کد مطلب: 87276
 
تاریخ انتشار : يکشنبه ۳ ارديبهشت ۱۳۹۶ ساعت ۱۲:۲۸
اگر آقای رئیسی تا انتهای کار باقی بماند و در انتخابات آتی در مجموعه چند کاندیدای محافظه‌کار در مقابل آقای روحانی قرار گیرد، چه اتفاقی می‌افتد و ترکیب توزیع آرا به چه صورتی خواهد شد؟ بیشتر ناظران معتقدند در این حالت نامزد اصلی اصولگرایان، آقای رئیسی است و حضور چند کاندیدای دیگر به منظور جذب هرچه بیشتر آرای افرادی است که «همیشه رأی می‌دهند».
 

به گزارش ایران خبر،با توجه به سوابق آقای رئیسی و اشراف بر مسائل اقتصادی، ایشان شعار افزایش یارانه را مطرح نمی‌کند و سایر کاندیداها هم در حدی نخواهند بود که حتی در صورت طرح این شعار، از طرف مردم جدی گرفته شوند. بنابراین از طریق این شعار امکان ایجاد تحرک در فضای انتخابات وجود ندارد. اما حضور شخص آقای رئیسی و جدی‌بودن ایشان برای کسب پست ریاست‌جمهوری، فضای متفاوتی را ایجاد خواهد کرد.
حضور آقای رئیسی موجب گرم‌شدن فضای انتخاباتی است. به‌خصوص که مدتی است در فضای مجازی تبلیغات زیادی علیه ایشان می‌شود. حضور ایشان موجب می‌شود دامنه این تبلیغات به جامعه کشیده و یک جو دوقطبی ایجاد شود. این دوقطبی تشدید تبلیغاتِ اصولگرایان و اصلاح‌طلبان را به دنبال دارد. در این وضعیت پیش‌بینی می‌شود مشارکتی حدود ٨٠ درصد و بیشتر را داشته باشیم.
در چنین شرایطی رفتار انتخاباتی رأی‌دهندگان و ترکیب توزیع آرا به چه صورت خواهد شد؟ بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که رأی‌دهندگان به لحاظ رفتار انتخاباتی به چهار دسته تقسیم می‌شوند. ١- جریانِ «اصولگرا»، ٢- جریانِ «اصلاح‌طلب»، ٣- جریانی که «همیشه رأی می‌دهند» و ٤- جریانِ «حسابگر». برای تشخیص وضعیت توزیع آرا لازم است رفتار هرکدام از جریان‌های فوق به تفکیک بررسی شود.
اول- وضعیت اصولگرایان
جریان اصولگرا، ١٥ درصد از واجدان شرایط را شامل می‌شود١. آقای رئیسی بخش عمده این آرا و در حد ١٢ درصد را جذب می‌کند و سه درصد باقی‌مانده آرای محافظه‌کاران در میان سایر کاندیداهای محافظه‌کار توزیع می‌شود. ‌‌
جریان «محافظه‌کار» همیشه در انتخابات فعال است ولی حضور آقای رئیسی موجب می‌شود تلاش دوچندانی برای جذب آرای افراد جریان «همیشه رأی می‌دهند» انجام دهد. ضعف‌های اقتصادی دولت روحانی اصلی‌ترین حربه جریان محافظه‌کار است.
دوم - وضعیت جریان اصلاح‌طلب
جریان اصلاح‌طلب یا چپ، ١٥ درصد از واجدان شرایط را شامل می‌شود٢. گرم‌شدن فضای انتخابات ناشی از حضور آقای رئیسی موجب می‌شود جریان چپ در مقابله با ایشان نه‌تنها تمامی آرای خود را در صندوق آقای روحانی بریزد، بلکه فعالیت تبلیغاتی خود را شدت دهد. جهت‌گیری این تبلیغات از یک طرف در راستای ترغیب و به میدان‌آوردن جریان «حسابگر» انجام می‌شود و از طرف دیگر با تکیه بر رفتارهای خود و عملکرد دولت در جهت توسعه اقتصادی، برای جذب آرای کسانی که «همیشه رأی می‌دهند» برنامه‌ریزی می‌کند.
سوم - وضعیت کسانی که «همیشه رأی می‌دهند»
نقش این جریان در تمامی انتخابات‌ها زیاد و تعیین‌کننده است. ٣٥ درصد از واجدان شرایط، کسانی هستند که به شکل سنتی خود را موظف می‌دانند و «همیشه رأی می‌دهند»٣. اینها عمدتا از طبقات پایین جامعه هستند که بخشی از طبقه متوسط هم آنان را همراهی می‌کنند.
