او ادامه داد: اگر قانون بگوید هیچ موسیقیدانی نباید از خانهاش بیرون بیاید، حرفی نیست؛ اما حالا درباره موسیقی که یک عنصر فرهنگی است و در جهان تاریخچه دیرینه دارد، بهراحتی تصمیم گرفته میشود.
علیزاده که در نشست خبری کنسرت «همآوایان» در تالار وحدت سخن میگفت، افزود: اهمیتی که واژه «ملت» دارد بهخوبی احساس میشود.
کلید روحانی هم مشکلات را حل نکرد
خالق قطعه موسیقی «شورانگیز» درباره کنسرت جدیدش و برگزاری تور شهرستانهای آن نیز گفت: با خودم فکر کردم، تصمیمی که مبنی بر اجرای کنسرت در شهرستانهای کوچک گرفتیم، چقدر جالب بود. البته خیلیها هم تعجب کردند که با وجود مشکلات، ما این کار را انجام میدهیم. مشکلاتی که کلید آقای روحانی هم نتوانست آنها را حل کند.
او ادامه داد: در جشنواره موسیقی جوان، جوانهای زیادی را دیدم که با موسیقی ارتباط برقرار کردند و اتفاقا تعدادشان هم کم نیست. اکنون این نسل جوان در شهرستانهای مختلف کار میکنند و در شرایطی هستند که ما قبلا آنها را ندیده بودیم. این سفرها و برگزاری تور شهرستان باعث شد که ما جوانانی را بشناسیم و آنها هم تشویق شوند که به جشنواره بیایند.
علیزاده تأکید کرد: شهرستانهای زیادی هستند که گروههای موسیقی خوبی دارند و واقعا باورکردنی نبود که گروههایی از شهرهای مختلف، اجراهایی را در جشنواره جوان بهنمایش بگذارند.
این آهنگساز در بخش دیگری از سخنانش گفت: خیلی وقتها در جراید میبینم و میخوانم، افرادی هستند که در گوشه و کنار این مملکت، پرچم موسیقی را برافراشتهاند و ما باید قدر آنها را بدانیم. فکر میکنم این سفرها و اجرای کنسرتها، نتیجهبخش بوده و در مدت کوتاهی شاهد هستیم که افرادی در این اجراها حضور یافته و موسیقی شنیدهاند که ما توانستیم به آنها بگوییم موسیقی ایرانی فقط آن چیزی نیست که هر روز از رادیو و تلویزیون پخش میشود.
وی با اشاره به برخورد دولتها با موسیقی، افزود: بعضی دولتها که حتی از نظر ما مردود هستند، رفتارهایی با موسیقی میکنند که در کشور ما هیچگاه این اتفاقات نمیافتد. ما ایرانیها نباید خودمان را دست کم بگیریم.
عصبانی یا ناراحت نیستم
او ادامه داد: من، حسین علیزاده که در بازار تهران به دنیا آمدهام، کسی هستم که نمیتوانند هویتم را از من بگیرند. من با استادانی در حوزه موسیقی کار کردهام که هر کدام میراث موسیقی این مملکت هستند.
علیزاده در عین حال تأکید کرد: فکر نکنید من امروز عصبانی یا ناراحتم. این حرفها را از روی خوشحالی میزنم، خوشحالم که توانستهام با دوستانم حرکتی انجام دهم که برای ما بیش از آنکه جنبه مادی داشته باشد، جنبه معنوی داشته است.
