به گزارش ایران خبر، به نقل از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری، فصل سیزدهم کاوش‌های باستان‌شناسی دروازه پردیس پارسه تخت جمشید در محوطه باستانی تل آجری، مرودشت فارس، به سرپرستی علیرضا عسکری چاوردی از دانشگاه شیراز و پی یر فرانچسکو کالیری از دانشگاه بولونیا به صورت مشترک با همکاری اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس، پایگاه میراث جهانی تخت جمشید، پژوهشگاه میراث‌فرهنگی و گردشگری و معاونت میراث‌فرهنگی وزارت میراث‌فرهنگی گردشگری و صنایع دستی در حال انجام است.
علیرضا عسکری چاوردی سرپرست هیأت باستان‌شناسی با اعلام این خبر و با اشاره به اینکه سیزدهمین فصل کاوش‌های باستان‌شناسی هیئت مشترک ایرانی ایتالیایی در محوطه باستانی تل آجری در حال انجام است، مهمترین دستاورد پژوهشی این فصل را کشف کامل دیواره شرقی دروازه پارسه تخت جمشید و شناسایی پلان کامل بنای دروازه اعلام کرد و گفت: دیوار شرقی این دروازه به طول ۴۰ متر و پهنای ۱۰ متر سرتاسر از آجر و خشت و هسته این دیوار سترگ به ضخامت ۵ متر از خشت خام و از هر طرف نمای داخلی و بیرونی به پهنای ۲/۵ متر با آجر بنا شده است.
وی از جالب‌ترین فنون بکار رفته در ساخت دیواره بزرگ دروازه پارسه تخت جمشید را استفاده گسترده از ملات قیر دانست و تصریح‌کرد: ملات بکار رفته در بین رَج های آجری سرتاسر پهنه این دیوار از نوعی ملات قیر است که در دوره هخامنشی به صورت گسترده استفاده شده و به نظر می‌رسد از قیر عمدتاً به عنوان ملات ساختمانی برای ساخت بنا استفاده شده است.
این باستان‌شناس، از جالب توجه‌ترین کشفیات اخیر را نمایان شدن سرتاسر دیواره شرقی دروازه با آجرهای لعابدار رنگین اعلام کرد و افزود: کشف پنل‌های رنگین لعابدار از ردیف حیوانات اسطوره‌ای، گل‌های هشت پر و آجرهای لعابدار سفید، زرد، آبی و سبز رنگ نشان می‌دهد که این دروازه در دوران شکوه خود یکی از مشهورترین دروازه‌های جهان باستان بوده است.
محوطه باستانی معروف به تَل آجری در فاصله ۳ کیلومتری شمال غربی تخت جمشید در محل معروف به باغ فیروزی قرار دارد. موقعیت جغرافیایی این محوطه به طول و عرض جغرافیایی (39 R 068 16 41/UTM 33 13 37.0) و ابعاد آن ۳۰ در ۴۰ متر است. تپه‌ای باستانی به ارتفاع ۳ متر از سطح زمین‌های اطراف که در حریم درجه ۱ تخت جمشید واقع شده است. این محوطه باستانی در تاریخ ۱۷/۳/ ۱۳۸۵ با شماره ۱۵۵۳۰ در فهرست میراث ملّی کشور به ثبت رسید.
دروازه شهر پارسه ساختمانی با جهت شمال غربی- جنوب شرقی است اما حدود ۲۰ درجه از محور شرقی- غربی انحراف دارد. این بنا ابعادی برابر با ۰۶/۲۹ متر (شمال شرق- جنوب غرب) ×۰۷/۳۹ متر (شمال غرب- جنوب شرق) داشته و از دیواری ستبری به عرض ۴۷/۱۰ متر تشکیل شده که فضایی داخلی به ابعاد ۰۰/۸ متر عرض و ۳۳/۱۴ متر طول را احاطه می‌کند؛ مسیر دسترسی به این اتاق از طریق دو راهرو به عرض ۶۳/۴ و طول ۲۴/۱۲ امکان پذیر بوده است. با کشف کتیبه‌های میخی بابلی و ایلامی و با توجه به کارکرد بنا مشخص شد که این بنا یک دروازه یادمانی از آغاز دوره هخامنشی بوده است.
این دروازه باشکوه، در مقیاس وسیع‌تری طرح دروازه معروف ایشتار (حدود ۵۸۰ پیش از میلاد) را تکرار می‌کند که پیش از ساخت تختگاه تخت جمشید در دوره یکی از دو پادشاه نخستین پارسیان بنا شده است. به احتمال هدف از ساخت این دروازه برای نشان دادن فتح شهر بابل در سال ۵۳۹ پیش از میلاد در دوره کوروش بزرگ بوده است. این بنا به طور کامل از آجر و خشت ساخته شده است: نمای سرتاسر دیوارها با آجرهای لعاب دار تزئین شده است. تزئین بخش پایین دیوارها دارای نقوش هندسی و گل است. آجرهای لعاب دار متعدد مکشوفه از آوارهای بنا نشان می‌دهد سرتاسر سطوح دیوارها با نقوش حیوانات اسطوره‌های گاونر و حیوان ترکیبی موشخوشو تزئین شده بود. این بنای تاریخی امکان دسترسی به یک باغ سلطنتی (پردیس) را فراهم می‌کرد که شامل یک کاخ بزرگ بوده و اکنون ویرانه‌های آن در محوطه فیروزی ۵ موجود است. این دروازه یادمانی در دوره هخامنشی متروک شد، سپس در اثر زمین لرزه‌ای بزرگ تخریب و در دوره‌های بعد دیوارهای آن به غارت رفت.
پارسه شکوهمندترین شهر ایران باستان دارای دروازه‌ای زیبا همطراز با دروازه بابل بوده است. این دروازه در کهن‌ترین بخش شهر در فاصله سه کیلومتری غرب کاخ‌های تخت جمشید واقع است. کیفیت ساخت هنری، حجم، ابعاد فنی و روش ساخت بنا برابر با دروازه ایشتار بابل فاخر است. این دروازه در مسیر کاخ‌ها و بناهای سلطنتی بخش کهن شهر در همان آغاز عصر هخامنشی بنا شد.
