اولین بار در سال ۸۱ بود که ساماندهی شهر دانش مطرح شد و پس از آن در سال ۸۲ هیئت وزیران منابع مالی را برای این طرح به تصویب رساندند و پس از چندین سال سکوت بار دیگر در سال ۱۳۹۳ پیشرفته این طرح کلید خورد اما متأسفانه با گذشت دو دهه از مطرح شدن این طرح هنوز به سرانجام نرسیده است.
پروژه شهر دانش دانشگاه تهران برای توسعه این دانشگاه و دانشکده علوم پزشکی دانشگاه تهران مطرح شده است اما علاوه بر به سرانجام نرسیدن، اهالی منطقه را نیز دچار مشکلات متعددی کرد است.
طرح توسعه دانشگاه تهران قرار بود در حدود ۳۲ هکتار املاک بنا شود و از همان ابتدا قرار بود یک سوم بودجه برای تملک توسط شهرداری یک سوم توسط دولت و یک سوم باقیمانده از طریق منابع دانشگاه تهران تأمین شود و همچنین بر بستر این پروژه خیابان انقلاب، خیابان وصال، بلوار کشاورز و خیابان کارگر درگیر می‌شدند و البته درگیری خیابان‌ها منجر به مشکلات فراوان برای اهالی و ساکنان شده است.
برای حل این چالش و در همان طرح ابتدایی، دانشگاه تهران به دنبال این بود تا خانه آن مناطق را خریداری کند اما متأسفانه ساکنان اهالی تمایل چندانی به انجام این کار نداشتند و پس از آن نیز طرح دانشگاه تهران در کمیسیون ماده ۵ به تصویب نرسید و شورای شهرسازی اعلام کرد دانشگاه تهران حقی در قبال تملک خانه‌ها ندارد.
گودبرداری در خیابان بدون اجازه اهالی
اما موضوع از آنجایی گسترده شد که دانشگاه تهران بدون رضایت ساکنان منطقه به دنبال دریافت خانه افراد رفت و آسایش آنها را مخل کرد و بدون آنکه اجازه از اهالی بگیرد برای توسعه طرح خود گودبرداری‌هایی را انجام داد و همین موضوع منجر به این شد تا اهالی دانشگاه تهران به معاونت حقوقی ریاست جمهوری وقت نامه بنویسند و شکایت خود را به گوش دولت برسانند و پس از آن نیز دانشگاه اعلام کرد معاونت حقوقی به عنوان مرجع داوری کننده وظیفه رسیدگی به موضوع و شکایت را بر عهده دارد.
پس از آن نیز علاوه بر اینکه دانشگاه تهران به وظایف خود عمل نکرد در سال ۹۹ اهالی منطقه شکایت خود را به سازمان بازرسی کل کشور بردند و قرار شد تا در پانزدهم دی ماه سال ۹۹ شهرداری طرح خود را در رابطه با دانشگاه تهران ارائه دهد.
شورای شهر تهران در دوره قبل نیز بارها اعلام کرد که شهرداری در رابطه با زمین‌های دانشگاه تهران وارد عمل شده است اما دانشگاه در این رابطه اقدامی را انجام نداده است.
آخرین هشدارهای شورای عالی شهرسازی به شهرداری
موضوع رسیدگی به زمین‌های دانشگاه تهران و طرح شهر دانش در شورای پنجم به سرانجام نرسید و تا ۲۹ شهریور ماه امسال نیز این موضوع ادامه پیدا کرد تا جایی که شورای عالی شهرسازی و معماری، شهرداری تهران را مکلف کرد که هر چه سریع‌تر طرح تفصیلی بافت پیرامونی دانشگاه تهران را تهیه کند زیرا در غیر این صورت شورای عالی شهرسازی راساً اقدام خواهد کرد.
علاوه بر این در جلسه تیرماه سال گذشته شورای عالی شهرسازی و معماری حکم به اتمام اجرای طرح توسعه دانشگاه تهران بعد از ۲۰ سال برای ساکنان در پهنه‌های مختلط اداری مسکونی را صادر کرده بود اما با صدور این ابلاغیه بار دیگر در شانزدهم خرداد ماه سال جاری شورای عالی شهرسازی و معماری جلسه‌ای را تشکیل داد و در آن جلسه ضمن تأکید بر ضرورت اجرای هر چه سریع‌تر مصوبه و عدم وجوهات قانونی هرگونه تأخیر در تهیه طرح تفصیلی بافت پیرامون دانشگاه تهران مقرر شد تکالیف قانونی شهرداری تهران در اجرای مصوبه شورای عالی توسط شورای عالی شهرسازی پیگیری شود.
شهرداری توانایی مالی خرید املاک پیرامون دانشگاه را ندارد
جعفر شربیانی نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در گفتگو با خبرنگار مهر، با اشاره به طرح تفصیلی پیرامون دانشگاه تهران گفت: طرحی در دوره قبلی مدیریت شهری در خصوص دانشگاه تهران و پیرامون آن مطرح شد و در بستر آن قرار بود شهرداری طرحی موضعی را اجرایی کند.
