به گزارش ایران خبر، نانوایان در سراسر کشور مدت‌هاست که از وضعیت موجود نرخ‌گذاری نان ناراضی هستند. آنها تأکید می‌کنند که با توجه به رشد فزاینده هزینه‌های مربوط به دستمزد کارگر، اجاره‌بها، قیمت حامل‌های انرژی (گاز، برق)، هزینه‌های تعمیر و نگهداری دستگاه‌ها و حتی هزینه خمیرمایه، ادامه فعالیت با قیمت‌های مصوب قبلی عملاً به زیان‌دهی آنها منجر شده است. این وضعیت گاهی به اعتراضات صنفی در برخی شهر‌ها نیز کشیده شده است.

محمد سلیمانی، رئیس اتحادیه صنف نانوایان سنگکی تهران به وضعیت بغرنج نانوایان اشاره کرده و گفته است: "هنوز تصمیم‌گیری در خصوص تغییر قیمت نان‌های سنتی صورت نگرفته و موضوع در حال بررسی است، اما نانوایان با نرخ‌های فعلی دچار مشکل جدی هستند. در بسیاری از استان‌ها، قیمت نان آزادپز افزایش یافته و حتی در تهران نیز نان سنگک آزادپز به ۲۵ هزار تومان رسیده است که نشان‌دهنده غیرواقعی بودن نرخ‌های مصوب قبلی است. "

او همچنین در خصوص چرایی عدم افزایش رسمی قیمت نان یارانه‌ای و مشکلات نانوایان در این بخش تصریح کرده است: "در آنالیز‌های قیمت نان، تنها حدود ۸ درصد مربوط به نرخ آرد است و بیش از ۲۰ شاخص دیگر وجود دارد که یارانه به آن تعلق نمی‌گیرد، اما بر هزینه‌های تولید نان تأثیر مستقیم دارد. برای مثال، هزینه‌های بیمه کارگران چند برابر شده است. این اختلاف از کجا قرار است پرداخت شود؟ "

قاسم زراعت‌کار، رئیس پیشین اتحادیه صنف نانوایان تهران می‌گوید: "نانوایان دیگر با نرخ‌های فعلی قادر به ادامه فعالیت نیستند. وقتی هزینه‌های جانبی تولید، از قیمت خمیرمایه گرفته تا اجاره‌بها، چندین برابر شده، چطور می‌توانیم با همان قیمت‌های ثابت به کار ادامه دهیم؟ این رویه نه‌تنها سودآوری ما را از بین برده، بلکه به افت کیفیت نان نیز منجر شده است. "

واکنش دولت به تغییر قیمت نان چیست؟

در مقابل، مقامات دولتی و بخش‌های نظارتی بر لزوم کنترل قیمت نان به دلیل اهمیت آن در سبد معیشت مردم تأکید می‌کنند. با این حال، به نظر می‌رسد رویکردی جدید در حال شکل‌گیری است که بر پرداخت یارانه مستقیم به مصرف‌کننده نهایی و واقعی‌سازی قیمت نان تمرکز دارد تا هم از سوءاستفاده‌ها جلوگیری شود و هم نانوایان بتوانند با سود متعارف به فعالیت خود ادامه دهند.

غلامرضا نوری قزلجه، وزیر جهاد کشاورزی در یکی از اظهارات خود به این موضوع پرداخته بود: "یارانه سنگینی توسط دولت به نان اختصاص می‌یابد، اما این یارانه به طور کامل به دست بخشی از مصرف‌کنندگان نمی‌رسد و نشتی وجود دارد. " وی افزود که "گران‌فروشی نان در کمیسیون‌های مختلف دولت در دست بررسی است و دولت مصمم است جلوی این نشتی را بگیرد. "

مهدی امیدوار، سخنگوی اتاق اصناف، نیز در اوایل خرداد ۱۴۰۴ در گفت‌و‌گو با رسانه‌ها، ضمن تأیید مشکلات نانوایان، اعلام کرده است: "همه موارد مربوط به افزایش هزینه‌ها به صورت مستند به کارگروه تنظیم بازار و شورای آرد و نان ارائه شده است و در چند روز آینده قیمت جدید نان اعلام می‌شود. " او تأکید کرد: "ما به دنبال گرانی نان نیستیم، بلکه معتقدیم قیمت نان باید واقعی شود تا یارانه آرد حذف و مستقیماً به مردم پرداخت شود. با این روش، کیفیت نان افزایش پیدا می‌کند و نانوایان هم با سود متعارف کار خواهند کرد و تخلفات در این حوزه بسیار کم خواهد شد. "

همچنین، حامد یزدیان، نماینده مجلس از مکاتبات کمیسیون کشاورزی با ریاست جمهوری در خصوص موضوع دو نرخی بودن قیمت نان خبر داده است. وی معتقد است که حذف یارانه تخصیص‌یافته به نان از ابتدای سال، دغدغه‌هایی را پدید آورده و مشکلات ساختاری متعددی در مدیریت و توزیع نان وجود دارد. یزدیان تصریح کرد: "وجود نان دولتی و آزاد و تمایز در نرخ‌ها، فرآیند نظارت را سخت و راه سوءاستفاده را هموار ساخته است. آنچه اولویت دارد، تضمین اجرای صحیح قانون و اعمال نظارت مؤثر به‌منظور جلوگیری از بروز تخلفات و فساد احتمالی است. "

تصمیم دولت درباره تغییر قیمت نان چیست؟ 

در عمل، با وجود عدم اعلام رسمی افزایش قیمت نان یارانه‌ای، گزارش‌های میدانی از سراسر کشور (به ویژه از استان‌هایی نظیر قم، اصفهان، کرمانشاه، لرستان، خوزستان، ایلام، خراسان جنوبی و آذربایجان شرقی) حاکی از افزایش خودسرانه قیمت نان آزادپز و حتی برخی تخلفات در نانوایی‌های یارانه‌ای است. شهروندان در بسیاری از مناطق با قیمت‌های متفاوت نان مواجه هستند و علی فرهادی، رئیس سازمان تعزیرات حکومتی، نیز اذعان کرده که "گران‌فروشی نان در تهران در صدر شکایات مردمی قرار دارد. " این وضعیت باعث سردرگمی مصرف‌کنندگان شده و نظارت بر بازار را دشوارتر ساخته است.

با توجه به اظهارات اخیر و تحرکات موجود، به نظر می‌رسد دولت و مسئولین در حال بررسی جدی طرح جامع ساماندهی زنجیره آرد و نان هستند. واگذاری اختیار تعیین قیمت نان در هر استان به استانداران (طبق تصمیم ستاد تنظیم بازار در اواخر اردیبهشت ۱۴۰۴) نیز نشان‌دهنده تلاش برای انعطاف‌پذیری بیشتر در نرخ‌گذاری‌ها متناسب با شرایط محلی است.

نانوایان امیدوارند که این بررسی‌ها به واقعی شدن قیمت نان منجر شود و دولتمردان نیز تلاش می‌کنند تا این تغییرات بدون تحمیل فشار مضاعف بر مردم صورت گیرد. چگونگی اجرای این طرح‌ها و تأثیر نهایی آن بر سفره مردم و بقای نانوایی‌ها، موضوعی است که در روز‌ها و هفته‌های آتی مشخص خواهد شد.

ایران خبر