ایران خبر - از معافیت سربازی با انگ منحرف جنسی تا معاینه از سر کنجکاوی

از معافیت سربازی با انگ منحرف جنسی تا معاینه از سر کنجکاوی

نشست « بررسی چالش های کودکان ترنسکشوال در جامعه ایرانی» با حمایت انجمن حمایت از حقوق کودکان و با حضور اساتید، کارشناسان، پژوهشگران و مددکاران اجتماعی در این حوزه و جمعی از افراد ترنسکشوال برگزار شد.

به گزارش ایران خبر، نشست « بررسی چالش های کودکان ترنسکشوال در جامعه ایرانی» با حمایت انجمن حمایت از حقوق کودکان و با حضور اساتید، کارشناسان، پژوهشگران و مددکاران اجتماعی در این حوزه و جمعی از افراد ترنسکشوال برگزار شد.نشست « بررسی چالش های کودکان ترنسکشوال در جامعه ایرانی» با بیان اینکه مردم، ترنسکشوال را با عناوین دیگری مثل تراجنسی ها، ترنس، تی اس یا افرادی که هویت جنسی شان با هویت روانی شان فرق دارد، می شناسند شروع شد.
هادی شریعتی، حقوقدان و نایب رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان با اشاره به اینکه در مفاهیم و تعاریف حقوق کودکان، گروهی با عنوان کودکان نامرئی داریم گفت: این کودکان نامرئی بخشی از کودکان جامعه هستند که به دلایل سیاسی یا امنیتی و اجتماعی در جوامع دیده نمی شوند و به حاشیه رانده و از جامعه طرد می شود. جامعه این کودکان را نمی بیند و آنها را در جمعیت آماری خود حساب نمی کند. ترنس ها بخشی از کودکان نامرئی هستند. او می افزاید: در قوانین کشورمان ترنسکشوال به رسمیت شناخته شده اما این کافی نیست. قوانین باید جنبه حمایتی داشته باشد نه فقط در چند ماده خلاصه شود.
شریعتی با اشاره به اینکه پایه های حقوق در ایران برگرفته از فقه شیعه است تاکید کرد: در فقه شیعه از ترنس ها با عنوان خنثی روانی یا خنثی مشکل نامبرده شده و احکام مخصوصی هم در زمینه نماز، روزه، حج و حدود و قصاص درباره آنها وجود دارد. یکی از معتبرترین اسناد فقهی که دائم در این زمینه مورد استناد محاکم قضایی قرار می گیرد کتاب تحریرالوسیله آیت الله خمینی است. درباره خنثی روانی احکام را در این کتاب نوشته و تدوین شده است.
وی اضافه کرد: در سال 1360 هم یک فتوایی از امام خمینی(ره) صادر شد مبنی بر شرعی بودن تغییر جنسیت و این فتوا به عنوان یکی از مجوزهای معتبر عمل تغییر جنسیت در ایران استفاده می شود. در همین راستا احکام قضایی در این خصوص بیشتر بر اساس متون فقهی در نظر گرفته می شود چرا که قانون مشخصی درباره ترنس ها نیست.
ماده 939 قانون مدنی که درباره وضع تعیین ارث است و از واژه خنثی هم درباره ترنس ها استفاده کرده. همچنین بند 18 ماده 24 قانون حمایت از خانواده که دادگاه صالح برای رسیدگی به درخواست تغییر جنسیت را دادگاه خانواده اعلام کرده است. در نهایت ماده 33 آیین نامه سازمان نظام وظیفه که مربوط به معافیت های اعصاب و روان است. این حقوقدان تاکید کرد: این قوانین بسیار محدود و تعیین تکلیفشان بیشتر بعد از انجام عمل تغییر جنسیت فرد است. حالا اگر یک ترنسکشوال توانایی عمل جراحی نداشته باشد به صورت خودکار از چرخه حمایت روانی خارج و هیچ حقوقی برای او در نظر گرفته نمی شود.
