نشستی که گرچه وزیر خارجه امریکا آن را تاریخی توصیف کرد و مدعی شد که در آن رهبران اسرائیلی و کشورهای عرب در یک اتاق نشستند و با هم بر سر خطر مشترک جمهوری اسلامی ایران گفت‌وگو کردند اما حضور نیافتن مقام‌های سطح بالای اصلی‌ترین متحدان اروپایی امریکا در این نشست عملاً نشان داد که هدف اصلی امریکا از همراه ساختن بازیگران قدرتمند اروپایی علیه ایران تا چه اندازه با شکست روبهرو شده است.
تصمیم امریکا به تمرکز این نشست بر موضوع صلح و امنیت در خاورمیانه ذیل طرح ادعا پیرامون نقش‌آفرینی منفی ایران از جمله دلایلی بود که باعث شد شرکای اروپایی واشنگتن تمایلی برای حضور در آن نداشته باشند.
اگرچه مایک پومپئو، وزیر خارجه امریکا یک روز قبل از نشست ورشو به همراه همتای لهستانی خود در یک کنفرانس خبری نامی از ایران نبرد و تنها به بیان تاریخچه روابط واشنگتن- ورشو و چشم‌انداز بسط این روابط و آینده اروپا اکتفا کرد اما وجه مشترک موضعگیری مقام‌های امریکایی در نشست دو روزه ورشو حول محور ایران و چگونگی مبارزه با آن می‌چرخید. چنان که پمپئو در سخنان مدعی‌جویانه‌اش، دستیابی به صلح در خاورمیانه را بدون مقابله با ایران دست نیافتنی دانست. با وجود این تلاش‌ها، گردهمایی جنجالی بدون نتیجه خاصی به پایان رسید و شرکت‌کنندگان در آن حتی یک بیانیه مشترک هم صادر نکردند و تنها امریکا و لهستان در بیانیه‌ای دوجانبه نتایج نشست را اعلام کردند: «تشکیل چند کارگروه در مورد غرب آسیا.»
مایک پنس: اروپا از برجام خارج شود
نشست دو روزه ورشو در حالی روز پنجشنبه به پایان رسید که مایک پنس معاون، رئیس جمهوری امریکا در سخنانی متحدان اروپایی واشنگتن را به تلاش برای از بین بردن تحریم‌های امریکا علیه ایران متهم کرد و از آنها خواست تا از توافق هسته‌ای خارج شوند.
«پنس» همچنین ایجاد کانال مالی اروپا با ایران را اقدامی برای نقض تحریم‌های امریکا علیه جمهوری اسلامی ایران دانست و گفت: «ناراحت‌کننده است که برخی از شرکای ما در میان رهبران اروپایی تقریباً هیچ کمکی نکرده‌اند. در واقع آنها رهبری تلاش برای ایجاد مکانیسم‌هایی برای از بین بردن تحریم‌های ما را به دست گرفته‌اند.» او در ادامه افزود: «این یک اقدام غیرعاقلانه است که تنها موجب قدرت گرفتن ایران، تضعیف اتحادیه اروپا و ایجاد فاصله بیشتر میان اروپا و امریکا می‌شود.» علاوه بر این، مایک پمپئو وزیر خارجه امریکا نیز در سخنانی تأکید کرد که «بدون مقابله با ایران، هیچ صلحی در خاورمیانه دست یافتنی نیست.» پومپئو همچنین کشورها را فراخواند تا به عصر تازه‌ای از همکاری‌ها برای حل تخاصمات خاورمیانه پا بگذارند. در همین حال بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل نیز در دیدار دوجانبه‌ای که با وزیر خارجه امریکا در حاشیه نشست ورشو داشت، مدعی شد که شمار زیادی از وزرای خارجه، نخست وزیر اسرائیل و وزرای خارجه کشورهای عربی مهم کنار هم ایستادند و با قدرت، صراحت و هماهنگی ویژه‌ای علیه تهدید مشترک از جانب رژیم ایران سخن گفتند.»