او که قرار است بهزودی با همراهی گروه همآوایان کنسرت «بحر طویل» را روی صحنه ببرد، در اینباره توضیح داد: فرهنگ ایران که در دنیا زبانزد است، معمولا آغشته به ادبیات و شعر میشود. مردم ایران حتی وقتی با هم شوخی هم میکنند، یک بیت شعر میگویند. در کنار این ادبیات که تاریخ کهنی نام دارد، موسیقی هم وجود دارد. موسیقی همیشه در بیان مسائل اجتماعی، نقش داشته و طنز هم در کنار آن بوده است. مردم وقتی نمیخواهند مسائل سیاسی را جدی مطرح کنند، وارد شوخی میشوند. طنز هم در زندگی مردم جاری است و موسیقی هم در کنارش وجود داشته است. با این حال، اگر موسیقی را به انواع مختلف تقسیم کنیم، موسیقی مردمی ژانر مهمی است که در آن سرعت و جسارت وجود دارد.
وی افزود: «بحر طویل» قالبی با ابیات طولانی دارد و از فرمهایی است که در ادبیات ایران نقش مهمی داشته است.
علیزاده در ادامه اظهار کرد: در کشورهایی که آزادی بیشتری وجود دارد، هنرمندان میتوانند حتی نسبت به مقامات نیز در قالب طنز مسائلی را مطرح کنند. «مایکل مور» - کارگردان سینما - یکبار برای فیلمی جایزه گرفت که در آن، رییسجمهور کشورش را به زبان طنز به سخره گرفته بود.
نسل جدید موسیقی با نسل قبل ارتباط برقرار نمیکند
او توضیح داد: موسیقی در ایران، شکلهای خاصی دارد، نسل جدیدی روی کار آمده که هر کدام آمال و آرزوهایی برای ارتقای موسیقی کشور دارد. مشکل آنها این است که با نسل قبل از خودشان ارتباط برقرار نمیکنند و این امانت تاریخی را ارتقا ندادهاند و بیشتر در بخش واردات فرهنگ کار کردهاند؛ اما مثلا آقای فخرالدینی روز گذشته با یکی از رسانهها مصاحبهی جالبی کرده و گفته بود، این موسیقی را نباید «سنتی» بنامیم، بلکه موسیقی ایران «ملی» است.
وی همچنین گفت: درباره «بحر طویل» هم باید بگویم، یکی از فرمهای ادبی ایران است. آقای سیروس جمالی - شاعر - در زمینه موسیقی شاگرد من بوده، در ادبیات هم تبحر دارد و من از ایشان خواستم که در این قالب، مضمونی عاشقانه و جدی برایم خلق کند تا با برداشتی خاص، این قالب احیا شود. در حالی که امضای من را دارد و دوستانم به من کمک کردهاند.
چرا معتمدی جایگزین قربانی شد؟
علیزاده در پاسخ به این پرسش که چرا اجرا با محمد معتمدی را جایگزین اجرا با علیرضا قربانی کرده است؟ گفت: موسیقی در ایران ششماه تعطیل است و به همین دلیل، هنرمندان در بقیه روزهای سال، سرشان شلوغ میشود؛ اما این نکته را در نظر داشته باشید که آدم باید همیشه روی کارش تمرکز داشته باشد.
او با اشاره به فیلم «دلشدگان» اثر علی حاتمی، اظهار کرد: زمانی که قرار شد من با فیلم «دلشدگان» همکاری کنم، به علی حاتمی - کارگردان - گفتم باید همه وسواسهای من را در این فیلم بپذیری. از او خواستم همه هنرپیشههای این فیلم کلاس ساز بروند و بازیگران هم که همه علی حاتمی را دوست داشتند، این موضوع را پذیرفتند. فقط عبدی حاضر نشد به کلاس برود؛ آن هم دلیلش این بود که با آن ساز آشنا بود و البته استعداد بسیار زیادی هم داشت.
علیزاده با بیان این مثال، ادامه داد: هنرمند باید با فکری منزه در یک اثر همکاری کند. وقتی تعهدی داریم باید غرق کارمان شویم و کارهای دیگر نباید مزاحم ما شوند. من خودم وقتی قرار است کاری را انجام دهم یا اثری را بنویسم، با آدمها کمتر حرف میزنم و زیادی غرق کار میشوم.
