ایران خبر - جوانان را باور کنیم

جوانان از ظرفیت های جدی بالقوه و بالفعل فراوانی همانند تربیت پذیری، مسؤولیت پذیری، ایثارگری، وجدان کاری، انضباط، سازگاری اجتماعی، مشارکت پذیری فعال، مولد علم و دانش و فناوری و... برخوردارند لذا سهم بالایی در شکل دهی پیشرفت علمی دارند.

جوانان یکی از چند زیرگروه و زیرجمعیت مهم جامعه هستند که به واسطه سهم مهمی که در تغییرات اجتماعی دارند و نیز نسبت به این تغییرات، از حساسیت بیشتری برخوردار می باشند، همواره توجه بالنسبه بیشتری را به خود جلب کرده اند. اهمیت این گروه اجتماعی صرفاً به سهم جمعیتی آنان از جمعیت کل کشور محدود نمی شود، اگرچه در شرایط کنونی از این نقطه نظر نیز توجه بیشتری را طلب می کند.

جوانان (طبق مصوبه شورای عالی جوانان: دوره جوانی در ایران دامنه سنی 15 تا 29 سال می باشد) به عنوان سرمایه اجتماعی، زمینه ساز و پاسخگوی تغییرات اجتماعی هستند و اگرچه موضوعی جذاب در نظریه پردازی، سیاست گذاری و برنامه ریزی اجتماعی به شمار می روند اما شناخت علمی و دقیق ویژگی های آنان بر نوع نگرش اتخاذ شده به آن ها اثرگذار است. با توجه به این که جوانان از ظرفیت های جدی بالقوه و بالفعل فراوانی همانند تربیت پذیری، مسؤولیت پذیری، ایثارگری، وجدان کاری، انضباط، سازگاری اجتماعی، مشارکت پذیری فعال، مولد علم و دانش و فناوری و... برخوردارند لذا سهم بالایی در شکل دهی پیشرفت علمی و دانایی دارند.
در معارف دینی، نسبت به این دوران توجه و تأکیدات خاصی شده است. پیامبر اعظم(ص) در روایتی می فرمایند: «ان الله یحب الشاب الذی یفنی شبابه فی طاعة الله؛ خداوند دوست می دارد جوانی را که دوران جوانی خویش را در راه بندگی خدا سپری کند.»
با توجه به اهمیت دوران جوانی، حضرت امام خمینی (قدس سره) و مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) این دوره را به عنوان دوره تأثیرگذار هم برای خودسازی و اعتلای شخصیت و هم در پیشرفت و توسعه کشور در همه عرصه ها در بیاناتشان مورد تأکید قرار داده اند. مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) درباره خصوصیات جوانی فرموده اند: «من اساسا در بین این خصوصیات مهمی که جوانان دارند، سه خصوصیت را خیلی بارز می بینم که اگر آن ها مشخص بشود و اگر آن ها به سمت درستی هدایت بشود، به نظر می آید که می شود به این سؤال شما (چگونه یک جوان می تواند مسیر زندگی را طی کرده و به اهدافش برسد؟) پاسخ داد. آن سه خصوصیت عبارت است از: انرژی، امید و ابتکار» (برگزیده بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با دانش آموزان و دانشجویان و قهرمانان ورزشی 7/2/77)
معظم له با اشاره به توطئه دشمن برای این نسل می فرمایند: «... آن ها می خواهند فرهنگ سازی و الگوسازی کنند؛ آن ها می خواهند جوان ایرانی و نسل نوی ایرانی، یک نسل تحقیرشده ی تو سری خور باشد تا بتوانند روی او سوار شوند و به او دیکته و آن کاری را که می خواهند؛ انجام دهند.» (برگزیده بیانات مقام معظم رهبری در دیدار با جوانان 12/2/80) و به تکیه بر جوانان مومن تأکید دارند: «جوانان، چون پرچمدار، بدنه و عقبه ی نظام هستند، باید همیشه در صحنه باشند. تربیت شوند، آموزش ببینند و مبارزه کنند. علمی و عملی دانش بیندوزند به تخصصهای مختلف دست پیدا کنند تا کشورمان بی نیاز شود، مستقل بماند، وابسته نباشد، خودکفا شود، جوانان آینده سازان این دیارند، امیدوار و پرتلاش باید به آن ها اعتماد کرد، اعتقاد داشت و هدایت کرد. جوان مؤمن و معتقد و مخلص هیچ چیزی نمی خواهد جز میدانی برای مجاهدت و مبارزه در راه خدا و سازندگی». (برگزیده بیانات مقام معظم رهبری، حدیث ولایت ج 9، ص 175)