نایب رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان اضافه کرد: اما درباره کودکان برای اولین بار در ایران، بند دال از ماده 3 قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب سال 97، کودکان ترنس را کودکان دارای اختلال هویت جنسی به رسمیت شناخته است. آنها را در دسته کودکان در وضع مخاطره آمیز قرار داده که در مواد بعدی این قانون ساز و کار حمایتی برای این کودکان در نظر گرفته اند.
کودکان ترنس قربانی همیشگی کودک آزاری
شریعتی ادامه داد: نبود یک قانون جامع باعث می شود که کودکان ترنس قربانی همیشگی کودک آزاری باشند. مثل آسیب های در محیط های روانی، جسمی و حتی جنسی در محیط های آموزشی است. کودکی که خلاف جنسیت خود در مدرسه لباس بپوشد یا رفتار کند با توهین و تحقیر و آزار یا توبیخ و اخراج می شود.
به گفته او، مواد 64، 65 و 66 آیین نامه اجرایی مدارس مصوب سال 79 با چشم پوشی نسبت به وضع دانش آموزان خاص امکانی را فراهم کرده که فضا را برای توبیخ و اخراج دانش آموزان ترنس باز گذاشته است.
نائیب رئیس هیات مدیره انجمن حمایت از حقوق کودکان ادامه داد: بعضی ها ایران را به بهشت ترنسکشوال ها می شناسند. شاید به خاطر پایین بودن هزینه عمل تغییر جنسیت به نسبت کشورهای دیگر باشد یا صدور مجوز تغییر جنسیت در یک کشور اسلامی بوده اما این موضوع قابل درک نیست و امیدواریم یک روز فارغ از جنسیت، نژاد و طبقه درباره همه انسان ها از روی حقیقت و عدالت قضاوت شود.
ترنس ها چه کسانی هستند؟
در ادامه این نشست، حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با پرداختن به بحث کودکان ترنس گفت: من یک مددکار اجتماعی هستم و می خواهم از زمان شروع حمایت ها از این گروه در ایران صحبت کنم. وی با بیان سابقه ای از وضع ترنس ها در ایران افزود: در گذشته اطلاعاتی درباره ترنس ها در دسترس نبود و نمی دانستیم آنها چه کسانی هستند. سال 83 من کارمند برنامه و بودجه کشور بودم. نگاه این بود که باید با ترنس ها برخورد شود. همان دوره وزیر وقت بهداشت و درمان اعلام کرد که هیچ مسئولیتی در قبال درمان این افراد ندارند.
رئیس انجمن مددکاران ایران اضافه کرد: خیلی بد است شما شهروند باشید اما به رسمیت شناخته نشوید. تغییر نگاه به موضوع ترنس ها کار راحتی نبود تا اینکه با پیگیری های پی در پی سال 85 ، حدود 20 میلیون تومان کل اعتباری بود که بهزیستی برای حمایت از ترنس ها و جراحی آنها قرار داد. آن هم که آنها برای انجام این پروسه افراد باید راهی تهران می شدند و همین باعث اذیت شدن بیشتر آنها بود.
چلک با اشاره به کارهای انجام شده در زمان فعالیت او در بهزیستی اظهار داشت: در اولین قدم پرونده در استان ها تشکیل می شد و دیگر نیاز نبود ترنس ها به تهران بیایند. از طرفی میزان حمایت از ترنس ها به 5 میلیون تومان افزایش پیدا کرد که آن موقع این رقم برای ما در بهزیستی خیلی بود. در همین راستا هزینه حمایتی را طی دستور العملی به مدیر بهزیستی استان می دادیم تا این افراد مجبور به آمدن به تهران نشوند. این در حالی بود که پس از آن ترنس ها هم در گروه های هدف و حمایت سازمان بهزیستی جای گرفتند و در صورت لزوم از سایر خدمات نیز در صورت وجود منابع می توانستند بهره بگیرند.