این نوازنده تار و سهتار تأکید کرد: توصیه من به دوستان این است که چند کار را با هم انجام ندهند. درباره من هم اینگونه است که به همان اندازهای که برای علیزاده احترام قائل شوید، علیزاده هم برای شما احترام قائل خواهد بود. درباره آقای قربانی هم لازم است بگویم تداخل برنامهها باعث شد ما چنین تصمیمی بگیریم و ایشان هم کاری را که برایشان در اولویت است، انجام داد. قطعا بهزودی با این هنرمند عزیز نیز کار خواهیم کرد.
خانه موسیقی را نرم ترک کردم
بخش دیگری از این نشست، به بیان موضع حسین علیزاده درباره «خانه موسیقی» اختصاص داشت و اینکه او همچنان در سمت دبیری شورای عالی این خانه فعالیت دارد یا خیر.
علیزاده در اینباره گفت: دو سال است که به خانه موسیقی نرفتهام و خودم را نه عضو شورای عالی و نه عضو خانه موسیقی میدانم.
او درباره نامهی اعتراضی برخی هنرمندان نسبت به فعالیتهای خانه موسیقی، بیان کرد: بعضی مسائل من با آن هنرمندان معترض مشترک و بعضی هم خاص است؛ اما ترجیح دادهام با شرایط و جوی که وجود دارد، سکوت کنم، زیرا بخش مهمی از کار ما حسی و عاطفی است. با توجه به اینکه من میتوانستم جایی صحبت کنم و حتی با یک حرف، جریانی را تغییر دهم، براساس جنبههای حسی دوست نداشتم دوستانم را در موضع ضعف ببینم. باید این نکته را در نظر داشته باشیم که شخصی مثل آقای نوربخش علاوه بر اینکه مدیرعامل خانه موسیقی است، یک خواننده است و روی صحنه میرود.
او در اینباره اضافه کرد: یک روز آقای هومن اسعدی پیش من آمد و گفت که میخواهد اعضای شورای عالی جشنواره جوان را انتخاب کند و از آنجا که آقای طلایی در شورا شرکت نمیکند، آقای پیرنیاکان را جایگزین کند. من به اسعدی گفتم، اگر از آقای پیرنیاکان دعوت کنیم، شاید با توجه به شرایط خانه موسیقی کار درستی نباشد؛ اما اسعدی با اینکه سنش از من کمتر است، گفت که ما نباید مسائل انسانی را فراموش کنیم. به نظرم حرفش درست بود و ما نباید این تفکیکها را فراموش کنیم.
وی گفت: من خانه موسیقی را خیلی نرم ترک کردم. بگذارید بازتر بگویم؛ وقتی در کشور ما همهچیز خیلی دولتی است، باید یک واحد صنفی برای موسیقی وجود داشته باشد که اعضایش افرادی باشند که با استقلال فکری کار کنند، اما من هیچوقت برای عضویت در شورای عالی خانه موسیقی داوطلب نشدم. آنها یک روز به من زنگ زدند و گفتند که رأیگیری کردهاند و بر مبنای آن، من دبیر شورای عالی هستم. با این حال شما یک خط مصاحبه از من در این مسند نمیبینید.
علیزاده اظهار کرد: برای من یک سوال بزرگ درباره خانه موسیقی وجود دارد که چرا اعضای یک واحد صنفی مستقل، شغلی در راستای ممیزی موسیقی دارند؟ من خودم را از این مسأله جدا کردم.
او در پاسخ به پرسشی مبنی بر اینکه آیا این موضوع صحت دارد که قرار است اعتراضها علیه خانه موسیقی به وزیر ارشاد هم برسد؟ گفت: نمیدانم این موضوع چقدر برای آقای وزیر اهمیت دارد. فکر نمیکنم این در وظایف ایشان باشد و احتمالا ایشان در نهایت، موزیسینها را نصیحت میکنند و میگویند هنرمندان عزیز لطفا مشکلاتان را در خانه خودتان حل کنید.