عطاران عامل فروش بود اما من بودم که انتخابش کردم!
«من سالوادور نیستم» و رضا عطاران، این دو در کنار هم رکوردی جدید در سینمای ایران خلق کرده اند. یک فیلم و یک سوپراستار در فتح گیشه ها خوش درخشیدند. رضا عطاران که این بار با منوچهر هادی و گروه فیلمسازی اش به برزیل رفت، دوباره همه رکوردها را شکست. آنها از مرز 11 میلیارد بیشتر رفتند و همچنان به سوی رکوردهای جدید می تازند.
اولین تجربه فیلمسازی ایرانی در سواحل برزیل حسابی به مذاق تماشاگران سینما خوش آمده اما این موفقیت چگونه به دست آمده؟ مهمترین فاکتورهایی که منتقدان درباره اش صحبت کرده اند حضور رضا عطاران و البته تبلیغات ماهواره ای این فیلم است. کمتر کسی از منوچهر هادی، کارگردان و قصه ای که روایت کرده می گوید؛ چیزی که شاید باعث دلخوری این کارگردان جوان شده.
او گفته بود عطاران در فیلم های من و سامان مقدم است که می تواند رکوردشکن در فروش شود. حرف هایی که برایش تبعات زیادی به همراه داشت. بسیاری به او به خاطر گفته های از سر غرورش خرده گرفتند اما حالا هادی سعی می کند توضیحات بیشتری درباره جمله جنجالی اش بدهد: «من نمی گویم رضا بفروش نیست. قطعا مهمترین عامل فروش فیلم من، حضور عطاران است ولی مهمتر از او کارگردان و تهیه کننده ای هستند که ایشان را انتخاب می کنند. این ما بودیم که دیدیم بهترین گزینه برای فیلم مان عطاران است و به سراغش رفتیم. اگر ما اشتباها سراغ بازیگر دیگری می رفتیم نه فیلم مان می فروخت و نه عطاران اینقدر موفق می شد. من می گویم رضا یکی از ارکان اصلی موفقیت فیلم ماست. یکی از عوامل در کنار همه عوامل دیگر. وقتی می توانیم کل فروش فیلم را به بازیگر نسبت بدهیم که او خودش فیلمنامه ای به دست بگیرد و به سراغ تهیه کننده برود و بخواهد که آن را بسازد ولی الان این انتخاب درست من و تهیه کننده بوده که باعث شده عطاران در این نقش بدرخشد.»
این مشابه حرف هایی است که منصور سهراب پور، تهیه کننده فیلم هم درباره حضور عطاران می زند. آنها اعتقاد دارند اگرچه حضور عطاران به فروش فیلم کمک کرده اما تنها عطاران نبوده که مردم را به سینما کشانده و خندانده. البته عطاران محرک خوبی بوده اما فضای متفاوت فیلم، هیجان تماشای فیلمی کمدی که در سواحل برزیل روایت می شود، حضور دختری مو بلند و بی حجاب به عنوان یکی از هنرپیشه های اصلی فیلم که فضایی اروتیک به قصه بخشیده و کمتر فیلم ایرانی تا پیش از این حتی به خط قرمزهای اینچنینی نزدی شده، همگی از عوامل فروش فیلم هستند.
آنها می گویند تیزهوشانه انتخاب کرده اند، همه قصه را، هم شخصیت ها را و هم لوکیشن را. اتفاقاتی که ترکیب شان سبب شده حالا عطاران برای اولین بار بازی در فیلمی با فروش 10 میلیارد تومان را هم در کارنامه اش داشته باشد.
ممنونم! پاره کردن بیلبوردها فروش مان را چهار میلیارد بیشتر کرد!