ترنسکشوال مفسد اخلاقی نیست
وی تاکید کرد: سازمان بهزیستی تا سال 92 هیچ مسئولیت قانونی در قبال ترنس ها نداشت. از طرفی جلسات مختلفی را با دوستان ترنس و مسئولان برگزار می کردیم تا آنها را با ترنس ها روبرو و حساسیت در این باره ایجاد کنیم. چرا که برای حمایت از آنها به مشارکت اجتماعی نیاز داشتیم. این کار به تنهایی غیرممکن بود. باید سراغ خیلی از ارگان ها مثل پزشکی قانونی، نیروی انتظامی، پلیس امنیت اخلاقی، دادگستری، ثبت احوال، وزارت کشور و ... جاهایی بود که باید با آنها ارتباط می گرفتیم.
رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران اضافه کرد: در همین زمینه انجمنی غیردولتی برای حمایت از ترنسکشوال ها مجوز گرفت و تشکیل شد. بعد از این ما مشکل معافیت از خدمت بچه های ترنس را در دستور کار قرار دادیم. آن زمان در ماده 33 نظام وظیفه از ترنسکشوال ها به عنوان مفسد اخلاقی یاد کرده بودند اما در هیچ کدام از کارت های معافیت تا جایی که من دیده بودم این عنوان را نمی نوشتند. منتهی بند مربوط به اختلال روانی را می زدند.
وی بیان داشت: در همین راستا موردی داشتیم که دختر بود و بعدها پسر شد اما با این معافیت و عنوان نمی توانست جایی استخدام شود. به همین دلیل در ادامه با مسئولان نظام وظیفه در آن زمان مکاتبه کردیم و جلسه ای را با حضور ترنس ها تشکیل دادیم. آنها پس از این جلسات و شنیدن مطالبات ترنس ها در چند زمینه تغییر رویکرد دادند و پس از آن بیماری هورمونی یا غدد را ابلاغ کردند و به این ترتیب ترنس ها دیگر مشمول عدم استخدام نمی شدند.
این مددکار اجتماعی ادامه داد: موضوع بعدی رسیدگی به مسئله شناسنامه ترنس ها بود. مثلا می گفتند فهمیه کوروش و کوروش فهمیه شده است. در حالی که در خود قانون ثبت احوال این امکان وجود داشت که این موضوع بیان نشود. آنجا هم مکاتبه کردیم و به این ترتیب نوشته می شد با استناد به کد فلان آقا یا خانم ایکس تغییر نام داده است.
پزشکی که غیرترنس ها را جراحی نمی کرد
وی بیان کرد: دغدغه بعدی ما پزشکان بودند. با پزشکان مختلفی صحبت کردیم و پزشکان را به افراد با ویژگی هایی که داشتند معرفی می کردیم. مثلا دکتر کهن زاد یکی از دکترهای شریفی بود که جراحی ترنس ها را با دقت و ظرافت انجام می داد. از طرفی اگر کسی ترنس نبود فقط برای دریافت هزینه، جراحی وی را انجام نمی داد. در این مسیر خیلی ها برای حمایت از ترنس ها قدم برداشتند. ما جزو معدود کشورهایی هستیم که مدارک فرد پس از تغییر جنسیت نیز تغییر می کند. مثلا در انگلستان این اتفاق رخ نمی دهد.
چلک گفت: در زمان مسئولیت کلیپی از ترنس ها تهیه و در هیئت دولت پخش شد. ما گارد شدیدی را در دولت برای حمایت از این گروه داشتیم. در همین راستا دکتر کریمی در قم نیز از منظر فقهی روی این بخش که رساله دکترایش بود کار کرد و خیلی رساله اش برای تغییر دیدگاه مراجع برای صدور فتوا به این موضوع کمک کرد.
این مددکار اجتماعی ادامه داد: سال 92 ما آیین نامه اورژانس اجتماعی را نیز در هیئت دولت مصوب کردیم. ماده یک آیین نامه بهزیستی راجع به این گروه ها مسئولیت دارد. یعنی ترنسکشوال ها افراد مشمول اورژانس اجتماعی هستند.