و هم چنین با توجه به تغییر سبک زندگی و لزوم توجه به نهاد خانواده می فرمایند: «اما بخش حقیقی، آن چیزهایی است که متن زندگی ما را تشکیل می دهد، که همان سبک زندگی است که عرض کردیم. این بخش حقیقی و اصل تمدن است، مثل مسأله ی خانواده، سبک ازدواج، نوع مسکن، نوع لباس، الگوی مصرف، نوع خوراک، نوع آشپزی، تفریحات، مسأله ی خط، مسأله ی زبان، مسأله ی کسب و کار، رفتار ما در فعالیت سیاسی، رفتار ما در ورزش، رفتار ما در رسانه ای که در اختیار ماست، رفتار ما با پدر و مادر، رفتار ما با همسر، رفتار ما با فرزند، رفتار ما با پلیس، رفتار ما با مرئوس، رفتار ما با دولت، سفرهای ما، رفتارهای ما با بیگانه، این ها آن بخش های اصلی تمدن است که متن زندگی انسان است. در انقلاب، در این بخش، پیشرفت ما چشمگیر نیست، باید آسیب شناسی کنیم و راه کار ارائه کنیم تا شاهد پیشرفت در این بخش نیز باشیم.
...ریشه بیشتر ناهنجاری های اجتماعی و فرهنگی بحران در خانواده می باشد، باید هر اقدامی که موجب تحکیم خانواده می شود را ارج نهاد...» (دیدار با جوانان استان خراسان شمالی، 23/07/1391)
بنابراین با توجه به رشد جمعیت جوان کشور به همراه شکل گیری پدیدة دورة جوانی در جامعة ایران، بسیاری از ساختارهای فرهنگی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مدیریتی تحت تأثیر قرار گرفته است. در چنین شرایطی، مسائل و نیازهای اساسی جوانان از اولویت و اهمیت ویژه ای برخوردار گشته است؛ چنان که می توان اذعان داشت در صورت اهتمام واقعی نسبت به این مهم، فرصت کم نظیری برای مشارکت جوانان در ساختن فردایی بهتر فراهم خواهد گردید. البته ماهیت امر جوانان که گستره ای از انواع موضوعات و عرصه های مختلف را شامل است (اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، بهداشتی، آموزشی، فراغتی و حقوقی) و نیز امری بین بخشی و فرابخشی است (که در حوزة فعالیتها و مأموریتهای سازمانهای مختلف قرار می گیرد) ضرورت اقدام در عرصه ساماندهی امور جوانان را مضاعف می سازد. این امر به ویژه از آن جهت که امور جوانان صرفاً امور توصیه ای نیست و نیازمند برنامه و اقدام مشخص از سوی دستگاههاست و نیز از آن منظر که سازمانها و دستگاههای دخیل در امور جوانان به دلیل تنوع و گستردگی وظایف و مسؤولیتها با نوعی ناهماهنگی، بلاتکلیفی و نابسامانی (در این امور) روبه رو هستند؛ ضروری تر می نماید. شایان ذکر است موضوع جوانان امری چند وجهی و فرابخشی است و موفقیت در دسترسی به اهداف آن نیازمند همکاری و مشارکت تمام بخشها و عوامل تأثیرگذار ازجمله دستگاههای مسؤول در امور جوانان، سازمانها و نهادهای غیردولتی و مدنی و مخصوصاً خود جوانان است؛ ضمن این که عزم واقعی تمام عوامل مؤثر در پیشبرد امور جوانان و مخصوصاً تمامی راهبران اصلی جامعه و حکومت را نیز در این باره می طلبد.