وی با بیان اینکه وزارت علوم وظایفی در خصوص تعیین تکلیف اموالی که متعلق به دانشگاه تهران است برعهده دارد گفت: از سوی دیگر اگر قرار بر این شد تا پردیس دانشگاهی گسترش یابد، املاک پیرامون دانشگاه در حال حاضر فریز هستند و هیچ امکان ساخت و سازی برای آنها وجود ندارد و بر همین اساس باید خریداری شوند.
شربیانی با تأکید بر اینکه شهرداری تهران توانایی مالی خریداری املاک پیرامون دانشگاه تهران را ندارد، اظهار کرد: شهرداری در موضوعات دیگر مانند خرید خانه‌های میراث فرهنگی ورود پیدا کرده اما هم اکنون توانایی خریداری خانه‌های اطراف دانشگاه تهران را ندارد.
نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری با اشاره به تصمیم شورای عالی معماری و شهرسازی و الزام شهرداری تهران به تهیه طرح تفصیلی تصریح کرد: این شورا در خصوص اجرای طرح دانشگاه تهران به شهرداری ضرب‌الاجلی داده است تا شهرداری در کوتاه‌ترین زمان موضوع را تعیین تکلیف کند و نحوه و زمان اجرای این طرح را نیز مشخص کرده است و در حال حاضر موضوع شهر دانش در دستور کار شهرداری تهران و وزارت علوم قرار گرفته است.
استیصال همسایگان دانشگاه تهران به دلیل طرح توسعه شهر دانش
شربیانی تأکید کرد: باید برای طرح‌هایی که چندین دهه است باعث فرسودگی، ناپایداری و ناکارآمدی برخی از بافت‌های شهری تهران شده است، تصمیمی قاطع بگیریم. در حال حاضر طرح دانشگاه تهران برای توسعه مباحث علمی است اما ساختمان‌های اطراف آن توانایی انجام هیچ کاری را ندارند و همین موضوع منجر به استیصال اهالی منطقه و ایجاد مشکلات فراوان برای بافت اجتماعی شده است.
نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری تصریح کرد: در مناطق ۱۰، ۱۱، ۱۲، ۲۰ و ۱۶ از این دست نقاط و لکه‌ها وجود دارد و در کمیسیون معماری و شهرسازی تلاش می‌کنیم تا این مشکلات را تا حدودی به نتیجه برسانیم.
اگر طرحی ۴۰ سال اجرایی نشده باشد به معنای آن است که دیگر قابلیت اجرایی شدن ندارد و یعنی طی دوره‌های متعدد در رابطه با آن بررسی‌های لازم صورت گرفته است؛ وقتی نمی‌توان طرحی را پیش برد، باید آن را یا از طرح خارج کنیم یا متناسب با موضوع و وضعیت کنونی در رابطه با آن تصمیم‌گیری شود
وی با تاکید بر اینکه اگر طرحی ۴۰ سال اجرایی نشده باشد به معنای آن است که دیگر قابلیت اجرایی شدن ندارد گفت: اگر طرحی پس از سال‌ها به نتیجه نرسد یعنی طی دوره‌های متعدد در رابطه با آن بررسی‌های لازم صورت گرفته است؛ وقتی نمی‌توان طرحی را پیش برد، باید آن را یا از طرح خارج کنیم یا در کمیسیون ماده ۵ وارد کرده و متناسب با موضوع و وضعیت کنونی در رابطه با آن تصمیم‌گیری شود.
موضوعات لاینحل بسیاری در تهران وجود دارد
شربیانی بیان کرد: برای مثال در راسته خیابان قزوین یا نفر آباد موضوعات وارد کمیسیون شدند و مورد بررسی قرار گرفتند. ما باید مردم را از معطلی خارج کنیم. من در ابتدای دوره ششم مدیریت شهری نیز اعلام کردم یکی از مؤلفه‌های رضایت‌مندی مردم این است که طرح مطرح شده به پایان برسد اما متأسفانه موضوعات لاینحل بسیاری در تهران وجود دارد که مردم را دچار نارضایتی کرده است.
نایب رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری با بیان اینکه شهرداری باید به صورت قطع پاسخی برای طرح دانشگاه تهران داشته باشد، خاطرنشان کرد: دولت باید هزینه‌های پایتخت بودن تهران را پرداخت کند و اگر دولت پای کار بیاید و کمک کند، می‌توان مشکلات را برطرف کرد.
وی ادامه داد: در صورت همکاری دولت می‌توان به نتایج خوبی رسید و تحول خوبی در بستر وضعیت موضعی و موضوعی شهر تهران رخ خواهد داد. در آخرین جلسه‌ای که برای دانشگاه تهران برگزار می‌شود، این موضوع را برطرف خواهیم کرد. دو راه وجود دارد یا باید طرح شهر دانش ملغی شود یا باید شهرداری تهران تمامی خانه‌ها را خریداری کند.