وی افزود: حتی قرار بود از تایلند جراح بیاوریم. چرا که کار جراحی آنها در مورد ترنس ها بی نقص بود اما وزارت بهداشت اجازه نداد. قرار بود آنها یک ماه در ایران حضور پیدا کرده و هم جراحی کنند و هم پزشکانی را در این حوزه آموزش بدهند. چرا که در ایران عموما پزشکان زیبایی این کار را انجام می دهند. ما هنوز روانشناس، پزشک، پرستار، مددکار خوبی را تربیت نمی کنیم که ترنس را خوب بشناسد و حمایت بدهد. اما در عرصه سیاستگذاری محدودتی برای حمایت از ترنس ها نیست. گاهی مواقع من به عنوان مجری قانون شاید در اجرا مشکل ایجاد کنم اما نظام حقوقی ما این موضوع را پذیرفته است.
انحراف جنسی در کارت پایان خدمت، چرا؟
در ادامه اما شریعتی در پاسخ به چلک درباره وضع نظام وظیفه ترنس ها گفت: متاسفانه هنوز در مورد ماده 33 نظام وظیفه بند 8 مشکل وجود دارد. در کارت پایان خدمت ترنس ها در حال حاضر انحراف جنسی قلمداد می شود و معافیت ترنس ها بر همین اساس صادر می شود. پس از آن چلک گفت: این بخشنامه توسط خود نظام وظیفه ابلاغ شده است. من بخشنامه را از بهزیستی گرفته و این مطلب را پیگیری می کنم. چون آن بخشنامه در راستای همان ماده 33 بود و می دانم لغو نشده اما یک نمونه از کارت جدید را به من بدهید تا پیگیر این موضوع شوم.
در این میان یکی از ترنس های حاضر در نشست گفت: من معافیتم را گرفته ام و دعوای شدیدی در کمیسیون نظام پزشکی شهرمان داشتم. آنها می گفتند بندی که به ما اختصاص داده اند برای روان درمانی است.
معاینه به خاطر کنجکاوی
در همین رابطه یکی دیگر از ترنس های حاضر در جمع با اشاره به موضوعاتی که باعث خدشه دار شدن عزت نفس بچه های ترنس می شود، به رفتارهای غیرعادی برخی از مسئولان انتقاد داشت و گفت: من مدارک پزشکی ام را که برای معافیت می برم کامل است. هر وقت راجع به این موضوعات حرف می زنم حالم بد می شود. من بارها برای پیگیری معافیت اقدام کرده و بارها مورد معاینه پزشکان قرار گرفته ام. آن هم در شهر کوچکی مثل نورآباد لرستان. با اینکه همه مدارکم کامل است اما همچنان می خواهند به خاطر کنجکاوی خودشان مرا معاینه کنند. چه لزومی به این کار است؟ این موضوع در شهرمان پخش شده و از لحاظ روحی به شدت ضربه خورده ام.
وی افزود: به خاطر همین مسائل مجبور شدم شهرمان را ترک کرده و به تهران بیایم. چون در آنجا مدام تحقیر و مسخره می شدم. حالا کارت معافیتم آماده و مراحل اداری اش طی شده . با وجود اینکه کارتم آمده به من زنگ زده و گفته اند یا می آیی معاینه ات کنیم یا کارتت را می شکنیم و از بین می بریم. اما من می دانم به خاطر کنجکاوی شخصی خودشان اصرار به معاینه ام دارند. وقتی کارتم آمده دیگر نیازی به این رفتار نیست و من نمی دانم چه برخوردی کنم.
در ادامه سامان ارسطو بازیگر، کارگردان و ترنسکشوال و یکی دیگر از سخنرانان این نشست در اعتراض به بدرفتار با ترنس ها اعلام کرد: مورد مشابه این آقا را یکی دیگر از بچه های ترنس نیز تجربه کرده بود. فردی که این درخواست را دارد خودش یک بیمار جنسی است. من در تماسی به ایشان گفتم که خودش را به یک روانشناس معرفی و با تهدید قانونی او را مجبور کردم که کارت سربازی فرد مورد نظر را به پست داده و برای او ارسال کند. چون دو نفر از بچه های خرم آباد مشکل این آقا را داشتند و باید این موضوع حل شود.
