در دنیای پیشرفته و مدرن امروزی، بشر از همه راهبرد های لازم برای بهتر زیستن استفاده می نماید. انسانها با استفاده از علوم نوین تلاش می نمایند تا در جهت سلامت جسم و روان گام های بلندی بردارند و این تلاش همه جانبه در تمامی ابعاد، هر روز پر رنگ تر از دیروز می گردد.
درحوزه سلامت، توجه به انسان سالم به عنوان عنصر اصلی و سازنده یک جامعه سالم مطرح می باشد. اساس سلامت انسان از دوره جنینی او آغاز می گردد. به جرأت می توان گفت جنینی که در فضای رحمی مادر باردار، از تنش و هیجان دور است، آینده یک انسان سالم را تداعی خواهد نمود و بالطبع یک مادر باردار سالم است که به دور از هرگونه تنش و ناآرامی می تواند در بطن خود پرورش دهنده یک جنین سالم باشد.
مادر باردار در هریک از مراحل بارداری، با اضطراب، دل نگرانی و ترس همراه است. در سه ماهه اول بارداری، ترس از دست دادن و سقط جنین، مهم ترین دغدغه فکری است که مادر باردار با آن روبرو است. در سه ماهه دوم بارداری، سلامت جسمی جنین و نداشتن هرگونه ناهنجاری جنینی، ذهن او را دائم مشغول می سازد. در سه ماهه سوم بارداری، شیوه زایمان و انتخاب نوع زایمان مهم ترین مسئله ای است که وی به آن فکر می نماید.
در هریک از این مراحل، مادر باردار در جستجوی مشاوری مطمئن و کار آزموده، برای کنکاش در افکار خود می باشد. مادر باردار به دنبال فردی متبحر است تا او را از کابوس های ذهنی برهاند. او مدد جویی است که نیاز اساسی وی، گرفتن اطمینان و آرامش می باشد.هر مادر باردار از شروع بارداری تا انتهای آن با انبوهی از سؤالات و باورهای درست و نادرست روبروست که به یک گوش شنوا برای شنیدن و همدردی و زبانی گویا برای ارائه بازخوردهای مناسب نیاز دارد.
باورهای غلط و نظرات نادرستی که اطرافیان مادر باردار به وی ارائه می نمایند، همواره در سازه های ذهنی وی تأثیر عمیقی می گذارد. افراد متفاوت با تجربیات متفاوت، نظرات مختلفی را در اختیار وی می گذارند و مادر باردار با انبوهی از باورها مواجه می گردد و در اصل دچار یک نوع سردرگمی در مورد انتخاب شیوه زایمان می گردد. در این میان نقش یک ارائه دهنده مراقبتهای دوران بارداری، نقشی کلیدی در از بین بردن باورهای غلط و تأیید و تقویت باورهای درست مادران باردار می باشد.
جای بسی تأسف است که نسل های گذشته ما، مادران و مادر بزرگان ما، با انجام سخت ترین اعمال فیزیکی و انجام اعمال مختلف کشاورزی و دامداری با کمترین امکانات، زایمان طبیعی را شجاعانه تحمل نمودند و بر این باور بودند که بهشت زیر پای مادران است و درد زایمان را نشانه ای از مادر شدن می دانستند، اما اکنون مادران باردار جوان ما با داشتن باورهای غلط و صرفاً به علت داشتن یک ترس مبهم و اضطراب بی مورد نسبت به زایمان طبیعی به زایمان سزارین تن در می دهند و نا آگاهانه خود را به دست تیغ جراحی می سپرند.
در کشورهای پیشرفته کنونی، زایمان طبیعی، تنها روش و شیوه زایمانی است که مادران باردار به آن تشویق می گردند و تقریباً شیوه زایمان سزارین منسوخ گردیده است. اما متأسفانه در کشور ما زایمان به شیوه سزارین به مد تبدیل گردیده است. مادر باردار بر این باور است که سزارین روش بسیار مناسب و شیکی است. هیچ دردی را تحمل نمی کند، به اتاق عمل می رود، چشمانش را می بندد و ساعتی بعد نوزادش در آغوشش است.
بسیاری از مادران باردار جوان از عوارض سزارین به عنوان یک عمل جراحی بزرگ هیچ گونه اطلاعاتی ندارند، عوارضی که می تواند او و نوزاد او را شدیداً درگیر نماید. جدا از عوارضی که سزارین
مسلماً برای تغییر در این باورها که علت اصلی انتخاب شیوه سزارین از سوی مادران باردار است، آموزش صحیح مادران باردار تأثیر به سزایی دارد.
به عنوان یک عمل جراحی ایجاد می نماید، عوارض بیهوشی در نتیجه استفاده از انواع داروهای بیهوشی، برای مادر مشکل ساز است.