جوان بودن جامعه فرصتی را برای جامعه و نظام مدیریت کشور به وجود آورده است تا بتوانند با استفاده از این ظرفیت استثنایی، زمینه رشد و اعتلای همه جانبه جوانان و توانمندسازی آنان برای پیشرفت و تعالی کشور را فراهم کنند. البته چنان چه تأمین و تحقق نیازهای مادی و معنوی جوانان با غفلت روبه رو شود و بستر لازم برای توانمندسازی و استفاده بهینه از قابلیت ها و شایستگی های آنان مهیا نشود، بیم آن می رود که جوان بودن جامعه نه تنها مایه از دست رفتن فرصت های موجود، بلکه سبب بروز نگرانی ها و تهدیداتی برای جوانان و جامعه شود. بدیهی است بهره گیری از فرصت بی بدیل جوانی، بیش از آن که بر عهده جوانان یا خانواده آنان باشد بر دوش دولت و حکومت است؛ زیرا حفظ و ارتقای این «سرمایه انسانی و اجتماعی» یک «وظیفه حاکمیتی» است و اهتمام به امور جوانان در زمره مهم ترین وظایف حکومت و دولت می باشد.
با توجه به تحلیل های انجام شده از وضعیت موجود جوانان، عمده ترین چالش های پیش روی جوانان شامل موارد زیر است:
اشتغال؛ مسکن؛ ازدواج؛ سلامت؛ اوقات فراغت؛ مهارت های علمی فنی؛ مهارت های زندگی؛ آسیب های اجتماعی؛ مشارکت و سرمایه اجتماعی؛ نگرش و ساختارهای نامناسب مدیریتی؛ شکاف بین نسلی؛ هویت.
اگرچه در حوزه جوانان دستگاه های اجرایی متعددی به فعالیت مشغول هستند، اما نمی توان تصویر روشن و دقیقی از وظایف و عملکرد دستگاه ها در حوزه جوانان ارائه نمود. فقدان برنامه مدون هماهنگ در دستگاه های اجرایی امکان تخصیص منابع به موضوع جوانان و امکان گزارش گیری جدی از دستگاه های اجرایی را ضعیف نموده است، به گونه ای که نمی توان با اطمینان لازم گفت به طور مشخص چند برنامه و با چه تعداد مخاطب و با چه میزان منابع مالی و اعتباری و نیروی انسانی درگیر برنامه های جوانان بوده است؟
از این رو مهم ترین پیش نیاز از نظر وزارت ورزش و جوانان، اولاً ترفیع امور جوانان از مقوله ای صرفاً فرهنگی به مقوله ای گسترده در تمامی بخشها (اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) و ثانیاً ارتقاء امور جوانان به عالی ترین سطوح مدیریتی و تصمیم گیری در کشور است تا ابزار لازم برای پیگیری و نظارت واقعی و فرابخشی امور جوانان در حوزه های گوناگون فراهم باشد.
با عنایت به در پیش رو بودن ایام بزرگداشت هفته جوان (نهم تا پانزدهم شعبان) وزارت ورزش و جوانان بر آن است تا با همکاری دستگاه های اجرایی مرتبط با امور جوانان برنامه های متنوعی را برگزار نماید. لذا تاکید بر موارد ذیل ضروری به نظر می رسد:
- تأکید بر مسائل فرهنگی و اجتماعی جوانان؛
- تأکید برنیروی جوان به عنوان سرمایه اجتماعی و آینده ساز.
- طرح مسائل جوانان در خطبه های نماز جمعه؛
- تأکید بر بزرگداشت هفته جوان؛
- تأکید بر شخصیت والای حضرت علی اکبر(ع) به عنوان الگوی نسل جوان؛
- تأکید بر مطالبات جوانان توسط دستگاه های اجرایی و ضرورت فعال شدن همه دستگاه ها در عملیاتی کردن مصوبات برنامه های حوزه جوانان.
منبع : تسنیم