به گزارش خبرنگار حوزه دولت خبرگزاری تسنیم، سیدعباس عراقچی وزیر پیشنهادی دولت چهاردهم برای تصدی وزارت امور خارجه در جلسه علنی عصر امروز مجلس شورای اسلامی در تشریح برنامه‌های خود با گرامیداشت یاد شهدا، شهید سلیمانی، هنیه، رئیسی، امیرعبداللهیان و اشاره به وزیر خارجه شهید بیان کرد: این شهید بزرگوار به تعبیر مقام معظم رهبری وزیری پرُکار، فعال، با ابتکار و مذاکره‌کننده‌ای قوی و باهوش و پایبند به مبانی و اصول بود؛ این معیارها سرلوحه هر روزِ کاری من نیز خواهد بود.
وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: من از دیرین با خود و خدای خود، عهد بستم که وارد هیچ دسته و جناحی نشوم و تنها یک دیپلمات وفادار به انقلاب و ملتم باقی بمانم و تنها منافع ملی کشورم را در نظر داشته باشم. تا امروز بر عهد خود پایدارم و وفادار خواهم ماند. چهار دهه است عضو خانواده وزارت خارجه هستم و از متن و بطن آن برخاسته‌ام. جدای از مدارج و مسئولیت‌هایی که در وزارت امور خارجه داشته‌ام، در درجه اول خود را یک کارشناس وزارت امور خارجه می‌دانم و به آن افتخار می‌کنم؛ اکنون با کوله‌باری از دانش و تجربه، و لمس عینیِ بسیاری از فراز و نشیب‌های سیاست خارجی در معرض اعتماد شما قرار دارم.
عراقچی اظهار داشت: استقلال، خودباوری، نهراسیدن از قدرت‌های سلطه‌گر، یاری مظلومان، نفی سلطه‌گری و سلطه‌پذیری، حُسن همجواری با همسایگان و حمایت همه‌جانبه از محور مقاومت و خصوصاً ملت مظلوم و ستمدیده فلسطین، اساس سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را از ابتدای انقلاب تاکنون شکل داده و رمز اقتدار و منزلت کشور ما بوده است. امامین انقلاب، روش نوینی را برای تحمیل اراده در محیط بین‌الملل تعریف کرده و توانستند مفهوم قدرت را متحول سازند و قدرت معنایی را به ادبیات نظام بین الملل وارد کنند.
وی بیان کرد: امام و رهبر معظم انقلاب با کشف و معرفی منابع جدید قدرت، مسیری متفاوت برای مقاومت علیه قدرتمندان سلطه‌گر و زورگوی جهانی رقم زدند و این باور عمیق را در ما ایجاد کردند که بالاتر از قدرت لایزال الهی، قدرتی وجود ندارد و تمامی قدرت‌های زمینی ناگزیرند در برابر اراده ملت‌ها تعظیم کنند. امروز که 46 سال از عمر با برکت انقلاب اسلامی می‌گذرد، به پشتوانه این مکتب فکری و با تکیه بر حمایت‌ها و فداکاری‌های ملت عزیز و هدایت‌های رهبر انقلاب، ایران مقتدرتر از گذشته بر بام قدرت در منطقه ایستاده، گفتمانی مستقل دارد و مهم‌ترین متغیر تعیین‌کننده در معادلات و تحولات منطقه‌ای به‌شمار می‌رود.
وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: من به‌عنوان دیپلماتی که پرورش‌یافته این مکتب فکری و سیاست خارجی برآمده از بنیان‌های انقلاب اسلامی هستم برنامه‌ها و اقدامات خود را بر محور این اقتدار، و ایمان راسخ به همه ابعاد آن، بنا کرده‌ام.
عراقچی عنوان کرد: سیاست خارجی به تعبیر رهبر معظم انقلاب یکی از ارکان اساسی اداره موفق کشور است که می‌تواند با کارآمدی، تهدیدات را دفع و از فرصت‌ها برای گسترش اقتدار، پیشرفت اقتصادی، رفاه مردم و افزایش منزلت کشور استفاده کند. سیاست خارجی دولت چهاردهم سیاستی فراگیر، فعال و اثرگذار خواهد بود. اصول بنیادین این سیاست، چنانچه در جلسات کمیسیون‌ها گفته‌ام، قانون اساسی، سیاست کلان نظام در حوزه روابط خارجی، سند چشم‌انداز، برنامه هفتم توسعه، تدابیر مقام معظم رهبری به‌ویژه سه اصل عزت، حکمت و مصلحت و البته قوانین و مصوبات مجلس محترم شورای اسلامی در حوزه روابط خارجی است.
