ایران خبر - بوپرنورفین جا پای متادون می گذارد؟!

از اقرار پزشکان تا انکار وزارت بهداشت در بررسی ایران خبر

به دلیل نوع مصرفی که این دارو دارد و اثبات اعتیاد آور بودن آن شائبه فروش این دارو در داروخانه ها باعث به وجود آمدن حاشیه هایی شده است.

به گزارش ایران خبر، بوپرنورفین یک داروی مسکن مخدر شبیه مورفین، کدئین و هروئین است. این دارو عمدتا برای درمان اعتیاد به مواد مخدر استفاده می شود، البته مصارف درمانی دیگری نیز دارد.

اما به دلیل نوع مصرفی که این دارو دارد شائبه فروش این دارو در داروخانه ها باعث به وجود آمدن حاشیه هایی شده است.

*جایگزین متادون

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: با توجه به شرایط بیمار، داروی "بوپرنورفین" می تواند جایگزین داروی متادون در درمان اعتیاد شود.

*20هزار نفر درمان اعتیاد با بوپرنوفین

آذرخش مکری، روانپزشک گفت: هم اکنون 400 هزار نفر در ایران روی درمان با متادون قرار دارند در صورتی که فقط حدود 20 هزار نفر از بیماران اعتیاد در حال درمان با بوپرنورفین هستند. در حالی که در امریکا، میزان مصرف این دو دارو، به نفع داروی بوپرنورفین است بطوریکه در سال 2005 میلادی، 100 هزارنفر بوپرنورفین مصرف می کردند، که این رقم در سال 2009 ، به حدود 800 هزار نفر و هم اکنون مصرف کنندگان این دارو در امریکا به یک میلیون و صد هزار نفر رسیده و در واقع داروی اصلی درمان اعتیاد در امریکا، "بوپرنورفین" است.
وی به نقل از مطالعه ای در امریکا، گفت: نتایج این تحقیق نشان می دهد که تقریبا دو برابر افراد مورد مطالعه ، علاقه بیشتری به مصرف بوپرنورفین، نسبت به متادون نشان می دهند و وقتی از آنان پرسیده می شود که چرا به مصرف بوپرنورفین علاقه دارید، تاثیر بسیار زیاد آن برروی "وسوسه" به عنوان یکی از عوامل اعتیاد را مطرح می کنند.
مکری ادامه داد: 22 درصد افراد مورد مطالعه اعلام کردند که بوپرنورفین برای کنترل وسوسه آنان موثر بوده است و این درحالی است که 13 درصد افراد، متادون را برای کنترل وسوسه، مناسب دیدند.
به گفته وی، براساس نتایج این تحقیق، 42 درصد افراد ، بوپرنورفین را درازبین بردن "خماری" موثر دانست و این در حالی است که 61 درصد افراد، متادون را بر روی "خماری" ناشی از ترک اعتیاد موثر می دانند و در مقابل 23 درصد افراد، بوپرنورفین را در از بین بردن عوارض جانبی موثر دانسته ولی هیچکدام از افراد ، متادون را در از بین بردن عوارض جانبی موثر ندانستند.

* بوپرنورفین، هم ضد درد است و هم ایجادکننده درد

این استاد دانشگاه درباره چگونگی تاثیرگذاری نوپرنورفین، اظهارداشت: معجزه نوپرنورفین در میل بالای این دارو برای اتصال به گیرنده های افیونی است درحالی که اثر آن بر گیرنده ها کم است. بوپرنورفین، هم ضد درد است و هم ایجادکننده درد است، و این ناشی از فعالسازی گیرنده های افیونی است.

مکری با نشان دادن نموداری از میزان مصرف بوپرنورفین، میزان اشغال گیرنده های افیونی و نتیجه آن بر روی اعتیاد بیمار، گفت: با افزایش میزان دوز مصرفی بوپرنورفین ، حال بیمار رو به بهبود می رود ولی تغییر محسوس آن به یکباره و در زمانی اتفاق می افتد که میزان مصرف بین 30 تا 32 میلی گرم در روز رسیده باشد که کنترل روی وسوسه اتفاق می افتد و علائم به حداقل می رسد.

