گاهی بیشتر بار فیلم روی دوش یک بازیگر است و گاهی روایتِ داستان به بده بستان های بین دو بازیگر اصلی خلاصه می شود. سینمای ایران هرگز از زوج های مکمل موفق خالی نبوده است. چهره هایی که در کنار هم درخشیده اند، توجه به دست آورده اند و در فضاهای متفاوتی تکرار شده اند و حتی حضور مشترک شان، بهانه ساخته شدن یک فیلم یا سریال بوده است.

لیلا حاتمی - علی مصفا
همه چیز از فیلم داریوش مهرجویی شروع شد. درست 20 سال قبل بود که «لیلا» به عنوان اولین تجربه همکاری لیلا حاتمی و علی مصفا روی پرده رفت. فیلم، برای مخاطب به شدت باورپذیر به نظر می رسید و دلیل این اتفاق شاید حس هایی بود که بین دو بازیگر اصلی فیلم شکل گرفت. حاتمی سال ها بعد از این تجربه، توضیح جالبی در مورد فیلم لیلا داد: «آقای مهرجویی اول ما را به هم علاقه مند کرد، بعد فیلمش را ساخت!»

این زوج بعد از ازدواج در فیلم دیگری از مهرجویی (میکس) همبازی شدند و از همین جا بود که سیل پیشنهادها برای حضور همزمان در فیلم های مختلف به آنها رسید. لیلا و علی برای فرار از تبدیل شدن به کلیشه، بسیاری از این پیشنهادها را رد کردند تا با آرامش و طمانینه بیشتری به مسیر مشترک هنری ادامه بدهند. هفت سال بعد از فیلم لیلا، علی مصفا اولین فیلم بلندش را با بازی همسرش ساخت. سیمای زنی در دوردست، تنها تجربه بازی حاتمی در فیلم های مصفا نبود و این اتفاق چند سال قبل با «پله آخر» نیز تکرار شد.

موفق ترین تجربه پارتنری این دو بازیگر در سینما، در سال های اخیر رقم خورده است. اول با «چیزهایی هست که نمی دانی» و بعد با «در دنیای تو ساعت چند است؟» که با تم عاشقانه شان، هم نظر منتقدها و هم نظر مردم را جلب کرده اند. فیلم هایی که بدون حضور این زوج و بدون شیمیِ بین آنها هرگز به این سطح نمی رسیدند.
  «یه پایان تلخ بهتر از یه تلخی بی پایانه». این فراموش نشدنی ترین دیالوگ فیلم «درباره الی» بود. دیالوگی که یادآور اولین سکانس مشترک شهاب حسینی و ترانه علیدوستی در سینمای ایران بود. رابطه احمد و الی در فیلم فرهادی هرگز به سرانجام نرسید اما شهاب و ترانه چند سال بعد تبدیل به بازیگران اصلی سریال شهرزاد شدند. ترانه برای اولین بار در زندگی هنری اش پیشنهاد بازی در یک سریال را پذیرفت و کمی بعد اعتراف کرد که حضور شهاب حسینی در این سریال یکی از عوامل مهم جواب مثبت او بوده است.

شهرزاد با استقبال زیادی روبرو شد و یک سال کاملا موفقیت آمیز را برای این دو بازیگر رقم زد اما افتخار بزرگ تر، هنوز در راه بود. دو بازیگر محبوب اصغر فرهادی، در فیلم تازه او همبازی شدند و با گروه سازنده فیلم به جشنواره معتبر کن رفتند. اولین واکنش چهره های سرشناس به فیلم فرهادی، تحسین از بازی دو بازیگر و رابطه موفق آنها در فیلم بود؛ اتفاقی که در نهایت موجب شد یکی از این دو نفر، جایزه بهترین بازیگر جشنواره را به دست بیاورد. شهاب و ترانه در یک سال گذشته، مسی و نیمارِ بازیگری ایران بوده اند و انتظار می رود از این به بعد در آثار مشترک بیشتری دیده شوند.
  زهرعسل، چهارمین فیلم گلزار و ششمین بازی سینمایی مهناز افشار بود. این فیلم که شهاب حسینی و فریماه فرجامی را نیز در اختیار داشت، در گیشه آنقدرها موفق نبود اما ابراهیم شیبانی را تبدیل به اولین کارگردانی کرد که زوج گلزار - افشار را برای سینمای ایران کشف کرده است. این دو کمی بعد در «13 گربه روی شیروانی داغ» علی عبدالعلی زاده و «کما» همبازی شدند و آغاز حضور تجاری شان در گیشه به عنوان یک زوج، با بازی در «تله» و همچنین «آتش بس» جدی شد؛ دو اثری که فوق العاده ای داشتند و گلزار و افشار را برای مدتی تبدیل به سوژه اول رسانه ها کردند. بارها حتی کار به جایی رسید که خبر ازدواج آنها منتشر شد اما این دو چهره محبوب، تنها همکار بودند.

