بررسی سبد یلدا در ایران خبر؛
طولانی ترین شب سال ، تاریک از مدیریت ناکارآمد قیمتها
کد مطلب: 49419
تاریخ انتشار : يکشنبه ۲۹ آذر ۱۳۹۴ ساعت ۱۷:۳۶
هندوانه، شهریور روی دست تولیدکنندگان باد کرد،و حتی هزینه تولید این محصولات نیز جبران نشد؛ کشاورزانی هم بودند که به جای حمل هندوانه و فروش آن به قیمت کیلویی ۱۰۰ تومان، از مردم تقاضا می‌کردند که هندوانه‌ها را بدون پرداخت پول برداشته و مصرف کنند؛ کشاورزانی که هر سال با ضررو زیان بسیار پاسخگوی ناکارآمدی بخش مدیریت در حوزه کشاورزی هستند.
در این گزارش تلاش شده هزینه برگزاری شب یلدا برای یک خانواده طبقه متوسط 4 نفره تخمین زده شود.
در حالیکه هنوز یک شب تا شب یلدا باقی مانده و قیمتها همچنان در حال افزایش است، اگر خانواده‌ای 4 نفره بخواهد مقدمات شب یلدا را با میوه و آجیل معمولی، تهیه کند باید 114 هزار تومان هزینه کند.
با توجه به قیمت متوسط برخی از اقلام همچون انار کیلویی 5 هزار تومان، هندوانه کیلویی 5 هزار تومان، پرتقال تامسون کیلویی 3 هزار تومان، کیوی کیلویی 4 هزار تومان، نارنگی کیلویی 4 هزار تومان و موز کیلویی 3 هزار تومان، به نظر می‌رسد برای تهیه میوه برای یک خانواده چهار نفره با احتساب یک هندوانه 4 کیلویی و از سایر میوه ها هر کدام 2 کیلو ، باید 58 هزار تومان هزینه کرد.
از سوی دیگر بنا بر اعلام رئیس اتحادیه آجیل و خشکبار قیمت هر کیلو آجیل شب یلدا بدون مغز پسته و فندق به طور متوسط 30 هزار تومان است و دو کیلو شیرینی دانمارکی به ازای هرکیلو 13 هزار تومان هزینه 26 هزار تومانی دارد.
با احتساب موارد فوق، برگزاری مراسم شب یلدا، امسال برای یک خانواده 4 نفره ( بدون محاسبه هزینه شام ) رقمی در حدود 114 هزار تومان هزینه خواهد داشت.
ایلنا نوشت:همچون یک فیلم ساخته شده و به روز نشده در سالهایی دور در یک شب یا مناسبتی خاص تکرار می‌شود، بدون هیچ تغییری دکمه تکرار را فشار می‌دهند تا حاشیه‌ها را کم کنند، تا مثلا بگویند حق مطلب ادا شده، تمام گوشزد‌ها به گوش رسیده و همه چیز تحت کنترل است اما به محض پایان فیلم باز روز از نو و روزی از نو.درست یک هفته مانده به شب خاص سال، سازمان حمایت قیمت اعلام می‌کند، تعزیرات هشدار می‌دهد، داستان از تهدید به جریمه و بستن مغازه شروع می‌شود و در آخر بدون هیچگونه تغییری در بازار مشکلات و معضلات سالهای گذشته تکرار می‌شود؛ تقاضا بالا رفته و قیمت نیز با قدم‌های بلندتری از تقاضا سبقت می‌گیرد و اینگونه است که سفره بلند‌ترین شب سال که ریشه در فرهنگی کهن دارد، کوچک و کوچک‌تر می‌شود و کسی پاسخگو نیست.
"برای مردم عادت شده، کمتر کسی تعجب می‌کنه؛ یا می‌خرند و یا پشیمان می‌شوند." صدایش زمخت است، از فریادهای حین کار است یا نه؛ نمی‌دانم؛ اما طوری حرف می‌زند که انگار بیرون مغازه ایستاده‌ام، میوه‌های خوب را درست روبروی مغازه چیده، به ترتیب و نظم خاصی که مخصوص شب یلدا و شب عید است؛ من را به خوبی می‌شناسد؛ نگاهم می‌کند و با همان صدای زمخت؛ اما مهربان می‌گوید:"هروقت گرون یا ارزونی داریم اینجا‌ها پیدات می‌شه."
