شکست اردوغان، فرصت و یا ادامه چالش
علی نقدی
کد مطلب: 31843
تاریخ انتشار : شنبه ۳۰ خرداد ۱۳۹۴ ساعت ۱۸:۰۳
علی نقدی، تحلیلگر مسائل سیاسی در یادداشتی برای ایران خبر نوشت :
پس از شمارش حدود ۹۹ درصد آرا، مشخص شد که هیچ حزبی نتوانسته به ۵۰ درصد آرای لازم برای تشکیل دولت مستقل دست یابد. در نتیجه حزب عدالت و توسعه باید دولتی ائتلافی تشکیل دهد. در این انتخابات نیز کردهای ترکیه یک « نه » بزرگ به سیاست خارجی اردوغان دادند.
نخستین واکنش اردوغان به نتایج انتخابات،گفت: هیچ حزبی نتوانسته اکثریت مطلق را به دست آورد و در نتیجه از همه احزاب خواست با یکدیگر همکاری کنند تا دولت آتی ترکیه تشکیل شود. او که تا همین چند ماه پیش رویاهای دور و درازی در سر داشت، از ماندن در قدرت تا سال ۲۰۲۳ و جشن حضور در چانکایا و کاخ سفید در یکصدمین سالگرد تاسیس جمهوری ترکیه گرفته تا تغییر قانون اساسی از نیمه پارلمانی به تمام ریاستی، همه را خوابی آشفته یافت.
داوود اوغلو می‌تواند با کردها یا با حزب حرکت ملی دولت باغچه‌لی ائتلاف کند. هرچتد رهبران هر دوی این احزاب در اظهارنظرهای جداگانه این احتمال را تکذیب کرده‌اند. اگر عدالت و توسعه از انجام چنین کاری ناکام بمانند این فرصت در اختیار حزب دوم یعنی جمهوری خواه خلق به رهبری قلیچدار اوغلو قرار می‌گیرد. حزبی که تقریبا غیر ممکن است بتواند با دو حزب دیگر یعنی دموکرات خلق‌ها و حرکت ملی به توافق برسد. بر این اساس و در آن صورت انتخابات مجدد در دستور کار قرار می‌گیرد. برخی از رسانه‌های ترکیه از بازی خطرناک اردوغان و عدالت و توسعه برای تغییر سرنوشت انتخابات خبر دادند. آنها تاکید کردند ممکن است داوود اوغلو و اردوغان با بازی با ارزش سهام نوعی بی ثباتی اقتصادی را به اقتصاد ترکیه وارد سازند تا مردم دوباره به یاد دوران بی ثبات حکومت‌های ائتلافی و ناپایدار دهه ۹۰ میلادی بیفتند. در نتیجه و پس از بی‌فرجام ماندن تلاش‌ها برای تشکیل دولت ائتلافی، انتخابات دوباره برگزار شود و در آنجا مردم از ترس تکرار تجربه تلخ دولت‌های چند حزبی در دهه ۹۰ اینبار عدالت و توسعه را بر می گزینند و هم داوود اوغلو می‌تواند یکباره دیگر به تنهایی در دولما باحچه‌سی حضور داشته باشد و هم اردوغان به آرزوی‌های دیرینش نزدیک می‌شود.
نقش ترکیه در تحولات منطقه
ترکیه به رغم سیاست اعلامی اش در حوزه خارجی، مبنی بر صفر کردن تنش ها با کشورهای منطقه، در حوزه سیاست خارجی کارنامه قابل قبولی از خود به جای نگذاشته است. تلاش برای سرنگونی سوریه به هر قیمت و حمایت از تکفیری ها ، برای اردوغان گران تمام شده است.
افشاگری روزنامه جمهوریت درباره کمک تسلیحاتی اردوغان به تروریست ها و انتشار اسناد محکم این کمک ها از سوی این روزنامه، حجت را برای مردم ترکیه تمام کرد که، دست اردوغان در دست های خون آلود تکفیری ها است. واکنش داوود اوغلو پس از انتشار تصاویر ویدئویی این کمک های تسلیحاتی این بود: «این محموله ها را برای ترکمان های سوری می فرستادیم... اصلا به کسی ربطی ندارد که داخل این محموله ها چه بوده است!!!
سوریه به افغانستان ترکیه تبدیل شده است و ترکیه هم در حال حاضر نقشی شبیه پاکستان ایفا می کند و این کار را از طریق تسهیل عبور و مرور تندروها از مرز برای ورود به سوریه و ناآرام کردن آن انجام داد.
حمایت اردوغان از تروریست هائی که از 4 سال قبل در سوریه به جان دولت قانونی این کشور افتادند، همواره در دستور کار اردوغان قرار داشت. حتی در روزهای نزدیک به انتخابات نیز انتشار اخبار ارسال پیاپی کامیون های پر از سلاح و مهمات برای تروریست های سوریه، رسوائی بزرگی برای آنها به بار آورد که قطعاً در کاهش آراء آن ها مؤثر بود. پذیرائی گرم از مخالفان دولت قانونی سوریه در شهرهای اسلامبول و آنکارا، برگزاری گردهمائی تحت عنوان «دوستان سوریه» که در آن برای ساقط کردن دولت بشار اسد نقشه راه تهیه می شد و حمایت های مالی و لجستیکی از تروریست داخل سوریه، از اقداماتی بود که اعتبار حزب عدالت و توسعه و اردوغان را کاهش دادند.