همان روزهای اول اکران فیلم بود که حاشیه ای بزرگتر از حضور عطاران یا حتی ریوالدو، سوپراستار برزیلی فیلم، نام سالوادور را بر سر زبان ها انداخت. کانال های تلگرامی، اکانت های شناخته شده توئیتر و رسانه های مختلف پر شدند از این اتفاق که گروهی خودسر در اعتراض به تصویر بی حجاب و خارج از عرف یک زن برزیلی در بیلبوردهای فیلم، شبانه بیلبوردهای فیلم را پاره کردند؛ اتفاقی که می توانست سرنوشت فیلم را به سرنوشت فیلم های ناکامی چون گشت ارشاد تبدیل کند و آن را به محاق ببرد اما تغییر فضای فرهنگی کشور، به کمک سازندگان آمد و آنها در تعطیلات عید با این حرکت تندروها زمین گیر نشدند.
حالا منوچهر هادی حسابی از آنهایی که زحمت شب بیداری را به جان خریدند تا بیلبوردهای فیلم را پاره کنند، کمال تشکر را دارد چون معتقد است آن حرکت تقریبا فروش فیلمش را دو برابر کرده است: «این اتفاق سبب خیر شد. به نظرم این حملات، رقم بسیار خوبی را به فروش فیلم اضافه کرد. خیلی ها خواستند بیایند و فیلمی را ببینند که با آن برخورد شده بود؛ فیلمی که بیلبوردهایش را پاره کرده بودند یا پایین کشیدند. مردم می خواستند این فیلم را ببینند و این به فروش فیلم کمک کرد. فر می کنم این موضوع چیزی بین سه تا چهار میلیارد تومان فروش فیلم را بالا برد. ما انتظارش را نداشتیم که این اتفاق نبیفتد اما هر چه بود را به فال نیک گرفتیم.»
هادی خیلی صریح و رک حرف می زند اما سهراب پور علاقه ای ندارد اینقدر صریح این اتفاق را به فال نیک بگیرد و می گوید: «ما هم دوست نداشتیم آن اتفاق بیفتد. ممکن است آن اتفاق برای فیلم من یک حسن باشد اما اگر درست نگاه کنیم، همان قدر که به سود فیلم بود به ضرر آن هم بود چرا که ما فیلم را طوری ساختیم که همه سلیقه ها را راضی کند. در فیلم ما هیچ کلمه، یا حرکتی وجود ندارد که خانواده ای از دیدن آن خجل یا ناراحت شود اما این کار لطماتی هم برای ما داشت.»
او اعتقاد دارد آن اتفاق، گروهی از خانواده های سنتی را از آمدن به سینما پشیمان کرده که اگر به سبد فروش فیلم اضافه می شدند، فیلم می توانست مرزهای بیشتری را فتح کند.
اینها رو از کجا آوردی؟
کارول ویدوتی، شاید دیگر هیچ وقت نام این دختر هنرپیشه برزیلی که در سائوپائولو تئاتر بازی می کند و یکی از هنرپیشه های معمولی ایالتی در این کشور است، روی پرده های سینمای ایران دیده نشود اما او حالا یکی از عوامل اصلی فروش «من سالوادور نیستم» منوچهر هادی است. کارول با موهای طلایی اش نقشی کلیدی در کشیدن مردم به سینماها داشته است. اما این دختر برزیلی در تقابل با رضا عطاران چه نقشی ایفا کرده که معترضان بیلبوردها را پاره کرده اند و تصویرش را ناخوشایند دیده اند؟
او شاید یکی از معمولی ترین بازی های زندگی اش را د راین فیلم داشته. کمی زنانگی و گفتن دیالوگ هایی که خیلی هنری نیستند و اکت خاصی نمی خواستند؛ دختری که حضورش و بازی در فیلم سالوادور خرج بسیار کمی به همراه داشته. فیلمی که هزینه هایش در مجموع حدود سه میلیارد تومان تخمین زده شده و گفته می شود مهم ترین پولی که تهیه کننده پرداخت کرده، دستمزد رضا عطاران بوده. قراردادی که گمانه زنی ها برایش رقمی نیم میلیاردی را مطرح می کنند اما تایید نشده است.
سالوادور ریوالدو، ستاره سابق فوتبال و یک بازیگر زن برزیلی دیگر هم دارد اما هزینه اصلی اش، مخارج چند هفته حضور در برزیل بوده تا هزینه های مربوط به بازیگران.
