داخلی صفحه جامعه آرشيو خبر

 

آلودگی هوا در هوای آزاد، عامل ‌میلیون‌ها مرگ‌‌ومیر زودرس در سرتاسر جهان بوده است.  «سولماز احدی»، کارشناس شرکت کنترل کیفیت هوا، دراین‌باره گفت: به‌منظور مبارزه با آلودگی هوا بسیاری از شهرهای جهان سیاست‌های کاهش آلودگی هوا را ارائه و اجرا می‌کنند. 

 

بااین‌حال، به دلیل زمان‌بربودن اجرای این راهکارها، بسیاری از مردم به‌ویژه عابران پیاده و دوچرخه‌سواران به استفاده از ماسک‌های تنفسی برای کاهش مخاطرات ناشی از آلودگی هوا روی آورده‌اند. ماسک‌های تنفسی از انواع کاغذی ساده تا ماسک‌های پیشرفته مورد استفاده در شرایط خطرناک (محیط‌های آلوده کاری) تنوع دارند و ماسک‌هایی که برای هوای آزاد مناسب هستند، نوعی میان این نمونه‌ها هستند. حال سؤال اینجاست، آیا این ماسک‌های تنفسی می‌توانند آلودگی هوا را کاهش دهند؟ کارایی این فیلترهای تنفسی به نوع آلودگی، نوع ماسک و نحوه استفاده از آن بستگی دارد. 

 

ماسک‌ها دارای ضریب حفاظتی هستند که توان ماسک را در کاهش آلودگی به درصد بیان می‌کند. به‌عنوان‌مثال ماسک با ضریب حفاظتی ١٠ (با فرض قرارگیری مناسب بر روی صورت) قادر به کاهش ١٠درصدی آلاینده‌هاست. آن‌گونه که احدی گفته، ماسک‌های کاغذی ساده تأثیری بر کاهش آلودگی استنشاقی نداشته و استفاده از آنها به‌منظور کاهش آلودگی هوا کاملا بی‌فایده است. بااین‌حال، برخی از ماسک‌های ارزان‌قیمت نوع HEPA به‌ویژه نوع N٩٥ تا حدودی در کاهش ذرات معلق ریز مؤثر است. این مدل دارای ضریب حفاظتی پنج بوده و می‌تواند تنها پنج درصد ذرات را فیلتر کند. 

 

این فیلترها بر روی ذرات کوچک‌تر از ٣/٠ میکرون بی‌اثر هستند. هرچند اندازه باکتری‌ها بزرگ‌تر از این میزان بوده، بسیاری از ویروس‌ها و ذرات ناشی از احتراق وسایل نقلیه موتوری دارای ابعاد کوچک‌تری هستند. ماسک‌های N٩٥ قابلیت فیلتر گازهای آلاینده را ندارند و ترکیب این فیلترها با بخش زغال فعال می‌تواند باعث قابلیت کاهش آلاینده‌های گازی در این ماسک‌ها شود. ماسک‌های دارای زغال فعال گران‌تر بوده و باید به کارایی و نوع گاز موجود در هوا در انتخاب آنها توجه کرد. 

 

احدی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مطالعات محدودی روی اثربخشی استفاده از ماسک‌های تنفسی برای کاهش مواجهه با آلودگی هوا انجام‌ شده است. در دو مورد از مطالعات انجام‌شده در کشور چین، میزان فشارخون دو گروه از افراد سالم و دارای مشکل قلبی در زمان پیاده‌روی در مرکز شهر پکن، در حالت استفاده و عدم استفاده از ماسک N٩٥ بررسی شد. 

 

فشارخون در افراد سالم گروه، در زمان استفاده از ماسک پایین‌تر از زمان عدم استفاده بود. همچنین جریان خون و اکسیژن‌رسانی به قلب در گروه دارای بیماری قلبی نیز در زمان استفاده از ماسک مناسب‌تر بود. در مطالعه دیگر انجام‌شده در شهر شانگهای نیز نتایج مشابهی مشاهده شد. این مطالعات نشان می‌دهد استفاده از ماسک تنفسی مناسب ذرات معلق می‌تواند اثرات کوتاه‌مدت آلودگی هوای شهری را بر قلب و عروق خونی کاهش دهد.

 

 هرچند نتایج این یافته‌ها باید با دقت تفسیر شود، زیرا شرکت‌کنندگان در این آزمایش از اینکه هوای فیلترشده تنفس می‌کنند، آگاه بوده و این آگاهی خود بیشتر از اثر کاهش آلودگی هوا می‌تواند نتایجی را ایجاد کند. مطالعات مربوط به اثر ماسک‌های تنفسی بر کاهش تأثیرات آلودگی هوا بر ریه و نیز کاهش عوارض طولانی‌مدت آلودگی هوا هنوز انجام ‌نشده است.

 

لذا به‌منظور اطمینان بیشتر از نتایج تحقیقات انجام‌شده، مطالعه تأثیر ماسک بر ریه و جلوگیری از آگاهی آزمایش‌شوندگان از تنفس هوای فیلترشده موردنیاز است. احساس ناراحتی و سختی در تنفس از اصلی‌ترین محدودیت‌های استفاده از ماسک‌های تنفسی است. همچنین کارایی این ماسک‌ها به نحوه استفاده و فیکس‌شدن کامل آن بر روی صورت بستگی دارد.