وی با اشاره بر اینکه تاثیرات مثبت مصرف بوپرنورفین در افراد سیگاری که بیش از 15 نخ سیگار در روز می کشند، مشاهده نمی شود ، افزود: در واقع اگر گیرنده ها توسط نیکوتین اشغال شده باشد، بوپرنورفین روی این گیرنده ها بی اثر می شود.

این روانپزشک در عین حال تاکید کرد: اگر فرد بیمار، سیگاری نباشد و پس از مصرف 32 میلی گرم بوپرنورفین، همچنان علائم اعتیاد، وسوسه ، بی خوابی و... باقی باشد، باید بوپرنورفین عوض شود و یا از روش دیگری برای درمان استفاده شود.

مکری با توجه به عوارض کم مصرف بوپرنورفین، خطاب به روانپزشکان و درمانگران اعتیاد که در سمپوزیوم شرکت کردند، تصریح کرد: هرچند که عوارض بوپرنورفین، کم است ولی با توجه به خواسته بیمار و آنچه که مورد شکایت او از مصرف دارو در سیر درمان است، می توان بین متادون و بوپرنورفین ، انتخابی درست برای کمک به درمان اعتیاد داشت.

*عوارض کمتر از متادون

به گفته وی، عوارض مصرف بوپرنورفین به مراتب کمتر از مصرف متادون است بطوری که مصرف متادون ، دارای عوارض خواب آلودگی یا بی خوابی ، یبوست ، مشکلات جنسی و احساس نشئگی است ، درصورتی که مصرف بوپرنورفین، عوارض "سر درد و افسردگی" را به همراه دارد.

این محقق افزود: بر اساس مطالعات انجام شده ، می دانیم که داروی متادون بر روی کنترل عوارض محرومیت (عوارض جسمی ساز) و داروی بوپرنورفین برای کنترل وسوسه و بی خوابی موثرند، لذا با توجه به خواست بیمار و شکایت او از عوارض ترک اعتیاد می توان انتخاب و تجویز درستی بین این دو دارو ، داشت.

*طعم بد بوپرنورفین

وی در عین حال براساس نتایج تحقیق دیگری در 6 مرکز در امریکا که سه سال طول کشید، طعم بد داروی بوپرنورفین و همچنین مشکلات مصرف اولین دوز این دارو را برای بسیاری از بیماران ناخوشایند دانست و گفت: مشکلات ماه اول مصرف بوپرنورفین، باعث خروج تعداد بسیاری از بیماران از مسیر درمان در همان ماه اول مصرف این دارو می شود، درصورتی که مطالعات نشان داده که اگر بیمار، عوارض ماه اول مصرف بوپرنورفین را به سلامت طی کند، از ماه دوم به بعد، دیگر فرق زیادی بین عوارض دو داروی بوپرنورفین و متادون وجود ندارد و از مزایای این دارو استفاده خواهد کرد.

مکری تصریح کرد: با افزایش تدریجی میزان دوز مصرفی بوپرنورفین بیمار تا 30 الی 32 میلی گرم در روز، 60 درصد ماندگاری بیماران بر مداخلات درمانی و کنترل وسوسه و در نهایت کنترل بهتر اعتیاد بیماران با بوپرنورفین را نسبت به متادون، شاهد خواهیم بود.

*ستاد مبارزه با مواد مخدر: وزارت بهداشت بخشنامه توزیع بوپرنوفین صادر کرده بود!

پرویز افشار در پاسخ به سوال ایسنا مبنی بر نحوه توزیع بوپرنورفین در داروخانه‌ها، تصریح کرد: وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و سازمان غذا و دارو بخشنامه‌ای را مبنی بر توزیع بوپرنورفین در داروخانه‌های منتخب ارسال کرده بودند.

