحادیه سنگبری‌های مشهد از تعطیلی نیمی از واحدهای سنگبری مشهد به دلیل شرایط بازار خبر داد.
این روزها رکود اقتصادی و به‌تبع آن، رکود صنعت ساختمانی بسیاری از فعالان این صنف را به سمت صدور سنگ‌های خام به کشورهای همسایه سوق داده که این موضوع در درازمدت، تبعات اقتصادی ناگواری در حوزه اشتغال برای صنعت سنگ استان در پی خواهد داشت. در ادامه پیرامون همین موضوع و مشکلات و معضلات پیش‌روی این صنف با حسینعلی میرزائی؛ رئیس اتحادیه سنگبری‌های مشهد به گفت‌وگو نشسته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
تسنیم: لطفاً آماری از فعالان این صنف در مشهد بفرمایید.
میرزائی: نزدیک به 430 عضو رسمی در این صنف مشغول هستند که از این تعداد 125 واحد مربوط به کارگاه‌های تولیدی سنگ و الباقی واحدهای فروش و خدمات فنی هستند.
تسنیم: تعداد واحدهای غیرمجاز در حال حاضر چه میزان است؟
میرزائی: در این صنف ما عملاً غیرمجاز نداریم مگر اینکه به‌گونه‌ای فعالیت کنند که نتوان آن‌ها را پیدا کرد که در صنعت سنگ معقول نیست. همچنین گشت‌های بازرسی اتحادیه و اتاق اصناف نیز به صورت هفته‌ای در حال نظارت هستند.
تسنیم: یکی از موضوعات مورد مناقشه پیرامون صنعت سنگ تعرفه فروش و تفاوت‌های فاحش در قیمت سنگ‌های مختلف است؟
میرزائی: قیمت تمام شده هر نوع سنگ را می‌توان با محاسبه دقیق روال تولید و فرآوری به دست آورد. مشکل اصلی متغیر بودن قیمت‌ها و رکود بازارهای استان‌های دیگر به ویژه اصفهان و شیراز است که بسیاری از دلالان را راهی مشهد کرده است. این دلالان با عرضه سنگ‌های آن استان‌ها زیر نرخ متعارف به سمتی بازار سنگ را سوق داده‌‌اند که برخی اوقات تنها برای نقد شدن سرمایه سنگ‌های تولید داخل استان را با قیمت‌هایی زیر قیمت تمام شده عرضه کنند.
تسنیم: چگونه با وجود غنی بودن استان از انواع سنگ، محصولات استان‌های دیگر وارد خراسان می‌شود؟
میرزائی: خراسان با داشتن بیشتر از 28 نوع از بهترین گونه‌های سنگ ساختمانی و تزئینی جزء غنی‌ترین استان‌های کشور محسوب می‌شود اما با توجه به دپوی بالای سنگ در اصفهان و شیراز همان‌طور که اشاره کردم دلالانی از این شهرها اقدام به خرید و فروش می‌کنند که چک‌های دو ساله می‌گیرند و شرایط مناسبت‌تری که مشتری به سمت آن‌ها جذب می‌شود و نیز تولیدکنندگان استان را درگیر مشکلات عدیده می‌‌کند.
تسنیم: هیچ اقدام قانونی در برابر اقدامات انجام نداده‌اید؟
میرزائی: متاسفانه قانون با ارزان فروشی نمی‌تواند مقابله کند. از ابتدای سال تاکنون حدود 20 نفر از افراد قدیمی و سالم این صنعت پروانه خودشان را ابطال کرده‌اند زیرا شرایط کار وجود ندارد؛ یا باید با دلالان کنار آمد و زیر قیمت فروخت و یا فروش نداشت که همین موضوع توان ادامه کار را از خیلی‌ها سلب کرده است. البته با اتاق اصناف مکاتباتی شده تا با افرادی که این صنف را به خطر می‌اندازند برخورد کنند. اگر بخواهد برخوردی صورت بگیرد تعداد و افراد فوق مشخص هستند ولی همان‌طور که گفتم در قانون برای برخورد با ارزان‌فروشی راهکاری دیده نشده است.
تسنیم: رکود در حوزه ساخت وساز چه میزان تاثیری بر صنف شما داشته است؟
میرزائی: مانند اکثر صنوف این صنف نیز تحت تاثیر بوده و فروش کاهش چشمگیری داشته است. هرچند در همین اوضاع و احوال اگر همین پروژه‌های بزرگ عمرانی مشهد از داخل استان خرید کنند این صنعت سنگ خراسان با مشکلی روبرو نخواهد بود.
تسنیم: اگر پروژه‌های کلان همین شهر چه خصوصی یا دولتی از تولیدکنندگان داخلی خرید کنند دیگر بی‌نیاز خواهد بود. چرا این اتفاق تا امروز نیفتاده است؟
میرزائی: متاسفانه تا امروز حتی شهرداری مشهد برای تامین سنگ پروژه‌هایش از طریق دلالان از شهرهایی مانند اصفهان خرید می‌کرد؛ آمار داریم سنگ متری 50 تومان از استان‌های شیراز و اصفهان متری 270 تومان فاکتور شده بود. پیگیری‌هایی انجام دادیم که نباید سنگ مورد نیاز از کانال پیمانکار شهرداری و دلال تامین شود بلکه باید معاونت عمرانی مستقیم پیرامون تائید سنگ وارد شود. آن زمان ما سنگی که از استان دیگر خریداری و دو سال عمر نکرده است را تضمین 10 ساله می‌دهیم.
