هم نشینی زیبایی با مرگ، معادله مجهول جاده‌سازی و منابع طبیعی چگونه حل می‌شود؟

جاده های مازندران علیرغم زیبایی بسیار چشم نواز و کم نظیر خود،هر ساله میزبان تصادفات منجر به فوت،جرح و خسارت بسیاری است.

خطه شمالی کشور یکی از کانون های اصلی گردشگری به شمار می رود که در طول سال میزبان حجم انبوهی از مسافران و گردشگران از اقصی نقاط کشور است.

علیرغم زیبایی چشم نواز و کم نظیر جاده ها و محورهای منتهی به مازندران،اما آنچه که به عنوان چالشی جدی در این عرصه مطرح است به تصادفات جاده ای معطوف می شود که متاسفانه هر ساله تعداد بسیاری از هموطنان ما در محورهای منتهی به آن همچون جاده چالوس جان می بازند و یا با خسارت مالی و جرحی عمیق مواجه می شوند.

اگرچه آمارهای منتشر شده از سوی مسئولان ذیربط موید کاهش تلفات جاده ای دراین محورها در مقایسه با سنوات گذشته است،اما همچنان این جاده های جذاب قربانی می گیرد.

اوایل سال جاری،علی عباسی،مدیرکل پزشکی قانونی مازندران از کاهش 2 درصدی تصادفات جاده ای در استان مذکور نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد، در مجموع 10 ماهه سال 94 ،622 نفر در تصادفات جاده ای این خطه جان خود را از دست دادند.

*خطای انسانی یا وضعیت نامطلوب جاده ها؟
تصادفات برون شهری در این خطه از کشور معضلی است که تعداد قابل توجهی از خانواده ها و گردشگران را درگیر خود ساخته است.

البته اغلب کارشناسان معتقدند عامل 80 درصد از تصادفات جاده ای،خطای انسانی است.

به اعتقاد مسئولان،جاده های هراز،قائمشهر-سوادکوه،نور-نوشهر و بهشهر-گلوگاه جزء محورهایی به شمار می روند که خطر آفرین محسوب می شوند.

اگرچه همواره نقش عوامل انسانی در تصادفات پر رنگ و برجسته است و یقینا در صورت لحاظ کردن رانندگی اصولی و قاعده مند و پرهیز از سبقت های غیر مجاز و اجتناب از پیمودن مسیرها با سرعت بالا و غیر قانونی از بخش قابل توجهی از حوادث جاده ای و بین جاده ای جلوگیری خواهد شد،اما نباید نسبت به غیر استاندارد بودن و نامطلوب بودن برخی جاده ها نیز بی تفاوت بود،موضوعی که متاسفانه کمتر به آن توجه می شود و اساسا تحقیق و پژوهشی علمی و تخصصی که موید واقعیت های موجود در حوزه راه ها باشد در این عرصه تنظیم و تدوین نشده است.

عطاا...داداش پور،معاون مدیریت بحران مازندران،طی اظهاراتی که در برخی رسانه ها و جراید همچون روزنامه ایران منتشر شده عنوان کرد: اداره کل مدیریت بحران استان به عنوان یک نهاد و سازمان ستادی شناخته می شود و آنچه در حوزه وظایف این اداره در زمان بحران در خصوص جاده ها تعریف می شود،به عرصه بازگشایی مسیرهای عبور و مرور و راه های دسترسی معطوف می شود.

وی می افزاید:شرایط موجود در جاده ای استان مازندران در مواقع بحرانی نامطلوب به نظر می رسد.

داداش پور معتقد است:راه های استان مذکور از بُعد ظرفیت،گنجایشِ حجمِ انبوهِ خودروها را ندارد و در زمان حادث شدن بحران به فراخور اینکه روز حادثه تعطیل یا غیر تعطیل است،وضعیت و شرایط بحرانی شکل خاص به خود را می گیرد.

*اقدامات و تدابیر اتخاذ شده در محورهای منتهی به مازندران مشمول چه مواردی است؟
البته نباید این موضوع را نادیده گرفت که در طول سالیان اخیر ،طرح ها،پروژه ها و اقداماتی در راستای بهبود وضعیت موجود در محورهای مورد اشاره عملیاتی شده است.

سید محمد نظری،رئیس ایمنی و ترافیک و حریم راه های مازندران،در تشریح اقدامات اجرایی شده برای ارتقای کیفی این جاده عنوان می کند:از سال گذشته تاکنون اقدامات موثری در دستور کار قرار گرفته که نصب بیش از 90 هزار تابلو،تعبیه بیش از 140 کیلومتر نیوجرسی تبدیل به احسن شدن،24 مورد از بریدگی ها و دور برگردن های این خطه(استان مازندران)،ایمن سازی 21 نقطه حادثه خیز و تامین روشنایی مورد نیاز آنها و بیمه شدن 29 کیلومتر از مسیرهای پرترافیک و خط کشی و...از نمونه های آن به شمار می رود.

به واقع نگاه منصفانه می طلبد در کنار اشاره به کاستی ها و کمبودها،اقدامات اجرایی و عملیاتی انجام شده در این حوزه نیز ذکر شود،اما در این میان کمبود اعتبارات نیز مزید بر علت شده تا نَتَوان طرح ها و پروژه های عمرانی هر چه بیشتری را تعریف و عملیاتی کرد.

*ضرورت توسعه بزرگراه ها
علیرغم برخی از نارسایی ها،حجم انبوه تردد در جاده ای منتهی به استان مازندران نیز از عواملی محسوب می شود که به هر حال ضریب حادث شدن تصادفات را افزایش می دهد.

برخی کارشناسان معتقدند توسعه بزرگراه ها در این خطه،تا حدود بسیاری از بروز تصادفات پیشگیری می کند و حداقل اینکه از تعداد تلفات و میزان خسارات مالی ناشی از برخورد خودروها می کاهد.

البته در این خصوص طرح های مطالعاتی متعددی تنظیم شده که آزاد راه 43 کیلومتری قائمشهر-میاندرود از نمونه های آن به شمار می رود.

در این میان،محدودیت های اعتباراتی از یکسو و قرار گرفتن اکثر اراضی در عرصه منابع طبیعی و تملکات شخصی، پیشبرد چنین طرح هایی را دشوار ساخته است.

رئیس ایمنی و ترافیک و حریم راه های مازندران می گوید:تداخل حوزه منابع طبیعی و محدودیت ها و ملاحظات خاص به این عرصه در جاده سازی ها،عرصه را برای سرمایه گذاری و اجرای پروژه،سخت و دشوار ساخته است، عمق محدودیت ها در این خطه با مقایسه ای اجمالی در پروژه های جاده سازی مناطق کویری هویدا می شود.

به واقع،آن سهولتی که در اجرای طرح های اینچنینی در مناطق خشک و بی آب و علف وجود دارد در حوزه ای همچون استان مازندران به ندرت یافت می شود.

امید آن می رود دستگاه های فرادستی با ورود جدی خود و انجام رایزنی ها و مذاکرات لازم،بستر و زمینه تسهیل اجرای چنین طرح هایی را فراهم سازد،امری که سخت و دشوار است،اما غیر ممکن به نظر نمی رسد و حصول و تحقق آن می تواند علاوه بر کاهش حجم ترافیک از بروز بسیاری از تصادفات جاده ای پیشگیری کند.

منبع : باشگاه خبرنگاران