این همکاری بعد از 5 فیلم، به تجربه ناموفق «کلاغ پر» رسید و در روزهایی که سینما با تغییر ذائقه مواجه شده بود، افشار در یکی از گفتگوهایش دست روی این نکته گذاشت که تصور می کند این همکاری، به پایان عمرش رسیده باشد. در 7 سال بعدی، دیگر هیچ کس گلزار و افشار را در یک فیلم مشترک ندید. حالا گلزار تا حدودی کم کار شده بود و افشار نیز به سراغ نود دیگری از فیلم ها رفته بود و با بازی هایش مورد تحسین قرار می گرفت. سرانجام در سال 1394، نام آنها در کنار هم روی پوستر سریال «عشق تعطیل نیست» بیژن بیرنگ قرار گرفت؛ پروژه ای که موفق نبود و با اختلافات داخلی تعطیل شد. آنها یک سال قبل از این پروژه، در فیلم «دلم می خواد» بهمن فرمان آرا هم همبازی بودند. فیلمی که تیزرهایش به تازگی پخش شده و شاید در فهرست اکران عید فطر باشد.
  نوروز 95 بدون کلاه قرمزی، چیزی کم داشت. بعد از چند سال خبری از عروسک های دوست داشتنی روی آنتن نوروزی شبکه دوم سیما نبود اما زمزمه های بازگشت کلاه قرمزی و دوستانش دوباره شنیده می شود و این می تواند بهترین خبر ممکن برای هواداران پرشمار این عروسک باشد.

حمید جبلی و ایرج طهماسب، بادوام ترین و کم نوسان ترین پارتنرهای سینما و تلویزیون ایران به شمار می روند. زوجی که چهار دهه است با خلاقیت های شان مردم را سرگرم می کنند و نسخه هنری شان هنوز هم خریداران زیادی در جامعه دارد. به جز کلاه قرمزی های سینمایی و تلویزیونی، این دو نفر در سه فیلم دختر شیرینی فروش، زیر درخت هلو و رفیق بد نیز همبازی بوده اند. حمید جبلی، تحلیل ساده ای از این همکاری طولانی مدت دارد: «بچه بودیم عقل مان نمی رسید با هم کار کردیم و دیدیم چهل سال شده که همکاریم.»
  هر دوی آنها در مقطعی سوپراستار سینما و بازیگران پرفروش گیشه بودند اما پارتنر هنری خاصی نداشتند تا اینکه کمدی عاشقانه قرنطینه برای مدتی این دو نفر را از بازیگران دیگر جدا کرد. گودرزی و ضیغمی این بار در تلافی به هم رسیدند. یک داستان رمانتیک دیگر با ترانه های مجید اخشابی که بیشتر از خود فیلم مورد توجه قرار گرفتند. «گناه من» همکاری بعدی زوجی بود که با سرعت زیادی تبدیل به مکمل های سینمایی شدند و با همین سرعت نیز از بازی در نقش های مهم در فیلم های مشترک فاصله گرفتند.
  چندین سا لاست که این زوج جذاب و کاریزماتیک سینمایی را در یک قاب مشترک تماشا نکرده ایم اما آنچه آنها در همکاری های مشترک شان در همه این سال ها ساخته اند، فراموش نشدنی به نظر می رسد. پرستویی و معتمد آریا اواخر دهه هفتاد ابتدا در مرد عوضی و بعد در شوخی و مومیایی 3 همبازی شدند اما فیلم تاثیرگذار عزیزم من کوک نیستم با درخشش هر دو نفر، بیشتر از آثار قبلی مورد توجه قرار گرفت.

