برخی چهره های هنری که در سالهای گذشته با محدودیت مواجه شدند

پاسخ همه این ممنوعیت ها و محدودیت ها را رخشان بنی اعتماد که پس از 7 سال دوری از سینما با فیلم «قصه‌ها» در سی و دومین جشنواره فیلم فجر حضور یافت، داده است. بنی‌اعتماد در انتهای فیلم قصه‌ها نوشته است که «هیچ فیلمی برای همیشه در کمد نمی‌ماند» و « هیچ هنرمندی هم برای همیشه بیکار نمی‌ماند.»

جهانگیر کوثری که مجری برنامه ورزش از نگاه دو بوده است به تازگی در گفت و گویی بیان کرده است که « واقعیت این است که مرا از تلویزیون اخراج کردند. همان‌طور که باران و خانم بنی‌اعتماد را هم ممنوع‌التصویر کرده‌اند.» این صحبت در حالی مطرح شده که به گفته علی داربی معاون سیما «در تلویزیون هیچ‌کس ممنوع‌الکار نیست و به نوعی همه جای کار دارند.» اما با این وجود هستند بازیگرانی که از صدا و سیما حذف شده اند و حتی اسم آنها نیز در معرفی برنامه ها یا تیزر فیلم ها اجازه نمایش ندارد. اما مروری بر  افرادی که به واسطه سیاست های سلیقه ای از صدا و سیما حذف شده اند نشان می دهد که رویکرد صدا و سیما  در حرف و عمل متفاوت بوده است.

در این گزارش نگاهی شده به چهره هایی که این روزها جایی در صدا و سیما ندارند و حتی وقتی قرار است تیزر فیلمی با حضور این چهره ها از صدا و سیما پخش شود، چهره یا اسم این افراد از تیزر حذف می شود. البته به غیر از بازیگران سینما و تلویزیون، مجریانی نیز بوده اند که  یا برای مدتی از صدا و سیما حذف شده اند و یا دیگر به صدا و سیما وارد نشده اند که می توان از احسان کرمی، ژیلا صادقی، رضا رشیدپور، سید جواد یحیوی، کاظم احمد زاده نام برد. فرزاد حسنی و احسان علیخانی از این دسته‌اند؛ این دو مجری تلویزیون برای مدتی از تلویزیون کنار گذاشته شدند. فرزاد حسنی پیشتر هم طعم ممنوع‌الکاری در تلویزیون را چشیده بود که به پس از اجرای برنامه «کوله‌پشتی» با حضور سردار رادان برمی‌گردد. همچنین علاوه بر مجریان صدا و سیما و بازیگران سینما یا سریال ها، کارگردان ها نیز ممنوع الفعالیت شده اند که از جمله این افراد می توان به  جعفرپناهی و مرضیه وفامهر اشاره کرد که هر دو نه می توانند کار کنند و نه از کشور خارج شوند. اما پاسخ همه این ممنوعیت ها و محدودیت ها را رخشان بنی اعتماد که پس از 7 سال دوری از سینما با فیلم «قصه‌ها» در سی و دومین جشنواره فیلم فجر حضور یافت، داده است.  بنی‌اعتماد در انتهای فیلم قصه‌ها نوشته است که «هیچ فیلمی برای همیشه در کمد نمی‌ماند» و « هیچ هنرمندی هم برای همیشه بیکار نمی‌ماند.» در ادامه نگاهی شده به چهره هایی که در صدا و سیما با محدودیت مواجه شده اند:

 

فاطمه معتمد آریا را اکثر افراد با بازی در فیلم کلاه قرمزی و پسرخاله می شناسند. او تصویری آشنا برای مخاطبان صدا و سیما دارد. با کارگردان های چون بهرام بیضایی، محسن مخملباف، رخشان بنی اعتماد و بهمن فرمان آرا کار کرده اما جزو چهره هایی است که چند وقتی می شود در صدا و سیما جایی ندارد.

در انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 در فیلم تبلیغاتی نخست وزیر دوران جنگ شرکت کرد. با روی کار آمدن دولت محمود احمدی نژاد کار کردن برای فاطمعه معتمد آریا سخت شد. خودش در گفت و گویی با فرارو گفته بود که « نفهمدیم چقدر سخت بود کار کردن در این چهار سال. معتمدآریا در مورد چهار سال بعدی دولت احمدی نژاد در همان گفت وگو بیان می کند که « چهارسال بعدش را هم که اجازه کار نداشتم و نشستم ببینم چرا اجازه کار ندارم.»  او در مورد زمانی که از سینما به دور بوده گفته است که من زندگی عادی خودم را داشتم. فقط زندگی کاری‌ام متوقف شده بود. اما زندگی جریان داشت. نمی‌توانم بگویم سخت گذشته یا زندگی‌ام را به‌خاطر این اتفاق از دست دادم فقط می‌توانم بگویم متاسفم. چون رابطه مردم در این چند سال با بخش فرهنگی قطع شد و من هم جزیی از آن بودم. به گفته فاطمعه معتمدآریا بی خردی همیشه پایدار نیست. در سال 1389 معتمدآریا به فرانسه رفت تا در جشنواره کن شرکت کند اما حضور او خالی از حاشیه نبود. معتمدآریا که با دستبند سبز در این جشنوراه شرکت کرده بود مورد حمله سایت های خبری از سوی نهادهای خاص قرار گرفت.

معتمدآریا تا زمستان 1392 از تلویزیون خط زده شد. با شروع نوروز اما وضعیت تغییر کرد. شبکه نمایش برای عید، سریال «آشپزباشی» را پخش کرد و بعد از آن هم شبکه آی فیلم همین روزها سریال «زیر تیغ» را در کنداکتور گذاشته زمان اکران فیلم «یحیی سکوت نکرد»، با اینکه عوامل سریال به برنامه هفت صدا و سیما دعوت شدند، خبری از حضور فاطمه معتمد آریا نبود. حتی با وجود اینکه معتمد آریا بازیگر نقش اصلی کار بود، در بخش های انتخابی برای نمایش در تلویزیون، خبری از او نبود.

معتمدآریا همچنین در بهمن ماه 1394 وقتی برای اکران فیلم یحی سکوت نکرد به کاشان رفت با برخورد گروهی معترض مواجه شد که با فحاشی خواستار خروج او از شهر بودند. او در رابطه با این اتفاق گفته است: « «من با اینکه کسی با کار من و حرفه‌ام و حتی خود من مخالف باشد مشکلی ندارم ولی رفتارهای تهاجمی، توهین، بی‌احترامی، دروغ، تهمت و بی‌قانونی را نمی‌پذیرم و این اتفاقی است که در آنجا افتاد و من علاقه‌ای هم به بیان و شرح جزئیات اتفاقات ناخوشایند ضدفرهنگی ندارم.»

 

باران کوثری از جمله بازیگرانی است که در فهرست ممنوع‌التصویری‌های تلویزیون قرار دارد. او پس از انتخابات 88 از صدا و سیما خط زده شد.

با وجود اینکه باران کوثری برای فیلم «کوچه بی نام» سیمرغ گرفت و یکی از مهمترین شخصیت های این فیلم به حساب می آمد اما در زمان اکران این فیلم و پخش تیزرهای آن از صدا و سیما تصویری از باران کوثری پخش نشد. این اتفاق همچنین در رابطه با فیلم «جامه دران» نیز افتاد و تصویر باران کوثری از صدا و سیما پخش نشد. حتی برنامه هایی مثل سینما آی فیلم هم که درباره تمام فیلم ها، بازیگران و اتفاقات مهم سینمایی صحبت می کنند، اسم این بازیگر را حذف کردند.

کوثری در گفت و گویی با روزنامه شرق در آبان ماه 1392 در رابطه با شرایط ممنوع الکاری که داشته، گفته است که « جلو دوتئاتر گرفته شد و در یک فیلم سینمایی بعد از اینکه سکانس‌های من را گرفتند، گفتند باید با بازیگر دیگری تکرار کنند. فیلم‌ها و تئاترهای زیادی را از دست دادم. اما مهم‌تر از این کارهایی که من از دست دادم به‌نظرم موضوعی که بیشتر از هر نکته‌ای آدم را در هشت‌سال گذشته اذیت می‌کرد حذف آدم‌ها بود.» او گفته بود که « در طول ممنوع‌الکاریم یک‌بار نتوانستم با یک مسوول صحبت کنم تا بفهمم مشکلم چیست؟ یعنی هنوز دلیل ممنوع‌الکار بودنم را نمی‌دانم. چند روز قبل از انتخابات من را خواستند و گفتند که دوران قانونی ممنوع‌الکاری‌تان تمام شد. بعد هم گفتند که این خیلی اتفاقی، همزمان با انتخابات شده است.»