توئیت جنجالی دفتر نتانیاهو
اما این ادعای نتانیاهو در حالی مطرح شد که بخشی از اظهاراتش درباره اهمیت حضور اسرائیل در کنار چند کشور عربی با هدف مقابله با ایران جنجال‌ساز شد. او در آستانه نشست ورشو و در تشریح اهمیت این نشست گفت که اهمیت ماجرا در این است که «نمایندگان کشورهای مهم عرب با اسرائیل بر سر یک میز نشسته‌اند تا درباره پیشبرد منافع مشترک جنگ با ایران مذاکره کنند.» اما نکته جنجالی موضوع، جمله پایانی نتانیاهو بود که بر اساس نخستین ترجمه انگلیسی دفتر نخست‌وزیر اسرائیل، او مدعی شده که اهمیت ماجرا در این است که «نمایندگان کشورهای مهم عرب با اسرائیل بر سر یک میز نشسته‌اند تا درباره پیشبرد منافع مشترک جنگ با ایران مذاکره کنند.» ترجمه‌ای که با واکنش‌هایی روبهرو شد و حتی باعث نگرانی مقام‌های امریکایی شد. اما پس از این واکنش‌ها، دفتر نتانیاهو، توئیت انگلیسی حاوی واژه جنگ را کمی بعد از انتشار پاک کرد و در توئیت دیگری، واژه «مبارزه» را جایگزین کرد. پس از آن هم دفتر نخست وزیر اسرائیل در حساب کاربری مخصوصی که برای زبان فارسی دارد، ویدئوی کامل را با زیرنویس فارسی منتشر کرد که نتانیاهو در آن گفته بود: «این در واقع نشستی آشکار با نمایندگان کشورهای عربی مهم است که به هدف پیشبرد منافع مشترک مبارزه با رژیم ایران، با اسرائیل سر یک میز می‌نشینند.» با این حال شماری از تحلیلگران رسانه‌های غربی از جمله معتقدند واژه‌ای که نتانیاهو به عبری استفاده کرده، به معنای «جنگ» است.
اختلاف در بیانیه پایانی
بیانیه پایانی کنفرانس ورشو گرچه نامی از ایران نبرد اما وزرای خارجه امریکا و لهستان در نشست خبری پایانی، ایران را یک تهدید امنیتی علیه صلح و ثبات منطقه توصیف کردند. پمپئو با ادعای اینکه هیچ کدام از کشورها درخصوص خطر ایران اختلاف نظری نداشتند، گفت: «امریکا به دنبال تحریم‌های بیشتر است و فشار بیشتری به حکومت ایران خواهد آورد. این به مردم ایران کمک می‌کند که مردم ایران به ثروتی برسند که حکومت ایران از آنها دریغ کرده است.» اما وزیر خارجه امریکا در حالی از وحدت نظر کشورهای حاضر در این نشست مبنی بر لزوم مواجهه با ایران سخن گفت که «یاسک چاپوتوویتز»، وزیر امور خارجه لهستان در همان نشست خبری و در پاسخ به سؤالات خبرنگاران، بر هم‌نظری با کشورهای اروپایی درخصوص پایبندی کشورش به توافق هسته‌ای با ایران تأکید کرد. موضعی که از آن حکایت می‌کرد حتی لهستان به عنوان نزدیک‌ترین متحد اروپایی امریکا هم در موضوع اصلی این نشست یعنی تلاش امریکا برای ترغیب جامعه بین‌الملل به خروج از برجام شکست خورده است. چه آنکه مواضع تند معاون وزیر خارجه امریکا در خلال این نشست و در انتقاد از اروپایی‌ها که آنها را به تلاش برای شکست تحریم‌های امریکا متهم کرد و از آنها خواست که به کارزار فشار علیه ایران بپیوندند، نشان داد تا چه اندازه میان خواسته‌های امریکا و اروپا پیرامون ایران فاصله وجود دارد.