در این انتخابات، حساسیت اوضاع موجب می‌شود هر دو جریان «محافظه‌کار» و «اصلاح‌طلب» با تمامی توان سعی در جذب آرای آنها داشته باشند. البته محافظه‌کاران به لحاظ نوع ارتباطات و ویژگی‌های رفتاری، توان بیشتری برای جذب آرای کسانی که «همیشه رأی می‌دهند» دارند. محافظه‌کاران برای جذب آرای این جریان، بر ضعف دولت روحانی در حل مشکلات اقتصادی و برخی رفتارهای ساختارشکنانه اصلاح‌طلبان تأکید می‌کنند و در مقابل اصلاح‌طلبان بر تخریب ساختارهای اقتصادی در دوران آقای احمدی‌نژاد و افراطی‌بودن برخی محافظه‌کاران تمرکز می‌کنند. مجموعه این شرایط موجب می‌شود محافظه‌کاران حدود ٢٥ درصد از آرای این جریان را جذب کنند که ٢٠ درصد آن مختص آقای رئیسی خواهد بود. ١٠ درصد باقی‌مانده رأی این جریان به نفع آقای روحانی به صندوق ریخته خواهد شد که با توجه به ویژگی‌های این جریان، موفقیت درخورتوجهی به حساب می‌آید.
چهارم – جریان «حسابگر»
٢٠ درصد از آرا، افراد «حسابگر» هستند٤. اینها براساس محاسبه روی فایده رأی‌دادن یا ضرر رأی‌ندادن وارد انتخابات می‌شوند. اکثر اینها سرمایه‌داران خرده‌پایی هستند که وضعیتشان به اقتصاد کشور گره خورده و بنابراین روی انتخابات ریاست‌جمهوری حساس هستند. آرامش کشور و ثبات اقتصادی برای‌شان حیاتی است. تجربیات دوران احمدی‌نژاد را پشت ‌سر گذاشته و تحمل تلاطم اقتصادی را ندارند. این جریان اگر رأی بدهد، به جناح اصلاح‌طلب رأی خواهد داد و در این انتخابات و با توجه به جو ایجادشده، ٢٠ درصد آرای خود را به شکل کامل به نفع آقای روحانی به صندوق خواهد ریخت.
تذکر مهم
مجموع وزن چهار جریان فوق، ٨٥ درصد از واجدان شرایط رأی‌دادن است. ١٥ درصد باقی‌مانده، کسانی هستند که در هیچ‌یک از انتخابات‌های‌ برگزارشده پس از انقلاب شرکت نکرده‌اند. مسئله این ١٥ درصد اصلا سیاسی نیست. اینها دغدغه نظم و سامان‌دهی حیات اجتماعی را ندارند. درحالی‌که جریان‌های سیاسی اعم از چپ و راست به هر صورت دغدغه حیات اجتماعی را دارند و به این دلیل باید روی این موضوع دقت داشت که روی این جمعیت ١٥درصدی حساب باز نکنند.
نتیجه انتخابات:
با توجه به مطالب فوق، همان‌طور که در جدول آمده، برآورد می‌شود آقای روحانی آرای ٤٥ درصد از واجدان را جذب کند. مجموعه کاندیداهای محافظه‌کار، ٤٠ درصد از آرا را کسب می‌کنند که ٣٢ درصد از آن متعلق به آقای رئیسی است.
در چنین حالتی انتخابات با اندکی بیش از ٨٠ درصد مشارکت برگزار می‌شود و روحانی برنده انتخابات خواهد بود. البته به دلیل وضعیت لرزان روحانی و با وجود بیشتربودن آرای وی، احتمال دومرحله‌ای‌شدن انتخابات نیز وجود دارد.
اگر انتخابات در این وضعیت دومرحله‌ای شود، جناح راست با تمام نیرو پشت سر آقای رئیسی قرار می‌گیرد و حتی امکان طرح شعار افزایش یارانه نیز وجود دارد. ولی با توجه به عدم طرح آن در مرحله اول، زیاد مورد اعتنای مردم قرار نمی‌گیرد و امکان تغییر در وضعیت آرای جریان افرادی که «همیشه رأی می‌دهند» را نخواهد داشت. در این حالت نیز روحانی با آرائی مشابه مرحله اول پیروز انتخابات خواهد بود.
پی‌نوشت:
(١)، (٢)، (٣)، (٤) رجوع کنید به کتاب رفتار انتخاباتی مردم ایران، فصل سوم. محاسبات مربوطه به وزن جریان‌های انتخاباتی به تفصیل در فصل سوم کتاب آمده است.

منبع : شرق