کد مطلب: 152840
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۵ مهر ۱۴۰۰ ساعت ۱۹:۴۳
«رشوه» عبارت است از «آنچه براي از بين بردن حقي و يا حق نمودن باطلي مي دهند يا "آنچه كه به كسي بدهند تا كاري برخلاف وظيفه خود انجام دهد، يا حق كسي را ضايع و باطل كند يا حكمي برخلاف حق و عدالت بدهد".
«رشوه» عبارت است از «آنچه براي از بين بردن حقي و يا حق نمودن باطلي مي دهند يا "آنچه كه به كسي بدهند تا كاري برخلاف وظيفه خود انجام دهد، يا حق كسي را ضايع و باطل كند يا حكمي برخلاف حق و عدالت بدهد".
با توجه به تعريف فوق، مي توان گفت كه اساس رشوه را "قصد و نيت باطل"» تشكيل مي دهد. لذا دامنه رشوه وسعت مي يابد و به هر چيزي كه با هدف ابطال حق به ديگري داده شود، اطلاق مي گردد. حتي كلامي كه به منظور تطميع و تحريك باشد و نيز تملق در تكريم ديگران، رشوه محسوب مي شود. گفتني است دو واژه "رشا": رشوه دادن و "ارتشاء": رشوه گرفتن از همين ريشه اخذ شده است.
متاسفانه این روزها برخی افراد در صنف خود نهایت کم لطفی را نسبت به همکاران خود انجام می دهند. به عنوان مثال صنف آرایشگران یا کافی شاپ ها از انجام امور اداری که یکی از وظایف اصلی شان است شانه خالی می کنند. یکی از این وظایف داشتن کارت بهداشت پرسنل مجموعه شان است. مدیر یا مسئول آن صنف برای این کار و سلب مسئولیت خود نسبت به پرسنل خود، رشوه دادن به بازرسان تعزیرات و بهداشت را سرلوحه کار خود قرار داده است. متاسفانه این مدیران بی کفایت بعضی از بازرسان را به این امر عادا داده اند و به جای اینکه به اموراتی که مربوط به شغل شان است و واجب هم محسوب می شود با رشوه دادن همه چیز را ختم به خیر می کنند!
اما آیا رواست که این روش بسیار غلط در برخی اصناف باب شود و مدیران لایق و مسئول هم به چوب مدیران بی لیاقت بسوزند؟
در این خصوص با چند نفر از مدیران کافی شاپ در تهران گفتگوی کوتاهی داشتیم که در ادامه می خوانید:
یکی از مدیران کافه ی در مرکز شهر که حدود 4 سال است کافه دارد در این خصوص صحبت کرده و بسیار گله مند است. وی گفته: در حال حاضر با شرایط به وجود آمده (ویروس منحوس کرونا) مجبور به تعطیلی چند ماهه کافه ش شده است در حالیکه تمام پرسنل ش هم کارت بهداشت هم گواهی سلامت شهروند دارند اما بازرسان تعزیرات با مراجعه به کافه ایشان در کمال خونسردی تقاضای رشوه می کنند. نکته جالب این است که مدیر این کافه تاکید داشته که سیستم پیشخوان دولت مدتی است قطع شده است و کارت بهداشت پرسنل ش تمدید نشده است اما بازرس تعزیرات با تهدید گفته یا نفری 400 هزار تومان جریمه پرداخت کنید یا ما را راضی نگه دارید! این راضی نگه داشتن یعنی اینکه به ما رشوه دهید! آیا از نظر این افراد رشوه حق شان هست و دارند پول حلال برای خانواده شان می برند؟
حقيقت اين است كه قوانين رايج اما نانوشته اي در بين مردم وجود دارد كه قبل از انجام هر كاري به دنبال پارتي هستند و اگر پيدا نشد. پول، دواي هر درد بي درماني است. بازرگاني كه براي ترخيص محموله وارداتي اش مشكل پيدا كرده، پيمانكاري كه براي اخذ مجوز ساخت و ساز در راهروهاي شهرداري سرگردان مانده و بيماري كه براي عمل جراحي، يك ماه بعد از بيمارستان نوبت گرفته است، مشكلات فراواني دارند اما راه حل آن يك چيز است: تقبل حق الزحمه.