انتقاد آلمان و روسیه
تنها ساعتی پس از آنکه «مایک پنس» معاون رئیس جمهوری امریکا در نشست «ورشو» به صراحت مواضع اتحادیه اروپا در حمایت از برجام را زیر سؤال برد، دولت آلمان تأکید کرد که اتحادیه اروپا مصمم به حفظ این توافق است. «نیلس آنن» دستیار وزیر خارجه آلمان در مورد تناقض میان عنوان و محتوای نشست برگزار‌شده در ورشو لهستان، در توئیتر نوشت: «کنفرانس ورشو قرار بود در مورد صلح و امنیت منطقه خاورمیانه باشد. اما نهایتاً، عمده آن در مورد ایران بود.» او افزود: «پاسخ ما، بسیار ساده است. اروپا به نحوی متحد و محتاطانه گام برمی‌دارد. ما روی فشار و گفت‌وگو حساب کرده‌ایم. اروپا پای برجام می‌ایستد.» اشاره آنان به تغییر دستور کار نشست و اشاره به بیانیه‌هایی است که مقام‌های امریکایی و لهستانی پیش از این نشست صادر کرده و تأکید داشتند که قرار نیست این نشست جایی برای حمله به ایران باشد. با وجود این، ایران در سیبل مواضع ضد ایرانی مقام‌های رژیم صهیونیستی و امریکا در این نشست قرار داشت. نماینده روسیه در سازمان ملل نیز ضمن تکرار مخالفت مسکو با مواضع ضد ایرانی امریکا، نشست دو روزه واشنگتن در ورشو لهستان را بی ارزش خواند. «واسیلی نبنزیا» تأکید کرد که کشورش به دلیل مخالفت با مواضع امریکا در قبال ایران، در این نشست شرکت نکرد. نبنزیا افزود: «ایجاد ائتلاف علیه کسی یا کشورهایی و در این مورد خاص علیه ایران، کمکی به حل مسائل بسیاری که خاورمیانه با آنها روبهرو است، کمکی نمی‌کند و این، روشی نادرست است.»
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران: شکست ورشو قابل پیش‌بینی بود
نشست دو روزه ورشو در حالی به پایان رسید که جمهوری اسلامی ایران آن را شکستی بزرگ برای امریکا توصیف کرد. بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به بیانیه پایانی کنفرانس ورشو گفت: «به رغم تلاش‌های گسترده واشنگتن برای برگزاری یک نشست فراگیر و ایجاد یک ائتلاف جدید علیه جمهوری اسلامی ایران، تعداد و سطح پایین شرکت کنندگان که آنان نیز از همراهی با هرگونه تصمیم ضد ایرانی امتناع کردند، بیانیه پایانی آن را به سندی بی‌خاصیت تبدیل کرد؛ متن و نوشته‌ای که تنها از سوی دو کشور برگزارکننده صادر شد و فاقد هرگونه اعتبار و تصمیم بود.»
سخنگوی وزارت امور خارجه در ادامه تأکید کرد: «برای همه دوراندیشان و تحلیلگران و سیاستمداران برجسته و فهیم جهان این شکست کاملاً از قبل و از همان آغاز طرح اولیه آن قابل تصور و پیش‌بینی بود. کنفرانسی تحت عنوان صلح و امنیت در خاورمیانه چگونه می‌تواند موفق باشد؛ در حالی که بازیگران اصلی منطقه همچون ایران، ترکیه، لبنان، سوریه، عراق و فلسطین در آن حضور ندارند و کشورهای مهمی چون چین و روسیه، و بسیاری از کشورهای مهم اروپایی و غیراروپایی در آن حضور نداشته و یا صرفاً در سطح بسیار پایین و کمرنگی در آن شرکت کردند؟» سخنگوی وزارت خارجه همچنین افزود: «رفتار و کردار عصبی و متشنج وزیر خارجه و معاون رئیس جمهوری امریکا در سخنرانی‌ها و مصاحبه‌ها که علناً از اروپا گله و شکایت کرده و از سر ضعف اصرار به خروج آنها از برجام کردند، بهترین گواه و نشانه ناکامی و ناتوانی آنان در تحقق اهداف مورد نظرشان از اجلاس ورشو است.» پیش‌تر محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز گفته بود که «نشست ورشو در نطفه مُرده است.»