وی ادامه داد: در حال حاضر در تلاش هستیم تا بوپرنورفین در مراکز درمان اقامتی که رویکردشان «درمان پرهیزمدار» است و سم‌زدایی بدون دارو را انجام می‌دهند، توزیع شود.

* مسئله ورود بوپرنورفین به داروخانه‌ها منتفی شد

افشار گفت: مسئله ورود بوپرنورفین به داروخانه‌ها موضوعیت نخواهد داشت و این مسئله در کمیته درمان ستاد مبارزه با مواد مخدر مطرح و طی آن مسئله توزیع این دارو در داروخانه‌های منتخب منتفی شد.

معاون کاهش تقاضا و توسعه مشارکت‌های مردمی ستاد مبارزه با مواد مخدر افزود:‌ تنها مراکز درمان اعتیاد که دارای مسئول فنی یا پزشک آموزش‌دیده هستند می‌توانند از این مواد در فرایند درمان خود استفاه کنند و به علت آنکه در حال حاضر مراکز اقامتی ترک اعتیاد فاقد این ویژگی‌ها هستند، در تلاشیم تا مکانیسمی طراحی کنیم که مراکز سرپایی ترک اعتیادی که دارای پزشک دوره‌دیده هستند، متعهد شوند به عنوان یک کار مشترک با مراکز اقامتی، سم‌زدایی با دارو را برای آنها انجام دهند و بعد از سم‌زدایی نیز بقیه دوره درمان بدون دارو در کمپ سپری شود.

* مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر: بوپرنورفین درمان اعتیاد در دوران بارداری

چندی پیش عبادیان ، مدیرکل دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر،- با بیان اینکه متادون و بوپرنورفین دو داروی مناسبی ‏هستند که در درمان وابستگی به اوپیوئیدها و عدم مصرف مجدد آن به کار می‌روند، اظهار کرده بود: داوری متادون به مدت 40 سال است ‏که در درمان وابستگی به اوپیوئیدهای مادران باردار مورد استفاده قرار می‌گیرد اما در مقابل، داروی بوپرنورفین اخیرا به‌عنوان ‏داروی موثر در درمان اعتیاد در طی دوران بارداری مورد توجه قرار گرفته است.‏ بررسی‌هایی هم که توسط دکتر جونز و همکارانش در این زمینه انجام شده نشان می‌دهد که داروی یادشده ‏در مقایسه با متادون دارای چندین اثر مفید روی نوزادان است.

*"بوپرونورفین" در داروخانه‌ها توزیع نمی‌شود که بخواهد جمع‌آوری شود

رییس سازمان غذا و دارو در واکنش به برخی اظهارات از سوی مسوولان ستاد مبارزه با مواد مخدر مبنی بر منتفی شدن توزیع "بوپرونورفین" در داروخانه‌ها، گفت: این دارو در داروخانه‌ها موجود نبوده که حال بخواهد جمع‌آوری یا منتفی شود.

رسول دیناروند با اشاره به اظهاراتی درباره جمع‌آوری داروی بوپرونورفین از داروخانه‌ها گفت: این دارو در داروخانه‌ها موجود نبوده است که جمع‌آوری شود.

با توجه به اظهارات ضد و نقیض مسئولان درباره نحوه توزیع بوپرونورفین، به نظر می رسد هنوز در این باره اجماعی وجود ندارد ، از یک طرف توزیع ضابطه مند این دارو در داروخانه ها می تواند درمان سرپایی اعتیاد را تسهیل کند و از طرفی بیم این وجود دارد که خروج این دارو از کانال مراکز ترک اعتیاد، موارد سوء مصرف آن را بالا ببرد و این دارو نیز به عنوان مخدری تازه جا چای متادون بگذارد.