وی با بیان اینکه من سه ماموریت اصلی را در برنامه‌های خود دنبال خواهم کرد، خاطرنشان کرد: تامین منافع ملی و حفظ و افزایش ثروت ملی، تحکیم امنیت ملی و ارتقاء قدرت و هم‌چنین حفظ و تقویت عزت و منزلت. برای هر ماموریت برنامه‌های جداگانه‌ای در نظر گرفته شده که مکتوب به مجلس تقدیم شده است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه اظهار داشت: به برکت مولفه‌های قدرت در عرصه‌های مختلف، اکنون تراز راهبردی ایران در منطقه و فرامنطقه ارتقای فوق‌العاده‌ای یافته است. دستگاه دیپلماسی باید این دستاورد را پاس داشته، بر آن بیافزاید و فرصت‌های حاصل از آن را در جهت تامین منافع، امنیت ملی و پیشرفت اقتصادی، کشف و به ثروت ملی تبدیل کند.
عراقچی عنوان کرد: برای تولید ثروت، سیاست خارجی باید در مدار پیشرفت اقتصادی کشور قرار گیرد و همسو با اهداف برنامه هفتم توسعه حرکت کند. تمامی ظرفیت‌های دیپلماسی برای کسب سهم شایسته از بازارهای جهانی، گشایش مسیرهای جدید، مانع‌زدایی، تسهیل‌گری و امیدبخشی به فعالان اقتصادی اعم از دولتی و خصوصی بهکار گرفته خواهد شد.
وی با بیان اینکه مرزهای ما ضامن امنیت و آرامش ما هستند، تصریح کرد: در امتداد سیاست همسایگی بلاواسطه و تلاش برای به حداقل رساندن اختلافات و پیونددهی زیرساختی با همسایگان در حوزه‌های مختلف، دیپلماسی مناطق مرزی را به‌عنوان ابتکاری جدید با بهره‌گیری از ظرفیت شهرها و استان‌های مرزی پیش خواهیم برد. نقش و مشارکت مقامات محلی و نمایندگان استان‌های مرزی در این مسیر برجسته و مهم است.
وزیر پیشنهادی امور خارجه گفت: سیاست خارجی ما باید حضور فعال و اثرگذار در برابر امواج و حوادث منطقه‌ای و جهانی داشته باشد. این وظیفه‌ای است که مقام معظم رهبری در سخنرانی روز تنفیذ بر ما تکلیف فرمودند. وزارت امور خارجه دولت چهاردهم کنشگرانه، فعالانه و اثرگذار به ایفای نقش در عرصه‌های منطقه‌ای و جهانی خواهد پرداخت و هرگز منفعل نخواهد بود.
عراقچی خاطرنشان کرد: سیاست حُسن همسایگی همچنان با قوت به پیش خواهد رفت و تلاش می‌شود فرصت‌های عظیم سیاسی و اقتصادی در حوزه همسایگان به ثمربخشی منجر شوند. چین، روسیه و دیگر کشورهایی که در زمان سختی و تحریم همراه ما بوده‌اند، قدرت‌های نوظهور و عرصه‌های جدید در آفریقا، آمریکای لاتین و شرق آسیا در اولویت روابط خارجی دولت چهاردهم هستند. اگر اروپا رفتارهای نادرست و خصمانه خود را نسبت به جمهوری اسلامی ایران اصلاح کند، در فهرست اولویت‌های ما قرار خواهد گرفت. سیاست ما در مورد آمریکا سیاست مدیریت تخاصم و نه رفع تخاصم خواهد بود.
وی ادامه داد: درباره تحریم‌ها، سیاست ما بر اساس فرمایش مقام معظم رهبری در دیدار اخیرشان با نمایندگان مجلس، متوجه خنثی‌سازی تحریم‌ها و هم‌زمان تلاش برای رفع آن‌هاست. سیاست خارجی در زمینه خنثی‌سازی و بی‌اثرسازی تحریم‌ها درخدمت دولت خواهد بود.
وزیر پیشنهادی امور خارجه عنوان کرد: در عین حال وزارت امور خارجه از تکلیف دیگر خود برای برطرف کردن تحریم‌ها غفلت نخواهد کرد. با بهره‌گیری از تجربیات گذشته در انجام این تکلیف نه تعجیل خواهد شد و نه به دام مذاکرات فرسایشی خواهیم افتاد. در کمال دقت و امانت و با استفاده از مجموعه‌ی توان سیاسی، فنی و حقوقی کشور برای رسیدن به بهترین توافق تلاش خواهیم کرد و بدیهی است که در هر مرحله فصل‌الخطاب مواضع قطعی نظام، قوانین مجلس و تدابیر و ارشادات مقام معظم رهبری خواهد بود.