صاحب مغازه میوه فروشی در مرکز شهر است که قدیمی بودنش موجب شده میزبان مشتریان زیادی در شب‌های یلدا و عید باشد و به همین خاطر قادر است اطلاعات مناسبی را در یک روز مانده به بلند‌ترین شب سال در اختیارم بگذارد، برخلاف انتظارم مغازه رفت و آمد آرامی دارد، مشتریان یا قیمت می‌پرسند و یا کمتر از میزان درخواستی اولیه میوه جدا می‌کنند؛ بیشتر انار یا هندوانه.
شاگرد مغازه با جعبه انار وارد مغازه می‌شود؛ خواب آلود است یا خسته، نمی‌دانم؛ اما سرحال نیست. انارهای درشت و قرمز با قیمت بین ۴ تا ۷ هزارتومان که در شب یلدا به ۸ هزاروپانصد تومان نیز می‌رسد کنار انارهای ریز و آسیب دیده چیده می‌شوند که قیمتی بین ۲ تا ۳ هزار تومان دارند.
"مگه مردم در طول سال چقدر میوه می‌خورند که حالا برای شب یلدا این همه هزینه کنند؟" همینطور که حرف می‌زند پرتقال جدا می‌کند، پنج پرتقال نسبتا درشت، بعد انگار پشیمان می‌شود، نیم نگاهی به من می‌کند که منتظر ادامه حرف‌هایش به او زل زده‌ام و سختش می‌شود، نگاهم را می‌دزدم، بعد با صدای بلند که من هم بشنوم به فروشنده می‌گوید:" بچه‌ها زیاد پرتقال دوست ندارن،" کیسه پرتقال را روی میز می‌گذارد؛ سه پرتقال نسبتا درشت.
فروشنده میوه‌های روی میز را حساب می‌کند و با اشاره به قیمت پرتقال می‌گوید:» قیمت پرتقال شمال بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ تومان، پرتقال کوهستان جنوب بین ۵۰۰۰ تا ۵۵۰۰ تومان، پرتقال رسمی جنوب ۲۵۰۰ تومان، نارنگی انشو ساری ۱۵۰۰ تا ۳۵۰۰ تومان است که هرکدام وابسته به مشتری تقاضای خاص خودش را دارد؛ البته امسال محصول پرتقال مناسب بوده و قیمتها نسبت به سال گذشته مناسب است. «صدایش را پایین می‌آورد و به جولان دلالان میوه به خصوص در شب یلدا اشاره می‌کند» مردم که از افزایش قیمت میوه‌ها به خصوص هندوانه شکایت کردند تعزیرات وارد موضوع شد و طرح گشت مشترک تعزیرات را اجرا کرد؛ اما مساله اینه که باید قبول کنیم یه سری میوه‌ها شب عید و شب یلدا باید افزایش قیمت داشته باشه؛ هم فصل تولید هندوانه الان نیست و هم اینکه اگر این دو سه روز با قیمت خوب فروش نره دیگه کمتر کسی از این محصول خریداری می‌کنه.
همینطور که حرف می‌زند به کشاورزانی فکر می‌کنم که در مرداد و شهریور با هندوانه‌های تولیدی خود راهی تهران شدند؛ محصولی که روی دست تولیدکنندگان باد کرد، فاسد شد و از بین رفت تا حتی هزینه تولید این محصولات نیز جبران نشود؛ کشاورزانی هم بودند که به جای حمل هندوانه به تهران و فروش محصول خود به قیمت کیلویی ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان، از مردم تقاضا می‌کردند که هندوانه‌های در مسیر جاده قزوین-تهران را بدون پرداخت پول برداشته و مصرف کنند؛ کشاورزانی که هر سال با ضررو زیان بسیار پاسخگوی ناکارآمدی بخش مدیریت در حوزه کشاورزی هستند.