منوچهر هادی می گوید: «من دقیقا این ارقام و هزینه ها را نمی دانم. حتی نمی دانم رزومه کارول ویدوتی چه بوده. تهیه کننده فیلم بازیگر را برای مان آورد. من خیلی نمی دانم او چه پیشینه ای داشته، ولی درباره هزینه های پرداخت شده فکر کنم سه بازیگر برزیلی مان روی هم 1.5 میلیارد تومان هزینه داشته اند. باز باید از تهیه کننده فیلم درباره رقم دقیق بپرسید.»
قیمت برزیلی ها آنقدرها هم نیست
کارگردان فیلم اعتقاد دارد این سه نفر یعنی ریوالدو ویدوتی و پیرزن برزیلی دیگر فیلم رقمی بیش از 400 هزار دلار هزینه داشته اند؛ رقمی که نمی تواند به واقعیت نزدیک باشد. ریوالدو که بی شک گران ترین بازیگر خارجی فیلم است و به دلیل ستاره بودنش و سابقه ای که در فوتبال دنیا دارد، حتما دستمزد بالایی دارد اما با توجه به مدارک موجود بعید است بیش از 50 هزار دلار گرفته باشد.
منوچهر هادی می گوید: «ریوالدو برای حضور در برنامه های تبلیغاتی یک روزه میلیون دلاری پول می گیرد اما ما ایرانی ها از این پول ها نداریم که مثلا چهار یا پنج میلیارد تومان بپردازیم. از این پول ها هم نداده ایم.»
اما قیمتی که هادی برای ریوالدو می گوید متفاوت از ارقامی است که ستاره های در اندازه ریوالدو می گیرند. دو سال قبل و در زمان برگزاری جام جهانی در برزیل، برنامه یک جهان یک جام شبکه دو، دست به کاری جدید زد. آنها هر شب در ریودوژانیرو یکی از ستاره های بزرگ فوتبال دنیا را به استودیوی شان می بردند. از رودگولیت و کریستین ویری گرفته تا ماتیوس، کاناوارو، روماریو و ببه تو؛ بازیکنانی که بهترین های دنیا بودند اما قیمت هیچ یک از آنها برای یک نیم روز به بیش از 20 هزار دلار نرسید تا در استودیوی این برنامه حاضر شوند. این رقمی است که ستاره ها برای بازی در فیلم یا رفتن به استودیوهای برنامه ها می گیرند و رقم ریوالدو هم بیش از این نیست.
ویدوتی هم که هنرپیشه محلی است، در کشوری که درآمد ماهانه متوسط مردمش به سه تا چهار هزار دلار نمی رسد، برای بازی در چنین فیلمی رقم دستمزدش بیش از 10 هزار دلار نیست. رقمی که سهراب پور، تهیه کننده فیلم تاییدش نمی کند ولی طوری حرف می زند که انگار از واقعیت نیز دور نیست: «ایشان بازیگر تلویزیونی بودند که تئاتر هم کار می کردند. در کل افشای رقم قراردادها کار مرسومی نیست. من فقط همین قدر می توانم بگویم که نُرم دستمزدهای بازیگرهای برزیلی خیلی فراتر از سینمای ایران است، منتها یک تهیه کننده ای که تجربه 10 فیلم و سریال خارج از کشور را دارد، قطعا با کسی که اولین بار است می خواهد کار خارج از شکور انجام دهد، تفاوت دارد. ما همه این تجربه ها را به کار گرفتیم و از شیوه و روشی استفاده کردیم که توانایی پرداخت دستمزد داشته باشیم ولی این به این معنی نیست که اینها دستمزد کمی گرفته باشند. ما به این هنرپیشه ها به اندازه بازیگران معمولی فیلم خودمان دستمزد دادیم.»
رقمی بین 40 تا 50 میلیون تومان، این روزها عرف رایج دستمزد هنرپیشه های معمولی فیلم های ایرانی است که چیزی کمتر از 20 هزار دلار می شود. انتخاب درست کادر سازنده فیلم اما از این هنرپیشه 20 هزار دلاری بی شک درآمدی یک میلیون دلاری برای فیلم داشته است. این نکته ای است که هم تهیه کننده و هم کارگردان بر آن صحه می گذارند.