حداقل این است که با اتحادیه مشورتی بشود حتی اگر یک سنگ با قیمت مشخص و کیفیت مشخص در استان دیگر باشد خوب مسلما مشهد شهر خودمان است تولیدکننده مشهدی به قیمتی ارزان‌تر به شهرداری ارائه خواهد کرد. کما اینکه سنگی که در مشهد تولید شده باشد از لحاظ آنالیز سختی و مقاومت در برابر آب و هوا پایداری بیشتری خواهد داشت. در حال رایزنی با شورای شهر هستیم تا با صدور تبصره‌ای موضوع را حل کند.
تسنیم: در حوزه صادرات وضعیت استان چگونه است؟
میرزائی: یکی از مشکلات عمده صادرات ما حضور دلال‌های ترک و عرب در بازار و خرید چندین برابر نازل‌تر سنگ است. در حالی که همین ده غیبی مرکز تولید بسیاری سنگ‌های مورد تقاضای صادرات است و از لحاظ صادرات و حمل و نقل هم به کشورهای همجوار مقرون به صرفه است اما دلال‌های خارجی کار را خراب کرده‌اند.
تسنیم: چرا مستقیم و از طریق نمایشگاه‌ها اقدام به جذب مشتری نمی‌نمایید. حوزه سنگ ساختمان از حوزه‌های فعال در زمینه برگزاری نمایشگاه است؟
میرزائی: حق با شماست. در دوره قبل ما 11 متقاضی از آمریکا داشتیم اما آن‌ها خریدار سنگ خام هستند. متاسفانه به دلیل ضعف مالی معدن‌دارها و بهره بردارها امکان خرید ماشین آلات فراوری که امکان تولید سنگ با استاندارد اروپایی را نداریم و اصلی‌ترین دلیل عدم موفقیت در صادرات سنگ هم همین موضوع است. به عنوان مثال سنگ گرانیت آبرنگ یا جنگلی بیرجند متری 70 تومان در داخل است که گران‌ترین گرانیت ما است. همین سنگ در حوزه صادرات متری 450 هزار تومان در خارج کشور معامله می‌شود.
پبشنهاداتی به مسئولان داده‌ایم. برخی خریداران خارجی حاضر هستند در قبال در اختیار قرار دادن ماشین‌آلات استاندارد ایتالیایی به ما کل تولید را پیش خرید کنند. همچنین حتی اگر اضافه تولیدی باشد دلار برگردانند و این یعنی اشتغال و وارد نمودن ارز به کشور. حتی در ازای در اختیار قرار دادن ماشین آلات، هزینه هم نمی‌خواهند. این تنها راه برون رفت از این مشکل است؛ تنها افغانستان حاضر به خرید سنگ تولید شده ایران است و آن هم به دلیل نداشتن مشخصه استانداردی که تا چند مدت دیگر آن هم حاضر نخواهد بود.
تسنیم: تولید کنندگان سنگ‌قبر زیر مجموعه اتحادیه شما محسوب می‌شوند؟
میرزائی: بله. حدود 60 واحد داشتیم که به صورت پراکنده فعالیت داشتند. در حال حاضر حدود 20 واحد از این تعداد در بهشت رضای مشهد تجمیع و ساماندهی شده‌اند. البته مشکلاتی بر سر قیمت‌گذاری روی سنگ قبور و نیز توزیع عادلانه کار مطرح است که در حال رایزنی و مذاکره با بهشت رضا هستیم تا این مشکل حل شود.
تسنیم: دیگر مشکلات عمده صنف سنگ چیست؟
میرزائی: مشکلات عمده ما تسهیلات بانکی است. زمانی که کارخانه وام می‌خواهد بگیرد، زمانی که بازدهی ندارد در بازپرداخت به مشکل برمی‌خورد. وام‌های کم بهره تنها راه گسترش بروز رسانی تجهیزات این صنف است. با توجه به رکود اقتصادی و بحث چک‌های برگشتی، تولیدکننده یا معدن دار نمی‌توانند وام جدید بگیرند و مشکلات عمده‌ای به وجود آمده است.
امسال 50 درصد معادن و کارخانه‌های ما تعطیل شده‌اند. زمانی که تولید یک کارخانه از 10 هزار متر به دو هزار متر برسد عملاً کارخانه تعطیل است. ما مگر چه چیزی از ترکیه و چین کم داریم که نباید کارخانه استاندارد داشته باشیم؟ سنگ خراسان اگر بتواند به صورت استاندارد فرآوری شود، درآمدزایی 5 برابری با ورود ارز دارد و حتی یک متر آن باقی نخواهد ماند.
گفت‌وگو از صادق عسکری
ز