در عراق نیز اردوغان بود که به تروریست ها کمک کرد و در سال گذشته، داعشی ها با هماهنگی ترکیه توانستند سه استان شمال غرب عراق را اشغال کنند و تا امروز عده زیادی از مردم بی گناه این کشور را به قتل برسانند و بسیاری را آواره نمایند.
ترکیه با همکاری اردوغان با آمریکا، عربستان و قطر به پلی برای عبور تروریست ها برای جنایت در سوریه و عراق تبدیل شده و زخمی های داعش و تروریست ها در بیمارستان های ترکیه مداوا می شوند. همدستی اردوغان با رژیم صهیونیستی در حمایت از تروریست ها برای ایجاد ناامنی در منطقه و اکنون بر مردم ترکیه مخفی نیست و آنها در انتخابات مجلس با خودداری از رای دادن به این حزب، با این سیاست های ضد اسلامی و ضداخلاقی و ضد بشری مخالفت کردند.
همچنین ترکیه از چند سال قبل به پناهگاه مخالفان دولت قانونی عراق تبدیل شده و افرادی چون طارق الهاشمی به همراه همفکران بعثی خود، سالهاست که در پناه دولت ترکیه مشغول جنایت علیه دولت عراق هستند.
با شکست حزب عدالت و توسعه، قطعاً معادلات سیاسی و نظامی در سوریه و عراق دچار تغییر خواهد شد و وزن سیاسی دولت ترکیه نزد دولت های منطقه و غرب ، کاهش خواهد یافت.
ماجرای شهر کردنشین «کوبانی» سوریه و اقدام ناجوانمردانه دولت ترکیه در جلوگیری از فرار زنان و کودکان این شهر که با هجوم وحشیانه تروریست ها مواجه شده بودند را هم باید در نظر داشت. تکفیری ها وقتی در حال تکه تکه کردن زنان و کودکان کوبانی بودند، مردم این شهر با رساندن خود به مناطق مرزی ترکیه، اجازه عبور خواستند اما ارتش ترکیه نه تنها حاضر به کمک نشد، بلکه با سرکوب مردم، آن ها را وادار به عقب نشینی کرد. بعدها برخی رهبران محلی کوبانی فاش کردند، دولت ترکیه کمک به زنان و کودکانشان را به «اعلان جنگ» آن ها علیه بشار اسد مشروط کرده بود!
فرصت و یا ادامه ی چالش در محور مقاوت
بدون شک این شکست، تبعاتی در داخل و خارج این کشور به همراه داشته و سیاست های داخلی و خارجی ترکیه را دستخوش تحولاتی خواهد کرد. به نظر می رسد، شکست اردوغان در این انتخابات، نه تنها باعث خواهد شد وی از توهم احیای امپراتوری عثمانی خارج شود، بلکه از بلندپروازی منطقه ای وی نیز کاسته شد.اردوغان با یک دولت ائتلافی، نخواهد توانست همچون گذشته در منطقه جولان دهد. این شکست تاریخی می تواند جلوی ماجراجویی های ترکیه در سوریه را تا حدود زیادی بگیرد. از این به بعد سوریه می تواند امیدوار باشد مناطق و شهرهایش، با کمک های مالی، لجستیکی و نظامی ترکیه سقوط نمی کند و جلوی سرازیر شدن تکفیری ها از مناطق مرزی ترکیه تا حدود زیادی گرفته می شود.
حذف ترکیه از معادلات جنگ سوریه، کمک بزرگی برای سوریه و مقاومت منطقه خواهد بود. شاید بعد از کردهای ترکیه، مردم سوریه خوشحالترین افراد از نتایج این انتخابات باشند. و این شکست می تواند بر نفوذ و محبوبیت ایران در منطقه نیز بیفزاید. همان طور که کمک های حاج قاسم سلیمانی در نجات مردم مظلوم کوبانی، جرف الصخر، آمرلی و.... بر محبوبیت کشورمان بین مردم منطقه ازجمله اکراد افزود.
و در آخر
در بحث ورود یا عدم ورود ترکیه به مسئله‌ی داعش ، ترکیه به خوبی می‌داند هرگونه عمل نسنجیده در قالب همکاری با ائتلاف ضد داعش، تروریست ها را در یک قدمی مرزهای خود می‌بیند.
ترکیه در راستای صفر کردن اختلاف با همسایگان نه تنها توانسته است توافقی کسب نماید بلکه سیاست‌های این کشور منجر به تشدید اختلافات با عراق، سوریه و تا حدودی ایران شده است. این مسئله می‌تواند به عنوان مانعی در برابر سیاست این کشور در عضویت اتحادیه اروپا دخیل باشد، سیاستی که با شکست سیاست‌های پیشین حزب عدالت و توسعه (نوعثمانی‌گرایی) در حال پیگیری است. مضافاً این‌که موضع‌گیری‌های این کشور در قبال محاصره‌ی کوبانی، خشم کردهای ترکیه و امکان درگیری‌های داخلی را افزایش می‌دهد.