يكي از بلاهايي كه از ديرباز دامنگير جوامع بشري بوده و هم اكنون نيز با شدت بيشتري به حيات شوم خود ادامه مي دهد، معضل رشوه و رشوه خواري است. پديده "رشوه" از بارزترين آسيب هاي اجتماعي و شايعترين بيماري هاي اداري در نظام مديريتي كشورهاست كه پيامدهاي منفي و مظاهر نكبتبار آن در بسياري از جوامع از جمله كشورهاي اسلامي قابل مشاهده و پيگیري است.
به شهادت تاريخ ارتكاب اين خيانت با تمامي مراحل و صورتهاي گوناگوني كه در بستر زمان به خود گرفته، فرد و جامعه را در سراشيبي سقوط قرار داده و از نيل به سعادت هر دو جهان بازداشته است. هر چند افراد، زشتي رشوه را در لابلاي عبارت و عناوين فريبنده و در وراي نامهايي چون: هديه، تعارف، حق و حساب، انعام، پورسانتی که، چشم روشني و... پنهان مي كنند. اما ناگفته پيداست كه تغيير نام به هيچ وجه تغييري در ماهيت آن نمي دهد و به هر حال مبلغي كه از اين طريق عايد افراد مي شود، حرام و نامشروع است.
با این اوصاف امیدواریم کسانی از این طریق پول بدست می آورند و آن را به نوعی افتخار برای خود می دانند به این نکته پی ببرند پولی که با نارضایتی بدست آید قطعا با نارضایتی هم خرج خواهد داشت و برکتی نصیب شان نمی شود. این افراد باید تاوان سنگینی بابت دریافت این پول یا همان رشوه بدهند اما خودشان متوجه نمی شوند. ممکن است کوچک ترین نارضایتی و دلخوری در زندگی شان بابت گرفتن رشوه باشد اما این افراد حاضر نیستند این نکته را قبول کنند.
دلایل رشوه گرفتن:
ایمان ضعیف
مهمترين دليل گرايش به اين گناه كبيره، ضعف ايمان و عدم آراستگي به زيور تقوا و پرهيزگاري است. شخص باايمان به دليل توكل بالايي كه به رحمت الهي دارد، مطمئن است كه خداوند مشكلات اقتصادي او را به نحو احسن برآورده مي كند و ديگر نيازي به دست يازيدن به گناه رشوه ندارد. همچنين شخص باتقوا از نيروي قناعت ورزي برخوردار است و همين نيرو وي را از حرص و طمع و در نتيجه افتادن در دام رشوه رهايي مي بخشد.
سودجويي و منفعت طلبي
انسان، داراي غريزه منفعت طلبي است و همواره در راستاي منافع خود حركت مي كند. اموري مانند انجام سريع و خارج از نوبت كار، علاقه به زراندوزي و دستيابي به پول بيشتر در معاملات، فرار از مجازات يا فرار از پرداخت ماليات و... ريشه در غريزه منفعت طلبي افراد دارد و رشوه از ابزار دستيابي آنها به اين گونه اهداف است.
مشكلات اقتصادي كاركنان
پايين بودن سطح حقوق كاركنان و عدم تامين مالي يكي از زمينه هاي رشوه در ادارات است.
موانع اداري
وجود قوانين دست و پاگير در ادارات نيز از عمده دلايل گرايش كارمندان ادارات به رشوه خواري است.
جهل
گاه قبح رشوه براي شخص روشن نيست اما اغلب قبح آن معلوم است و به تدريج كه افراد از طريق رشوه به آساني مشكلات خود را مرتفع مي سازند، قبح آن نيز فرو مي ريزد و ديگر كسي نسبت به آن اعتراض نمي كند.
گزارش : حبیب عابدی
