ایران خبر - سقاخانه‌ای با قدمت ۳ قرن در شهرضا

از قرن‌ها پیش برخی از افراد خیراندیش و بلند همت شهرضا به ساخت سقاخانه اقدام کرده‌اند تا هم سنت زیبای وقف را احیا کنند و هم رهگذران تشنه کام را به جرعه آبی میهمان کنند.

به گزارش ایران خبر، انسان‌های نیک‌اندیش و نوع دوست، در هر زمان بسته به نوع نیاز جامعه، بناهای خیری را ساخته‌اند و وقف عام کرده‌اند. چه بسیارند مساجد، کتابخانه‌ها، حمام‌ها، کاروانسراها و آب انبارهایی که نام واقفان خود را از قرن‌ها پیش بر جبین دارند، یکی از این کارهای خیر ساخت سقاخانه است.
سقاخانه، بنایی عمومی است که برای سیراب کردن مردم تشنه و به منظور کسب ثواب اخروی احداث می‌شد. مشهورترین سقاخانه در ایران سقاخانه اسماعیل طلا در مشهد مقدس است که در دوره نادرشاه افشار بنا شده است.
در این گزارش به قدیمی‌ترین سقاخانه‌های شهرضا می‌پردازیم. برای این کار از مطلعان محلی پرس وجو شد و منابع و اسناد موجود بررسی شد. این بررسی‌ها نشان داد که دو سقاخانه قدیمی در شهرضا وجود دارد که بنا بر گواهی اسناد موجود یکی بیش از سه قرن سابقه دارد و دیگری بیش از 150 سال. نکته قابل توجه اینکه موقوفات در طول سالیان متمادی نه تنها از بین نرفته است بلکه پررونق تر شده و منبع خیر و برکت برای مردم شده است.
پیامبر اکرم (ص) فرمودند: "هر کس جگر تشنه‌ای را سیراب کند خدای تعالی او را در روز قیامت از نوشیدنی‌های بهشتی سیراب می‌کند".
ایران کشور کم آبی است و ایرانیان همیشه با دیو خشک‌سالی و بی آبی در ستیز بوده‌اند. نیاکان سخت‌کوش و اندیشمند ما با حفر قنات‌های طولانی، بلای کم آبی را چاره کرده‌اند و آب زلال را از فرسنگ‌ها راه به شهرها و مزارع خود کشانده‌اند و نام خود را به عنوان مخترعان قنات در جهان ثبت کرده‌اند. آنان همچنین با ساخت آب انبار می‌کوشیدند باران را در زمستان‌ها جمع‌آوری و ذخیره کنند و در فصول گرم سال از آن بهره برند.
در شهرضا که در کنار کویر آرمیده است هم آب‌انبارهایی از گذشتگان بر جا مانده است و هم قنات‌هایی وجود دارد که برخی از آنها هنوز هم جاری هستند و در حقیقت شاهرگ حیات و مایه سرسبزی این شهر و دیارند.
از آن چه گفته شد معلوم می‌شود که آب، چه اندازه در چشم و دل ایرانیان ارج قرب داشته است و به دست آوردن آن، چه اندازه هزینه‌بر بوده است و از این جاست که ارزش ساخت سقاخانه مشخص می‌شود.
از قرن‌ها پیش برخی از افراد خیراندیش و بلندهمت شهرضا به ساخت سقاخانه اقدام کرده‌اند تا هم سنت زیبای وقف را احیا کنند و هم رهگذران تشنه کام را به جرعه آبی میهمان کنند و آنان نیز بر امام تشنه لبان(ع) سلامی بفرستند و اجر و ثواب آن، بهره بانیان بنا شود.
سقاخانه میر مسیب
متأسفانه بسیاری از اسناد وقف‌نامه‌های سقاخانه‌های شهرضا به دست ما نرسیده تا سابقه این سنت نیکو را دقیق بررسی کنیم. قدیمی‌ترین سندی که به آن دست یافته‌ایم وقف‌نامه سقاخانه‌ای در بازار شهرضاست که بانی آن «میر مسیب» نامی بوده است و آن را در سال 1117 هجری قمری، یعنی بیش از سه قرن پیش ساخته است. اصل این وقف‌نامه اکنون در اداره اوقاف و امور خیریه شهرضاست.
جالب است که بدانیم، واقف 3 باب مغازه را وقف این سقاخانه کرده است تا متولیان موقوفه از اجاره بهای آن، کارگرانی را اجیر کنند تا آب از چاه بکشند و در سنگاب یا حوضچه آن بریزند و نیز برای تهیه دلو و ریسمان و مخارج تعمیرات سقاخانه هزینه کنند.
در دهه‌های آغازین قرن حاضر این سقاخانه مجهز به موتور آبکش شد و امروزه به آب شهر وصل است و هنوز هم آباد و میاه خیر و برکت است.
در آخرین مرمت سقاخانه در سال 1388 هجری شمسی کاشی کاری زیبایی بر دیواره آن نصب شده که بر روی آن نوشته شده است: «این سقاخانه در سنه 1117 ه.ق. توسط آقای سید میر مسیب بن سیادت بنا شد».