ترنس بودنشان را نمی پذیرند
ارسطو ادامه داد: مشکل ما این است که بدون کسب آگاهی درست از جنسیت به دنبال دریافت یکسری از موافقت ها هستیم. نباید به غلط درباره ترنسکشوال ها گفته شود، این افراد بیمار و گناه دارند تا به آنها توجه شود. دوست داشتم هیچ وقت کسی با این قضیه موافقت نکند تا وقتی که خود این مسئله به درستی معرفی و مطرح شود. امروز یک فرد ترنس چون به او گفته اند باید زن یا مرد شوی، ترنس بودنش را نمی پذیرد و خودش را مخفی می کند. حتی انجمنی که در این زمینه با عنوان بیماران مبتلا به هویت جنسی تشکیل شده، غلط است. نمی توانیم چنین عنوانی را به کار ببریم.
وی افزود: سال 87 بودجه هر نفر ترنس 17 میلیون تومان بود. بهزیستی پول خوبی در اختیار داشت اما ترنس ها آن طور که باید مورد حمایت قرار نگرفتند.
موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی در پاسخ گفت: کل مبلغ حمایتی ترنس ها از سال 86 ، پنج میلیون تومان شد. جراحی این افراد ممکن است 17 میلیون تومان بوده اما کمکی که دولت انجام می داد 5 میلیون تومان بود.

جراحان نابلد به ترنس ها آسیب می زنند
ارسطو در ادامه گفت: من سال ها است می جنگم و یک مبارز به دنیا آمده ام. همیشه یک ترنس هستم. چه با جراحی و چه بدون جراحی.
وی افزود: ما اقلیت جنسی فقط ترنسکشوالیم. هیچ پیله ای ندارم و نداشتم که امروز پروانه شوم. پیله، مغز بیمار من است. لطفا ترنس هایی که از این عناوین استفاده می کنند این موضوع را در ذهنشان خط بزنند.
بازیگر ترنس با بیان اینکه ترنس ها باید خودشان ذهنیتشان را عوض کرده و ترنس بودنشان را به عنوان بخشی از طیف جنس ها بپذیرند ادامه داد: من هیچ وقت به دنبال هویتم نبودم. کارت شناسایی، معافیت، شناسنامه هیچ وقت هویت درونی من را شامل نمی شود. من فقط اندام جنسی که به اصطلاح به آن زنانه می گویند را جراحی و به جسم مردانه نزدیک کردم.
ارسوط گفت: مهم نیست جراحی انجام بدهید یا خیر. لطفا زیر تیغ جراحان به اصطلاح جراح نروید. با 5 میلیون نمی شود جراحی انجام داد. یکسری جراحی های اشتباه انجام داده و تمام عصب های حسی بچه ها را از بین می برند. اتفاقی که به شدت باعث آسیب به آنها می شود.
وی با انتقاد به نادیده گرفتن شدن ترنس ها از سوی جامعه بیان داشت: حق و حقوق ترنس ها هنوز به درستی به رسمیت شناخته نمی شوند. ترنس بیمار نیست. عنوان بیماری برای آنها اشتباه است. ترنس، فقط ترنس است. اشتباه ما این است که در این باره به دیگران توضیح می دهیم.
ارسطو تاکید کرد: مگر دیگران زن یا مرد بودنشان را توضیح می دهند؟ همان طور که من مرد بودن یا زن بودن کسی را پذیرفته ام او نیز باید ترنس بودن مرا بپذیرد. یکی از مشکلاتی که ما با بچه های ترنس داریم این است که خودشان، خودشان را باور ندارند.
وی خاطرنشان کرد: عده ای از ترنس ها به خاطر ذهنیت های اشتباه جامعه و اینکه مردم آنها را بپذیرند به عمل جراحی اقدام می کنند. این عمل بدون شناخت کافی از بدنشان بوده و پس از آن پشیمان و آسیب های زیادی را متحمل می شوند. هزینه جراحی در ایران بیش از 80 میلیون تومان است و خیلی از ترنس ها قادر به پرداخت آن نیستند. پس چه سرنوشتی در انتظار آنها است؟ آیا تا زن یا مرد نشوند نباید کار کنند؟ نباید به فعالیت هایشان ادامه بدهند؟