نوزادی که از طریق سزارین به دنیا می آید، به علت استرس های زیادی که در حین عمل به او وارد می شود، به عوارض زیادتری از جمله مشکلات تنفسی مبتلا می گردد. در ضمن یک باور در میان مادران باردار وجود دارد که زایمان سزارین سبب به دنیا آمدن نوزادان با هوش تری می گردد و علت آن را کمتر فشار آمدن به سر نوزاد می دانند، در حالی که امروزه مقالات علمی جدید نشان می دهند که در زایمان طبیعی میزان بهره هوشی در نوزادانی که به این شیوه به دنیا می آیند بیشتر است و فشاری که به سر نوزاد در حین خروج از کانال زایمانی اعمال می شود، هیچ گونه تأثیری در میزان بهره هوشی آنان در آینده ندارد.
امروزه مادران جوان ما که نا آگاهانه زایمان به شیوه سزارین را انتخاب می نمایند، ترجیح می دهند که خود زمان زایمان خود را تعیین نمایند و حتی به پزشک خود تاریخ عمل سزارین را اعلام می نمایند، در حالی که زمان شروع دردهای زایمانی از یک ساز وکارکاملاً منظم و پیچیده¬ ای برخوردار است که گویی پروردگار هستی به جنین داخل رحم مادر اعلام می دارد که اکنون زمان خروج از بطن مادر است و انتخاب و انجام زایمان آن هم به روش سزارین، دخالت مستقیم و بی مورد آدمی در نظام هستی است. زمان شروع دردهای زایمانی یعنی بهترین زمانی که به اذن پرودگار جنین قدرت تطابق با دنیای جدید و آمادگی برای رویارویی با وقایع دنیای جدید را دارد که متأسفانه به این نکته بسیار مهم نه تنها مادران جوان، که همسران و همراهان نیزتوجهی نمی نمایند.
امروزه در بسیاری از کشورهای دنیا، به پدیده زایمان، به عنوان یک امر فیزیولوژیک نگاه می شود. زایمان فیزیولوژیک، روشی است که زایمان طبیعی بدون هیچ مداخله ای صورت می گیرد و مادر باردار با استفاده از روش های مختلف کنترل درد از جمله ماساژ درمانی، انجام تنفس های مؤثر در کاهش درد، موسیقی درمانی، آب درمانی،تجسم سازی ذهنی، طب فشاری، رایحه درمانی و غیره بر درد زایمان فائق می آید یا به عبارت دیگر خود، مدیریت درد خود را به عهده می گیرد. انجام زایمان کم کم از مراکز درمانی به منازل شخصی افراد منتقل گردیده است یعنی گروه پزشکی در منزل مادر باردار حضور پیدا می نمایند و با حضور مستمر و کمک کننده همسر زائو، زایمان به شکل کاملاً طبیعی انجام می پذیرد.
امروزه از انواع روش های آموزشی به شیوه شناختی رفتاری برای تغییر در باورها، کاهش اضطراب و ترس های مبهم استفاده می گردد. علت اصلی فرار مادران جوان از زایمان طبیعی و روی آوردن به سزارین، ترس و اضطراب نسبت به زایمان طبیعی و باورهای غلطی است که از منابع مختلف کسب نموده اند. بنابر این استفاده از یک روش آموزشی مناسب جهت کاهش اضطراب و ترس مادران باردار تغییر باورها و نگرش آنان، امری لازم می باشد.
به طور کلی آموزش مادران باردار، حتی قبل از بارداری و از بدو ازدواج باید برای زوجین جوان ارائه شود. زمانی که یک زوج جوان تصمیم به داشتن فرزند می گیرند، این آموزش ها در مورد زایمان طبیعی باید به آنان ارائه گردد تا از همان اوان بارداری نگرشی مثبت نسبت به زایمان طبیعی در آنان به وجود آید.
مسلماً مادرانی که از آموزش های مناسب برخوردار باشند و با تمامی ابعاد زایمان طبیعی به خوبی آشنا باشند، در تمام طول بارداری به یک زایمان طبیعی موفق فکر می نمایند و سعی می نمایند با تکیه بر حمایت روانی اطرافیان و به خصوص همسران خود همه افکار منفی و بد در مورد زایمان طبیعی را از ذهن خود دور نمایند و از تمامی راهبردهای رفتاری لازم که در جلسات آموزشی به آنان ارائه گردیده، استفاده می نمایند و با اطمینان کامل زایمان طبیعی را انتخاب می نمایند. البته آموزش تنها صرف مادر باردار نیست و همزمان همسر و اطرافیان نزدیک وی هم باید از این آموزش ها برخوردار باشند، تا تصمیم مادران باردار برای زایمان طبیعی نه تنها کم رنگ نگردد بلکه با رسیدن به اواخر بارداری ونزدیک زایمان تقویت یابد و مادران باردار با عزم راسخ تری وارد مراحل زایمان طبیعی گردند.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی سازمان تامین اجتماعی