کوثری از اتفاقی عجیب صحبت می کند. اینکه در اواخر دولت دهم از او می خواهند که سریع یک کار انجام دهد چرا که دوران ممنوع الکاری او تمام شده است اما او در مقابل این پیشنهاد می گوید « من گفتم که نه منتظر دولت بعدی می‌مانم. گفتند که نه همین چند روزه یک کار انجام دهید. اما هیچ‌کس جوابگوی این یک‌سالی که در اوج دوران بازیگری‌ام ممنوع‌الکار بودم، نبود.» او در همان گفت و گو با شرق بیان می کند که « شرمندگی‌اش به دولت دهم ماند که آقای بیضایی از ایران باید مهاجرت کند. مهتاب نصیرپور و رضا کاهانی باید مهاجرت کنند. این‌ هنرمندان سرمایه‌های مملکت هستند. اینها چیزی نیست که تکرار شود.»

 

غیر از فعالیت های اجتماعی، مدنی و سیاسی که باعث شده برخی از چهره ها ممنوع التصویر یا ممنوع الکار شوند، در طول سالهای گذشته و دولت های نهم و دهم اتفاقات جالبی برای ممنوع الکاری افراد افتاده است که یکی از آنها ممنوع الکاری به دلیل شباهت با رئیس دولت های نهم و دهم بوده است. بعد از روی کار آمدن محمود احمدی نژاد به دلیل شباهت ظاهری‌ محمود بصیری به رئیس دولت، او  فرصت فعالیت در تلویزیون و سینما را از دست داد. بازیگر سریال‌های «آرایشگاه زیبا»، «هتل» و «کتابخانه هدهد» خود این ممنوع‌التصویری را تایید کرده و در گفت و گو با سایت «فردا» می‌گوید:از ابتدای روی کار آمدن آقای احمدی‌نژاد این شایعات مطرح شد؛ البته ابتدا در حد شایعه بود اما کمی بعد خودشان آن را با واقعیت پیوند دادند. چند تن از وکلا و عده‌ای هم از خارج تماس گرفتند که فلانی ممنوع‌الکار شده‌ای! من از همه جا بی‌خبر بودم ولی کم کم متوجه شدم که صحت دارد. او تاکید می‌کند که از سال 85 تیزرهای بازی او در سریال‌های طنز حذف شده است.

 

 

مهراب قاسم خانی از دیگر چهره های منوع الکار در صدا و سیما است. با اینکه اعلام شد قاسم خانی کارگردانی مجموعه «دورهمی» را به عهده دارد و مدام تصاویری از آن در اینستاگرامش می گذاشت اما از همان قسمت اول، هیچ اسمی از او در تیتراژ برده نشد. حتی یکی از قسمت های مجموعه که مهراب به عنوان مهمان حضور داشت، با اینکه عکس هایش همه جا انتشار پیدا کرد، هیچ وقت از تلویزیون پخش نشد.

قاسم خانی به دلیل این اتفاقات، همین اواخر از برنامه خداحافظی کرد و رفت. او در گفت و گو با فارس در اردیبهشت ماه 1395 گفته است که من و برادرم پیمان مدت ۳ سال است اجازه فعالیت در تلویزیون نداریم و متاسفانه دوستان در سازمان صدا و سیما هیچ دلیلی برایم نیاورده‌اند و فقط گفتند ممنوع الکاری.» او همچنین گفته است که « در شبکه‌های مجازی فعالیت پررنگی دارم، اما این موضوع، دلیل ممنوع بودن کارهای من نیست،چراکه برادرم پیمان قاسم‌خانی هم با اینکه هیچ صفحه‌ای در این شبکه‌ها ندارد، ممنوع الفعالیت است.»

 

پگاه آهنگرانی از جمله بازیگرانی است که سابقه بازداشت دارد. سال 1390 خبرآنلاین به نقل از العربیه نوشت که «این بازیگر سینما سه روز است که در بازداشت به سر میبرد.» محسنی اژه ای سخنگوی قوه قضاییه در مرداد ماه 1390 در نشست خبری هفتگی خود در رابطه با بازداشت پگاه آهنگرانی گفت که او به درخواست یک نهاد امنیتی بازداشت شده است.

پیش تر روزنامه کیهان در آستانه برگزاری جشنواره فیلم برلین خطاب به آهنگرانی نوشته بود که « مواظب باشید وقتی به آلمان می روید وطن فروشی نکنید.» آهنگرانی فعالیت های مدنی زیادی انجام داده است. او عضو ستاد انتخاباتی نخست وزیر دوران جنگ در انتخابات ریاست جمهوری دور دهم بوده است و مستندی نیز درباره مسعود ده نمکی با نام « ده نمکی ها» ساخته که این مستند از شبکه بی بی سی فارسی پخش شده است.