عراقچی بیان کرد: دولت چهاردهم پیشبرد دیپلماسی پارلمانی و بهره‌گیریِ اثرگذار از ظرفیت کنشگری نمایندگان مجلس را در جهت کسب و تثبیت منافع، قدرت و عزت ملی در عرصه‌ی روابط خارجی مجدّانه پیگیری کرده و آن را تجلّی این بخش از فرمایشات رهبر انقلاب در دیدار اخیر با نماینگان مجلس می‌داند که فرمودند "مجلس می‌تواند وزن سنگینی به دولت بدهد و دست دولت را پُر کند؛ لذا حضور شما در مسائل سیاسی و بین‌المللی و مسائل دیپلماسی مهم است". این فرمایش رهبر معظم انقلاب سرلوحه تعامل ما با مجلس خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه ایرانیان خارج از کشور مورد حمایت کامل دولت چهاردهم خواهند بود، خاطر نشان کرد: ما باید نگرانی‌ها و مشکلات‌شان را رفع کنیم و استفاده از ظرفیت‌های سرشار آنها را به‌خصوص در حوزه‌های اقتصادی و علمی تسهیل کنیم. سربلندی ایران و ایرانی مرام ما در دولت چهاردهم خواهد بود.
وزیر پیشنهادی امور خارجه درباره نگاه دولت چهاردهم به محور مقاومت گفت: دیپلماسی مقاومت که برگرفته از مکتب مقاومت و محصول رشادت‌های شهید قهرمان حاج قاسم سلیمانی در طراحی محور مقاومت است، در کانون توجه سیاست خارجی دولت چهاردهم قرار خواهد داشت. ما راه را گم نخواهیم کرد و حمایت بی‌دریغ، پیوسته و همه‌جانبه از آرمان فلسطین و مقاومت لبنان و دیگر جنبش‌های مقاومت که در مبارزه با سیاست‌های ظالمانه و جنایتکارانه‌ی رژیم صهیونیستی هستند، در رأس برنامه‌های ما قرار خواهد داشت.
عراقچی افزود: دولت چهاردهم تمامی ظرفیت‌های سیاسی و دیپلماتیک خود را برای شناساندن اهداف محور مقاومت به افکار عمومی جهانی، جلب حمایت کشورهای منطقه و به رسمیت شناخته‌شدن بازیگران محور مقاومت در صحنه بین‌المللی به‌عنوان جنبش‌های مردمی و آزادی‌بخش بهکار خواهد گرفت.
وی تصریح کرد: همه‌ی ما سخنرانی شمر زمانه و قصّاب غزه را در کنگره آمریکا دیدیم. تشویق طولانی یک جنایتکارِ جنگی در واشنگتن و کف‌زدن‌های پی‌درپی باید درس‌آموز همه کسانی باشد که اندکی به آزادی‌خواهی و ادعاهای واهی حقوق بشری ایالات متحده آمریکا خوشبین هستند. صحنه‌ی حضور نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در کنگره آمریکا نشان داد که نبرد ما با نظام سلطه نبردی دائمی است و ذره‌ای نمی‌توان به غیر از خود متکی و یا حتی امیدوار بود. باید باور داشت که با دشمنان قسم‌خورده‌ای سروکار داریم که نه‌تنها کودکان و زنان و مردان بی‌گناه را قتل عام می‌کنند، بلکه انسانیّت و شرافت را هم به مسلخ می‌برند و ابایی ندارند که در برابر دادگاه تاریخ و قضاوت جهانی بایستند و بی‌شرمانه برای جنایت و جنایتکار کف بزنند.
وزیر پیشنهادی امور خارجه در پاسخ به انتقادات نمایندگان مجلس در سبقه و عملکردش گفت: درباره برجام ساعت‌های طولانی بحث و بررسی شده و نکاتی که نمایندگان فرمودند همه‌اش توضیح و پاسخ دارد. برجام هرچه که بود، نمی‌توان این را از نظر دور داشت که وقتی رئیس‌جمهور فعلی آمریکا سرکار آمد و درخواست کرده آمریکا به برجام برگردد و برجام احیا شود، تصمیم نظام این بود که با حفظ مواضع قطعی نظام و در چارچوب قانون راهبردی به این درخواست پاسخ داده شود و در فروردین سال 1400 مذاکرات احیای برجام در چارچوب مواظع قطعی نظام که مقام معظم رهبری مشخص فرمودند وقتی آمریکا اظهار تمایل کرد به برجام برگردد، مقام معظم رهبری در سخنرانی عمومی شروطی گذاشتند و عنوان مواضع قطعی نظام از آن یاد کردند.