آنها با سیمای زن و مرد مقتدر و لجوج، محبوبیت زیادی در سینما به دست آورده بودند اما پنجمین و آخرین همکاری شان در سینما (صد سال به این سال ها) هرگز اجازه اکران به دست نیاورد. حالا نوبت تلویزیون بود که از ظرفیت این دو نفر استفاده کند. زیر تیغ با بازی معتمد آریا و پرستویی یک بمب تلویزیونی بود که هر هفته چند میلیون نفر را پای جعبه جادو میخکوب می کرد. رسانه ملی برای تکرار این الگو، آشپزباشی را ساخت. حتی شخص ضرغامی برای جلب رضایت هر دو نفر برای بازی در آشپزباشی اقدام کرد؛ سریالی که هرگز در حد و اندازه های دو بازیگر اصلی اش نشد.
  سام و منی دو فیلم پرفروش دهه هفتاد بالاخره در سال 82 در «کما» با هم همبازی شدند. در آن مقطع تنها 3 سال از ورود گلزار به سینما می گذشت اما حیایی 12 سال توی اکشن های دهه هفتادی، فیلم های عاشقانه و حتی ترسناک بازی کرده بود و یک بازیگر تثبیت شده در سینمای ایران به شمار می رفت. کما یکی از درخشان ترین همکاری های این دو نفر بود؛ فیلمی با متن پیمان معادی که در سینما با استقبال خوبی روبرو شد. با این وجود روند حضور همزمان آنها روی پرده با سرعت زیادی دنبال نشد. آنها یک سکانس مشترک در «شام عروسی» داشتند و همان سال در «تله» سیرووس الوند قرار گرفتند. گلزار و حیایی 5 سال بعد این بار در فیلم پر حاشیه «شیش و بش» با متن خود گلزار خاطره های همکاری های گذشته را زنده کردند. «ساخت ایران» در شبکه نمایش خانگی، مجموعه دیگری بود که گلزار و حیایی را به هم رساند.
  چه کسی تصور می کرد پایتخت به چنین موفقیت خارق العاده ای برسد؟ سریالی که قرار بود مثل پروژه های دیگر سیروس مقدم باشد اما ناگهان یک کشور را تحت تاثیر قرار داد. ارسطو عامل و نقی معمولی، غیرمعمولی ترین زوج این سال های تلویزیون را ساختند و در سه نوروز متوالی و یک ماه رمضان با پایتخت های یک تا چهار روی آنتن تلویزیون رفتند. تنابنده و مهران فر بعد از پایتخت، تبدیل به مواد لازم برای ساخت سریال شدند و در شاه گوش و ابله نیز بازی کردند تا با نظر مسعود جعفری جوزانی برای بازی در فیلم سینمایی پرفروش ایران برگر انتخاب شوند. پسرخاله های علی آبادیِ پایتخت، قرار است به زودی با گریم های متفاوتِ سریال جدید سیروس مقدم، برای هشتمین بار در کنار هم جلوی دوربین بروند.
 
حامد و لیلا در کنار هم، به پروژه دیگری رفتند و در سعادت آباد مازیار میری به میانه زندگی یک زوج از طبقه متوسط شهری پرتاب شدند. این بار هم شیمی بین آنها در به تصویر کشیدن شمایل یک زندگی شلوغ و سخت، به خوبی جواب داد. بهداد و حاتمی انتخاب های داریوش مهرجویی برای نارنجی پوش نیز بودند. در این فیلم البته سکانس های مشترک زیادی از بازی آنها وجود نداشت اما به نظر می رسید مهرجویی هم نیروی بین آنها به عنوان دو مکمل را درک کرده است.

آقای کارگردان اصرار داشت که از هر دو نفر در چه خوبه برگشتی هم استفاده کند اما حاتمی این پیشنهاد را نپذیرفت تا مسیر همبازی بودنش با حامد بهداد متوقف شد. روندی که از یک زوج عاشق شروع شد، به یک زوج در حال فروپاشی رسید و سرانجام در زندگی یک زوج طلاق گرفته به پایان رسید. 

ایران خبر