«مونا جراحی» متولد سال ۱۳۵۷ در تهران است. او در سال ۱۳۷۹ موفق به کسب مدرک مهندسی الکترونیک از دانشگاه صنعتی شریف شد. سپس براى ادامه تحصیل به خارج از کشور رفت و مدرک فوق لیسانس خود را در سال ۲۰۰۳ از دانشگاه استنفورد و مدرک دکتری خود را نیز در در سال ۲۰۰۷ از همین دانشگاه گرفت.
او همچنین مقطع پسادکتری خود را در دانشگاه کالیفرنیا برکلی گذرانده است و در همین رشته به عنوان استادیار دانشگاه میشیگان آمریکا به تدریس پرداخته است. ایشان در حال حاضر استاد دانشگاه ایالتی کالیفرنیا UCLA هستند.
گروه تحقیقاتی پروفسور «جراحی» بر روی سیستمهای الکترونیکی و اپتو الکترونیک، سیستمهای تصویربرداری و طیف سنجی فعالیت میکنند که تاکنون موفق به کسب موفقیتهای بیشماری شده اند.
«مونا جراحى» از جمله نوابغ و شخصیت هایى علمى برجسته ایران در سطح جهان است. «مونا جراحی» کمک قابل توجهی به توسعه دستگاههای الکترونیکی، اپتو الکترونیک، سیستمهای یکپارچه جهت تشخیص ارائه داده است. همچنین در زمینههای تصویر برداری، محاسبات سیستمهای ارتباطی با تراکم مواد اولیه جدید، نانو ساختارهای کوانتومی و همچنین پلاسمونهای نو آورانه و مفاهیم نوری اشاره کرد.
پروفسور «جراحی» تاکنون جوایز متعددی را دریافت کرده است که از آن بین میتوان به جایزه پیشگامان مهندسی از آکادمی ملی بنیاد مهندسى، جایزه پیشرفت شغلی زودهنگام از بنیاد ملی علوم، جایزه نو آوری در ساختار نانو و جایزه محققین جوان از دفتر تحقیقات نظامی آژانس پروژههای دفاعی پیشرفته مرکز تحقیقات نظامی اشاره کرد.
«مونا جراحی» در سال ۲۰۱۴ نشان «استعداد برتر حرفهای جوان سال» را از رئیسجمهوری آمریکا باراک اوباما به خاطر تحقیقات و پروژههای خلاقانهاش در گسترش دانش پلاسمونیک در ساخت وسایل نانوالکترونیک و نانوفتونیک و صنعتی کردن فناوری «تراهرتز» دریافت کرد. فناوری «تراهرتز» در صنایع پزشکی، دارویی و ماشین آلات کاربرد دارد.
«مونا جراحی» تنها ایرانی تبار حاضر در بین ۱۰۲ استعداد برتر سال بود که مفتخر به دریافت این نشان شد. جایزه ریاست جمهوری برای استعدادهای برتر حرفهای مهندسان و پژوهشگران در سال ۱۹۹۶ به دستور کلینتون و با همکاری شورای ملی علوم و فناوری آمریکا بنیانگذاری شد.
در آغاز، این جایزه سالانه به ۶۰ پژوهشگر و مهندس برتر که در اوایل زندگی حرفهای خود بودند تعلق میگرفت، اما در سالهای اخیر این تعداد به حدود صد نفر افزایش پیدا کرده است. وزارتخانهها و سازمانهای دولتی مختلف از جمله وزارتخانههای علوم و نیرو، ناسا و موسسه ملی بهداشت در معرفی کاندیداهای دریافت این جایزه نقش دارند.این جایزه، ارزشمندترین جایزه دولتی است که یک مهندس یا پژوهشگر در اوایل زندگی حرفهای اش میتواند دریافت کند.
«مونا جراحی» در طی مصاحبههای متعددی که از سوی رسانههای معتبر از وی به عمل آمده مانند دیگر محققان برجسته همیشه بر این تاکید داشته که شرط اصلی و اساسی در یک حرفه و هر کاری علاقه است تا به دنبال آن اشتیاق و ایمان واقعی به خود را کسب کرده و بتوانید به آرزوهای خود جامه عمل بپوشانید.
پرفسور «جراحی» خطاب به جوانان مى گوید: «من فکر میکنم راه موفقیت هر کسی رو خودش میتواند بهتر از هر کس دیگری پیدا کند. همه آدمها به تواناییهای خودشون واقف هستند و برای موفق شدن خیلی لازم است که آدم اشتیاق و ایمان داشته باشد چیزی که میتوانم بگویم این است که نباید از ریسک کردن ترسید و از شکست هم نباید ترسید و آرزوها رو هم باید بزرگ انتخاب کرد. هرچه آرزوها بزرگتر انتخاب شود به نظر من آدم به جاهای بالاتر میرسد.»