به همین بهانه روزنامه اعتماد گفت‌وگویی انجام داده با احمد مسجدجامعی، عضو کمیسیون اجتماعی شورای شهر در خصوص علل بروز چنین حوادثی و نقشی که مدیریت شهری می‌تواند در کاهش آن داشته باشد.
احمد مسجد جامعی عضو کمیسیون اجتماعی شورای شهرآقای مسجدجامعی، طی ٢ روزه گذشته شاهد ٢ حادثه تلخ شهری بودیم که در این فضای سخت اقتصادی و آشفته اجتماعی، دوباره احساسات مردم را جریحه‌دار کرد. به عنوان یکی از اعضای کمیسیون اجتماعی شورای شهر و فردی که خودش به نوعی سال‌ها در حوزه‌های مختلف اجتماعی و فرهنگی مسوولیت داشته و هم پیگیر این گونه مسائل بوده است، فکر می‌کنید دلیل بروز چنین حوادثی چیست؟
به نظرم، تاب‌آوری مردم ما در شهرهای بزرگ، به‌شدت کاهش پیدا کرده است که دلیل آن‌هم انواع فشارهای مختلف اجتماعی و اقتصادی و... است. در واقع حوادثی که هرازچندگاهی می‌بینیم، به نوعی واکنش در برابر همین فشارهای عصبی و روانی است که روز به روز بر جامعه و مردم زیادتر می‌شود و درنهایت به چنین صورت‌هایی بازتاب پیدا می‌کند. برای همین هم بود که ما پیشنهاد اختصاص محلی برای بیان اعتراض‌های شهروندان را دادیم. چون براین باوریم که اگر مردم بتوانند مسائل و مشکلات‌شان را بازگو کنند و به گوش مسوولان برسانند، مسلما تا حدودی تخلیه می‌شوند و دیگر شاید به نقطه انفجار و درجه‌ای که بخواهند خود را آتش بزنند یا گوش پسربچه‌ای را ببرند، نرسند.
چند سال قبل هم شاهد حوادث مشابهی بودیم. اگر درست به خاطر داشته باشم، حادثه فوت مرحوم چراغی، دستفروشی که به دست ماموران شهرداری کشته شد در زمان ریاست شما در شورای شهر اتفاق افتاد و شما به‌شدت پیگیر آن بودید. ولی به نظر می‌رسد برخورد شما با متخلفان، چندان هم تاثیرگذار نبوده است! نمونه‌اش همین حوادثی است که هر از چندگاهی شاهد آن هستیم.
نه، با شما موافق نیستم. پیگیری‌های ما در آن زمان منجر به اجرای عدالت شد. چه بسا اگر اقدامات شورای شهر نبود تلاش‌هایی در جریان بود که می‌خواستند فوت مرحوم چراغی را غیر عمدی نشان دهند ولی با اصرار ما بر اجرای عدالت این اتفاق نیفتاد. ضمن اینکه شهرداری هم خانه‌ای را برای خانواده وی در نظر گرفت تا کمکی به آنها شده باشد. در کنار این موارد، لایحه‌ای در صحن شورا مطرح شد که شهرداری را ملزم به نظارت بیشتر بر فعالیت پیمانکاران می‌کرد که در نوع خود قابل تامل بود. اینها دستاوردهای کمی نیستند.
بله، ولی به نظر کافی نمی‌آیند. چون اگر دستاوردهای مناسبی بودند دیگر نباید شاهد تکرار حوادث مشابهی باشیم.
بهترین راه برای کم کردن احتمال بروز چنین حوادثی، پیگیری آنها و به نتیجه رساندن آنهاست. کما اینکه در مورد دو حادثه اخیر هم به پیشنهاد من قرار شده کمیته‌ای برای پیگیری هر دو حادثه تشکیل شود. در واقع این اولین قدم برای بهبود شرایط است. به هر حال چه بخواهیم و چه نخواهیم، این حوادث از قبل بوده، هنوز هم هست و متاسفانه در آینده نیز ادامه خواهد داشت.
خب چرا؟ چرا نباید اصلاح شود؟ چرا نباید یک جایی متوقف شود؟
چون این حوادث ناشی از یک‌سری عوامل و عللی هستند که شرایط پیچیده‌ای را ایجاد می‌کنند. این علل به یک سازمان و نهاد خاص مثل شهرداری مرتبط نمی‌شود. چه بسا اگر امروز فرد یاد شده جلوی بانک خودسوزی می‌کرد، ممکن بود مردم سیستم بانکی را مقصر بدانند! در حالی که این عوامل جزیی از واقعیت‌های اجتماعی جامعه ما هستند و برای حل آنها باید تمامی دستگاه‌های مرتبط زیر نظر مدیریت واحد وارد گود شوند و گرنه باز هم شاهد وقوع چنین حوادثی خواهیم بود.
کودکان کارفکر نمی‌کنید شهرداری باید تمرکز بیشتری روی تحقیق در حوزه آسیب‌های اجتماعی و آسیب‌شناسی آنها داشته باشد؟
چرا، الان هم مطالعاتی انجام می‌شود. ولی مهم این است که این مطالعات به ارایه راهکارهایی نیز منتهی شود. چون همان طور که گفتم عوامل بروز این حوادث چند وجهی است و یک سازمان و نهاد مانند مدیریت شهری به تنهایی نمی‌تواند از عهده حل آنها برآید. مثلا در مورد کودکان کار یک وجه‌اش به قوانین و محدویت‌هایی که برای کار اتباع خارجی وجود دارد، برمی‌گردد. ولی آیا اصلاح این شرایط با شهرداری است؟! در برنامه«زباله‌گردی» که چندی پیش در سطح شهر تهران داشتم با جوانان فعال انجمن های غیردولتی مواجه شدم که باتمام وجود برای حفاظت از کودکان کار و بهترشدن زندگی‌آنها تلاش می‌کردند. یعنی می‌خواهم بگویم که فقط دولت نیست که باید به فکر ساماندهی و حمایت از کودکان کار باشد بلکه ما نیز به‌نوبه خود می توانیم در این امر نقش موثری داشته باشیم. واقعیت این است که این حوادث جزو ماهیت زندگی در شهرهای بزرگ است و در همه جای دنیا کم و بیش وجود دارد. اما مهم اینجاست که تلاش کنیم تا آمار وقوع آن روز به روز کمتر شود و به جای آن قدرت تاب‌آوری مردم بالاتر رفته و احساس رضایت از زندگی در شهرهایی چون تهران بیشتر و بیشتر شود.