با اعلام قیمت هندوانه توسط فروشنده یکه می‌خورم و فروشنده متوجه می‌شود، محصولی که در ماه آخر تابستان به قیمت کیلویی ۱۰۰ تا ۲۰۰ تومان هم به فروش رسید در شب یلدا در میادین میوه و تره بار به قیمت ۳۵۰۰ تومان و در خرده فروشی‌ها به قیمت ۴ تا ۵هزار و پانصد تومان نیز رسیده است؛ خرمالو هم دست کمی از هندوانه ندارد؛ هر کیلو ۴ تا ۵ هزار تومان؛ اما نکته جالب و تامل برانگیز در قیمت هندوانه است که ساعتی ست؛ بطوری که با گذشت هر ساعت و نزدیک شدن به شب یلدا قیمت نیز افزایش بیشتری می‌یابد.
طبق گفته فروشندگان مرکز شهر که به واسطه ازدحام در این مناطق باید از فروش بالاتری نسبت به دیگر نقاط شهر برخوردار باشند؛ رکود خاصی در بازار شب یلدای ۹۴ حاکم است؛ از قیمتها می‌توان حدس زد که چه میوه‌ای در شب یلدا از سفره بسیاری از مردم حذف خواهد شد؛ هندوانه در بازار کم و قیمتی نجومی دارد و از طرفی بازرسی در آستانه بلند‌ترین شب سال همچون سالهای گذشته به گونه‌ای نیست که موجب کنترل قیمت محصولات پر مصرف در یلدای ۹۴ شود؛ از طرفی برگزاری مراسم شب یلدا، برای یک خانواده ۴ نفره (بدون محاسبه هزینه شام) رقمی در حدود ۱۱۴ هزار تومان هزینه خواهد داشت؛ بنابراین به جرات می‌توان گفت بلند‌ترین شب سال برای بسیاری از مردم رنگ و بوی گذشته را ندارد و هرسال به فاصله از این رسم کهن افزوده می‌شود.
*میوه خشک گران‌ترین خوراکی بازار آجیل و خشکبار
در کنار انواع آجیل، برخی تنقلات هم برای شب یلدا طرفداران خود را دارد. در میان این تنقلات، میوه خشک مخلوط که یکی از گران‌ترین خوراکی‌های شب یلداست کیلویی ۸۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
همچنین هر کیلوگرم انجیر درجه یک ۶۰ هزار تومان، باسلوق ۱۶ هزار تومان، پاستیل ۲۰ هزار تومان و آلو قرمز ۱۳ هزار تومان است.
| انواع آجیل(هر کیلوگرم) | قیمت |
| آجیل درجه یک شب یلدا | 48 هزار تومان |
| پسته درجه یک دستچین | 65 هزار تومان |
| بادام هندی درجه یک | 60 هزار تومان |
| بادام درختی درجه یک | 63 هزار تومان |
| فندق درجه یک | 68 هزار تومان |
| نخودچی | 13 هزار تومان |
| کشمش | 13 هزار تومان |
| تخمه ژاپنی | 40 هزار تومان |
| تخمه کدو | 26 هزار تومان |
| تخمه آفتاب گردان | 14 هزار تومان |
| تخمه هندوانه | 18 هزار تومان |
| بادام زمینی | 28 هزار تومان |
| انجیر | 60 هزار تومان |
| توت | 58 هزار تومان |
| آجیل چهار مغز درجه یک | 65 هزار تومان |
| میوه خشک مخلوط | 80 هزار تومان |
| گردو | 60 هزار تومان |
| آلو قرمز | 13 هزار تومان |
| باسلوق | 16 هزار تومان |
| پاستیل | 20 هزار تومان |
*انتقاد بهارستانی ها
عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس با انتقاد از افزایش چندین برابری قیمت آجیل و میوه شب یلدا و با اشاره به برخی اخبار مبنی بر واردات قاچاق خشکبار تاریخ گذشته، گفت: سلامت مردم فدای سوداگری سودجویانی شده که در غفلت مسؤولان هر روز به ثروت‌اندوزی بیشتر می‌اندیشند.
روح‌الله بیگی‌ئیلانلو ، با انتقاد از افزایش چندین برابری قیمت آجیل، خشکبار و میوه شب یلدا، گفت: عدم مدیریت صحیح بازار و برنامه‌ریزی دقیق برای چنین مقاطعی از سال به افزایش قیمتها منجر شده است.