او در 6 آبان ماه 1392 بار دیگر دستگیر و به 18 ماه حبس تعزیری محکوم شد. منیژه حکمت مادر پگاه آهنگرانی در همین رابطه گفته بود: « پگاه آهنگرانی قریب به سه سال است که از طرف دادسرای امنیت تهران ممنوع‌الخروج است و به‌رغم دعوت از سوی جشنواره‌های مختلف، موفق به حضور در آن‌ها نشده است.» آهنگرانی که از بازیگران فیلم «جامه دران» بود در زمان اکران این فیلم و پخش تیزرآن از صدا و سیما، تصویرش در تیزر حذف شده بود و حتی اسمی از او هم در میان نبود. آهنگرانی تا به حال در سریالی که در صدا و سیما پخش شود حضور نداشته است اما در زمان پخش تیزر فیلم های سینمایی که بازی کرده از صدا و سیما چهره و نام او حذف می شود. 

 

 

هانیه توسلی نیز از دیگر بازیگرانی است که در زمان دولت محمود احمدی نژاد با محدودیت هایی روبرو بوده است. او در گفت و گو با روزنامه شرق در ابان ماه 1392 در رابطه با محدودیت هایی که داشته بیان کرده بود : « برنامه هفت برای همان فیلم دعوتم کرد اما بعد تماس گرفتند که شما نمی‌توانید به تلویزیون بیایید. اما بیشترین زمانی که اذیت شدم آبان 89 بود. ما در میانه فیلمبرداری فیلم «ندارها» بودیم. از کارگردان خواستند که بازیگر نقشی که من بازی می‌کردم را عوض کند و همین موضوع فیلم را تا مرحله تعطیلی پیش برد.»

توسلی در این گفت و گو گفته است که « به من گفتند که نه‌تنها شما بلکه خیلی‌ها مثل شما اجازه کار کردن ندارند. البته چون گفتند که تکذیب می‌کنند این هم که چاپ شود حرف‌هایم را تکذیب می‌کنند.» او گفته است که : « در این دوران عده‌ای تسهیلات و پول‌های کلان می‌گرفتند که فیلم بسازند. عده‌ای دیگر مثل خانم بنی‌اعتماد که ارزش و سرمایه‌ای برای سینمای ماست نباید کار می‌کردند. خیلی‌ها بودند که یا اجازه کار کردن پیدا نمی‌کردند یا حمایتی نمی‌شدند که در نهایت می‌گفتند که فیلم نمی‌سازیم؛ مثل آقای تقوایی. من خیلی متاسفم اما درک می‌کنم که چرا عده‌ای از هنرمندان از ایران رفتند. امیدوارم که برگردند.»

اما افرادی هم بوده اند که به دلیل فعالیت در شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام ممنوع التصویر یا ممنوع الکار شده اند، که از این افراد می توان به نرگس محمدی، الناز حبیبی، بهاره افشاری، حدیث میرامینی، لیندا کیانی، حنانه شهشهانی، سحر قریشی، روناک یوسفی و رابعه اسکویی اشاره کرد.

در این میان سحر قریشی از سال 88 و درست بعد از سریال «دلنوازان» اجازه حضور در پروژه های تلویزیونی را پیدا نکرد و سرنوشت حنانه شهشهانی بازیگر «کلاه پهلوی» به واسطه برخی عکس های بی حجاب که به او منسوب شده، مبهم تر از بقیه است، هر چند مادرش در گفت و گویی درباره بی گناهی دخترش در یکی از سایت های رسمی مصاحبه کرد.

در سال 1394  سید رمضان شجاعی کیاسری، عضو ناظر مجلس در شورای عالی نظارت بر صداوسیما اعلام کرد در جلسه اخیر شورای مذکور مصوب شد که همکاری رسانه ملی با هنرمندانی که عکس خلاف شرع از خود در فضای مجازی منتشر کرده اند، جلوگیری شود. چندی بعد سید علی ظاهری سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس نیز دنباله بحث را گرفت و به ایسنا گفت: «کمیسیون فرهنگی در نامه ای به رییس صداوسیما خواستار شد که مصوبه شورای نظارت بر این سازمان در مورد استفاده نکردن از مجریان و هنرمندانی که در شبکه های اجتماعی تصاویر خلاف اخلاق منتشر کرده اند، اجرا شود.» بعد از این اظهار نظر ها مدیر کل روابط عمومی رسانه ملی گفت : «... تنها توصیه ای که می توانیم به هنرمندان داشته باشیم این است که برای جلوگیری از بروز هر حاشیه و بازتاب منفی، برای انتشار تصاویر خود در شبکه های اجتماعی دقت لازم را به خرج دهند.»

منبع : اعتماد آنلاین