عراقچی اظهار داشت: وقتی در فروردین 1400 مذاکرات احیای برجام را طراحی کردم، در چاچوب مواضع قطعی و قانون راهبردی مورد نظر بود. نظرم درباره قانون اقدام راهبردی را در عمل و نه الان و بلکه فروردین سال 1400 نشان داده‌ام. مذاکرات شش دوره احیای برجام در چارچوب مواضع قطعی نظام و قانون اقدام راهبردی بود و دور دوم مذاکرات رهبر معظم انقلاب در سخنرانی عمومی خطاب به تیم مذاکره کنند گفتند حسبنالله بگویید و مردم را خوشحال کنید.
وی ادامه داد: سیاست احیای برجام توسط دولت شهید رئیسی ادامه یافت و مذاکرات ناتمام آن نیز توسط دکتر علی باقری‌کنی در دولت شهید رئیسی ادامه یافت و هنوز هم به گفته وزارت خارجه ادامه داشته و دو بار تا مرز توافق نهایی پیش رفت و انجام نشده ولی ادامه داشت. یکی-دوماه پیش وزارت خارجه در وین با چین و روسیه بیانیه مشترک امضا کرد و آمریکا را دعوت به بازگشت به برجام کردند.
وزیر پیشنهادی امور خارجه در واکنش به فیلمی که توسط امیرحسین ثابتی نماینده مردم تهران در مجلس نشان داده شده بود، عنوان کرد: این موضع روشن است و فیلمی که از من نشان داده شد، جای تعجب بود و این سند افتخار من است و در جمله‌ی آخر فیلم می‌گویم که ترامپ توان ندارد برجام را از بین ببرد و روشن است و نگفتم که از برجام خارج نمی‌شود همین اتفاق هم افتاد و وقتی از برجام خارج شد، دو بار تلاش کرد در شورای امنیت برجام را از بین برد و قعطنامه‌ها را برگرداند و دو بار شکست خورد.
عراقچی یادآور شد: سابقه ندارد آمریکا در شورای امنیت قطعنامه‌ای ببرد و با 13 رأی مخالف شکست بخورد. مذاکرات برای رفع تحریم‌ها در هر شکل و قالبی سیاست جمهوری اسلامی بوده و در دولت شهید رئیسی ادامه پیدا کرد و جدای از ایرادها و نقاط ضعف که دارد یا ندارد، با دوستان مخالف برجام ساعت‌ها بحث کرده‌ایم و مقام معظم رهبری در 31 تیرماه امسال در دیدار با نمایندگان فرمودند اولویت ما خنثی‌سازی تحریم‌هاست ولی می‌توانیم تحریم‌ها را با ابزارهای شرافتمندانه رفع کنیم و این تکلیف وزارت خارجه است و مأموریت تعریف کردند که مذاکرات رفع تحریم‌ها با استفاده از ابزارهای شرافتمندانه و عزتمندانه پیگیری شود و ما این را طراحی خواهیم کرد و این کار را در تعامل با مجلس انجام می‌دهیم و قبل از هر اقدامی به اجماع و درک مشترکی خواهیم رسید.
وی درباره موارد مطرح‌شده پیرامون شهید فخری‌زاده نیز گفت: این شهید برادر عزیز من بود که تا مدت‌ها عزادار وی بودم؛ ما سالیان سال از نزدیک کار کرده بودیم و هیچ‌کس در آن ایام مثل من با او محشور نبود. البته نمی‌توانم وارد جزییات شوم ولی همان مدالی که ما گرفتیم، او هم گرفت ولی به‌خاطر ماهیت کارش، در اتاق دیگری مدال را دریافت کرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه اظهار داشت: به منتقدین احترام می‌گذارم و آماده هستم با منتقدان محترم تعامل داشته و به سخنان‌شان پاسخ دهیم؛ این را برای حرکت در سیاست خارجه مفید می‌دانم.
عراقچی افزود:آقای ثابتی من نمی‌گویم مرگ بر وطنی که هموطنم عراقچی است! بلکه می‌گویم جانم فدای وطنی که به منتقد دولت اجازه می‌دهد بدون لکنت صحبت کند و ولایت پذیری مجلس را زیر سوال ببرد.