نماینده مردم تکاب، میاندوآب و شاهین‌‌دژ در مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه دولت باید با در نظر گرفتن افزایش تقاضا در برخی از برهه‌های سال از جمله عید نوروز، شب یلدا و ماه رمضان به تنظیم بازار اقدام کند، افزود: در حال حاضر مدیریت بازار و قیمت‌های آن رها شده و سودجویان از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند.
این نماینده مردم با اشاره به قاچاق آجیل و خشکبار به کشور، از شیوه مدیریت دستگاه‌های اجرایی انتقاد کرد و گفت: با توجه به کافی بودن تولید خشکبار در کشور هر نوع وارداتی به کشور باید با محدودیت همراه شود.
وی با بیان اینکه تولید آجیل و خشکبار در کشور بیش از نیاز داخل است، تصریح کرد: مدیریت کارآمد و دقیق در این حوزه می‌تواند صادرات این محصول و ارزآوری را برای کشور به همراه داشته باشد.
بیگی‌ئیلانلو با تاکید بر اینکه قاچاق خشکبار به کشور نتیجه بی‌تدبیری مسؤولان است،گفت: نابودی تولید ملی و بروز مشکلات بسیار برای کشاورز داخلی، نتیجه واردات خشکبار است.
وی با اشاره به برخی اخبار منتشره مبنی بر قاچاق خشکبار تاریخ گذشته به کشور و عرضه آن در بازار، افزود: سلامت مردم فدای سوداگری سودجویانی شده که در غفلت مسؤولان هر روز به ثروت‌اندوزی بیشتر می‌اندیشند. این نماینده مردم در مجلس نهم با تاکید بر ضرورت تشدید نظارت بر مرزها برای جلوگیری از واردات آجیل و خشکبار تاریخ گذشته به کشور، تاکید کرد: مسؤولان باید پاسخگوی چرایی حجم بالای کالای قاچاق به کشور باشند.
از طرفی رئیس اتحادیه بارفروشان درباره دلایل گرانی برخی میوه‌ها گفته است: چون در آستانه ایامی مانند شب یلدا تقاضا برای برخی محصولات بالا می‌رود، طبیعتا افزایش قیمت هم اتفاق می‌افتد. گزارشی میدانی از میوه‌فروشی‌های مرکز شهر پایتخت نشان می‌دهد در آستانه شب یلدا قیمت هر کیلو انار که گل سر سبد میوه‌های شب یلداست ۵۰۰۰ تومان تمام می‌شود. ارزش هر کیلو پرتقال و سیب هم به ترتیب ۴۵۰۰ و ۵۰۰۰تومان است و این قیمت برای دیگر خوراکی سبد میوه شب یلدا یعنی نارنگی برای هر کیلو ۵۰۰۰ تومان تمام می‌شود. این رقم برای طرفداران خرمالو کیلویی ۷۵۰۰تومان است. قیمت هر کیلو موز هم در بازار حدود ۴۰۰۰ تومان تمام می‌شود.
به نظر می‌رسد هنوز هندوانه به بازار نیامده اما پیش‌بینی‌ها حاکی از آن است که قیمت آن برای هر کیلو به ۴۰۰۰تومان برسد. هر کیلوگرم مغز بادام نیز ۶۰ تا ۶۸، پسته ۴۸ تا ۶۰ هزار تومان، تخمه کدو ۲۴ تا ۳۱ هزار تومان، بادام هندی ۵۵ هزار تومان، فندوق با پوست ۳۵ هزار تومان، فندوق بدون پوست ۶۰ هزار تومان و کشمش ۱۵ تا ۲۵ هزار تومان در سطح شهر به فروش می‌رسد. بنابر این گزارش، قیمت آجیل ۴ مغز ۵۶ هزار تومان و آجیل مخصوص شب یلدا که ترکیبی از خشکبار مصرفی این ایام بوده ۳۶ هزار تومان قیمت‌گذاری شده است. این در حالی است که رئیس اتحادیه خشکبار ایران گفته است: افزایش قیمت دلار در روزهای گذشته بر قیمت خشکبار بویژه بخشی که از خارج وارد می‌شود تاثیر گذاشته و قیمت آنها را بالا برده است.
