آلبرت بغزیان از کارشناسان اقتصادی است که در این باره می‌گوید: استارت افزایش قیمت‌ها در 20 فروردین و همزمان با سیاست تک نرخی شدن ارز آغاز شد. این تصمیم به یکباره موجب افزایش شدید قیمت ارز و به‌دنبال آن قیمت تمامی کالاها و اجناس چه داخلی و چه خارجی در بازار شد.
بغزیان در گفت‌و‌گو با «ایران عصر» با بیان اینکه پلیسی کردن بازار یکی از اشتباهات بانک مرکزی بود، تصریح کرد: سیاست ترجیح نرخ ارز و اعلام روزانه نرخ که الان در بازار انجام می‌گیرد را در دوره قبل هم می‌توانستیم انجام دهیم تا بازار باثبات باشد؛ ضمن اینکه الان ما وارد مقوله تحریم هم شده‌ایم.
بغزیان افزود: نرخ ارز که تغییر کرد قیمت کالاها هم بالا رفت و برخی که مواد اولیه قبلی را داشتند فروششان با همان قیمت قبل بود اما حالا که مواد اولیه تمام شده و باید سفارش بدهند وبعد از تولید باید قیمت جدید بدهند، چاره‌ای جز افزایش قیمت ندارند. این کارشناس اقتصادی تصریح کرد: نرخ ارز مدتی است که روند نزولی دارد و ما انتظار داریم با همان شدتی که بالا رفت با همان شدت پایین هم بیاید. ولی موضوع این است که تولید‌کنندگان می‌گویند این کاهش موقتی است و اعتمادی به این کاهش قیمت ندارند.
چرا تولیدات داخلی گران شدند؟
این کارشناس اقتصادی در پاسخ به اینکه چرا تولیدات داخلی که کمتر وابسته به نرخ ارز بودند هم همپای ارز گران شدند اما با کاهش نرخ ارز افت قیمت نداشتند، گفت: در ایران متأسفانه موضوعی وجود دارد که تولیدکننده نمی‌خواهد از دیگری عقب بیفتد و تولید‌کننده‌هایی که هزینه تولید آنها بالا نرفته است هم از این فرصت استفاده کردند و قیمت‌ها را بالا بردند. بغزیان ادامه داد: بنابراین اگر این واکنش طبیعی هم باشد دولت باید بر قیمت‌ها نظارت بیشتری داشته باشد.
سازمان حمایت و اصناف هم نباید اجازه افزایش قیمت به این تولیدکننده را بدهند. وی در پایان تصریح کرد: افزایش نظارت برای جلوگیری از بالا رفتن قیمت‌ها و بازگرداندن اعتماد به تولیدکننده و بازار موضوعی است که برای پایین آمدن قیمت‌ها همزمان با کاهش نرخ ارز باید به آن توجه کرد.
وی با بیان اینکه نوسان دلار بالاست، ادامه داد: به‌عنوان مثال تولیدکننده خودرو و دیگر محصولات تولیدی، اگر بخواهند تولیدات خود را با قیمت ارز10 هزار تومان عرضه کنند دیگر نمی‌توانند نهاده‌های تولید خود را براحتی حتی با ارز8 هزار تومانی هم وارد کنند. بر این اساس و عملاً نرخ 10 هزار تومان کمکی به آنها نمی‌تواند کند. به همین خاطر با همان قیمت 14 هزار تومانی وارد کرده و یا فعلاً با آن نرخی که می‌خواستند بعداً برقرار شود قیمت را اعمال می‌کنند.
بغزیان گفت: اینکه بانک مرکزی فعلاً و بتدریج باید پایش بازار را ادامه بدهد تا زمانی که این اعتماد ایجاد شود که نرخ ارز مثلاً 10500 تومان است و تولیدکننده تولید خود را با این قیمت گذاری و عرضه کند، زمانبر خواهد بود. این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: اصطلاح چسبندگی قیمت را در بازار شاهد هستیم. چسبندگی قیمت همان عدم تقارن؛ است یعنی وقتی نرخ ارز بالا می‌رود قیمت‌ها هم سریع بالا می‌رود ولی وقتی ارز ارزان می‌شود قیمت‌ها به آن شدت کاهش پیدا نمی‌کند.
وی ادامه داد: تولیدکننده یک کف قیمتی را برای محصولات خود تعیین می‌کند و پایین‌تر از آن قیمت هم نمی‌دهد؛ چرا که نوسان قیمت ارز بالاست و این سبب بی‌اعتمادی به بانک مرکزی می‌شود. وظیفه بانک مرکزی هم در این مواقع بازگرداندن اعتماد به تولیدکننده است که زمانبراست.
تلاطمات ارزی و چسبندگی قیمت‌ها دو عامل اصلی
علی قنبری از دیگر کارشناسان اقتصادی هم در این باره معتقد است که دلیل افزایش قیمت‌ها تلاطمات ارزی است ولی به علت چسبندگی قیمت با وجود اینکه قیمت ارز پایین آمده است اما کالاها ارزان نشده و قیمت‌ها مقاومت می‌کنند.
این کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با «ایران عصر» با تأکید بر اینکه نقش دلالان در این زمینه را نیز نباید نادیده گرفت، اظهار داشت: برای کنترل قیمت‌ها باید سیستم نظارتی قوی داشته باشیم و از طریق اعمال مدیریت، قیمت‌ها را متناسب با نرخ ارز پایین بیاوریم.
قنبری افزود: متأسفانه زمانی که نرخ ارز بالا رفت تولید‌کنندگان کالاهای داخلی برای جبران هزینه‌ها اقدام به افزایش قیمت کالا کردند در صورتی که ارتباط مستقیمی میان کالاهای تولید داخل و کالاهای وارداتی وجود ندارد.
وی ادامه داد: بنابراین بخشی از افزایش قیمت‌ها هم به این دلیل بود که در ادامه با کاهش قیمت ارز و وجود چسبندگی قیمت در بازار، این کالاها هم ارزان نشد.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: قیمت کالاها در بازار تابع عرضه و تقاضا است بنابراین اگر میزان عرضه کم باشد قطعاً تقاضا هم کمتر شده و قیمت‌ها هم کاهش پیدا خواهد کرد.
قنبری با بیان اینکه قطعاً باید انتظار کاهش قیمت کالا را داشته باشیم، گفت: یک راه برای کاهش قیمت‌ها این است که مردم خرید را تحریم کنند و کالایی که با افزایش قیمت مواجه شده را نخرند تا با همکاری دولت و سیستم نظارتی و سازمان حمایت بتوان قیمت این کالاها را کاهش داد.