وزیر پیشنهادی امور خارجه در ادامه‌ی سخنان خود گفت: در محیط سیّال و متغیر نظام بین الملل و با وجود بازیگران دولتی و غیر دولتیِ دارای منافع متمایز، آینده به عنصر عدم قطعیت، آشفتگی و غافل‌گیری دچار است. شناخت حقیقی از روندها و پیش‌بینی دقیق از آینده، تلاش برای دفع تهدیدات و بهره‌گیری از فرصت‌ها، ضرورتی اجتناب‌ناپذیر به‌شمار می‌رود.
عراقچی اظهار داشت: اگر می‌خواهیم در برابر تهدیدات بایستیم و کانون‌های خطرآفرین را خنثی کرده و از فرصت‌ها بهره ببریم؛ اگر می‌خواهیم فضای تنفسی خود را در نظام بین‌الملل افزایش دهیم؛ اگر می‌خواهیم مرزها، هویت، استقلال و آزادی ایران عزیز در امنیت باشند؛ اگر می‌خواهیم هزینه تقابل با ایران را افزایش دهیم؛ اگر می‌خواهیم قدرت‌های بزرگ با ما با احترام و از موضع برابر گفتگو کنند؛ اگر می‌خواهیم اقتدار بین المللی خود را افزایش دهیم؛ و اگر می‌خواهیم در تعامل با دیگر کشورها قدرتمند عمل کنیم؛ باید عزتمندانه، حکیمانه و مصلحت‌اندیشانه با جهان تعامل کنیم. باید آگاهانه به استقبال از تغییرات در نظام بین‌الملل برویم و از تمامی فرصت‌ها استفاده کنیم و همگان از دوقطبی‌های کاذب و هزینه‌ساز در سیاست خارجی فاصله بگیریم و دغدغه اصلی ما تنها سربلندی ایران و اسلام باشد.
وی با بیان اینکه اعتقاد راسخ دارم که وفاق ملی بزرگ‌ترین سرمایه و پشتوانه سیاست خارجی است، اظهار داشت: اگر به فضل الهی مورد اعتماد شما نمایندگان قرار گیرم، به سهم خود برای تحقق و تعمیق این وفاق از طریق تعامل فعال، صادقانه و برادرانه با تمام ارکان نظام به‌ویژه مجلس تلاش خواهم کرد. این فرصتی است که خدای متعال و مردم برای ما فراهم کرده‌اند و مصمم هستم از آن برای خدمت به کشور عزیزمان استفاده کنم.
وزیر پیشنهادی امور خارجه خاطرنشان کرد: اگر بخواهم سیاست خارجی دولت چهاردهم را در یک فراز خلاصه کنم، "بسترسازی برای افزایش ثروت، قدرت و عزت جمهوری اسلامی ایران" است. ما در تعامل با نظام بین‌الملل بر روی همان سکوی معرفتی خواهیم ایستاد که امام خمینی(ره) و رهبر معظم انقلاب از فراز آن محیط بین‌الملل را نظاره می‌کردند و می‌کنند.
عراقچی عنوان کرد: ما نه دل‌خوش به لطف دیگران هستیم و نه در انتظار تغییرات در سیاست دیگران می‌مانیم. ما نه به دست و زبان کسی چشم‌دوخته‌ایم و نه به تغییرات افراد در عرصه جهانی دل‌بسته‌ایم. سیاست خارجی ما عرصه‌ی خوداتّکایی، درون‌زایی و برون‌گرایی است. ما در تعقیب منفعت، امنیت و عزّت سرزمین و مردم خود با دنیا تعامل خواهیم کرد؛ به تعمیق دوستی‌ها، بهره‌مندی از رقابت‌ها و مدیریت تخاصم‌ها خواهیم پرداخت. و در برابر زیاده‌خواهی‌ها، عنادورزی‌ها، تلاطم‌ها و طوفان‌ها خواهیم ایستاد و هراسی به دل راه نخواهیم داد.
وی در پایان خطاب به نمایندگان اضافه کرد: اگر به‌عنوان وزیر امور خارجه به اینجانب اعتماد کردید، من، سید عباس عراقچی، سرباز ولایت، وزیر دولت، پاسخگوی مجلس و حافظ منافع ملت و نماینده‌ی شایسته آنان در خارج از کشور خواهم بود. همان‌طور که در میدان دفاع مقدس از وجب به وجب خاک ایران دفاع کردیم، در میدان دیپلماسی نیز از ذره‌ذره منافع، امنیت و عزت این مرز و بوم دفاع خواهم کرد. عهد می‌بندم که برای ایران هر کجا لازم باشد جان و هر کجا لازم باشد آبروی خود را در طبق اخلاص قرار دهم.
