ایران خبر- آنتن فروشی در صدا و سیما پدیده تازهای است که طی چند سال اخیر رواج بیشتری یافته است. در بحث آنتن فروشی، صداوسیما با عنوان تولید برنامه مشارکتی، سعی در جبران کسری بودجه خود دارد. در برنامههای مشارکتی، شبکههای سیما در فواصل برنامهها یا در متن یک برنامه، به تبلیغ محصولات شرکتهای تجاری و تولیدی میپردازند.
ریشه آنتن فروشی از کجا آغاز شد؟آنتن فروشی در کنار تامین هزینههای مالی صدا وسیما، آسیبهای جدی را نیز در پی دارد، از جمله خصوصی شدن رسانه ملی از سوی شرکتهای تجاری، اتلاف وقت بینندگان، کاهش اعتماد و علاقه مخاطب و در نهایت دلزدگی وی.
زمان شروع پدیده آنتن فروشی به درستی قابل تشخیص نیست؛ شاید بتوان شروع آن را از سریالهای مهران مدیری دانست که غیرمستقیم به تبلیغ برخی کالاها میپرداخت. پس از آن در شروع سریالهای مناسبتی ماه رمضان و نیز برنامههای پربیننده شاهد تبلیغ اسپانسرها پیش از شروع برنامه بودیم و یا در متن داستان لوکیشنهایی که شعب بانک در آنها برجسته بود، داستان پیش میرفت و دو سوی ماجرا سود میبردند.
از تبلیغ مایع ظرفشویی تا لوازم ورزشیاما با گذشت زمان، شیوه تبلیغات در رسانه ملی تغییر کرد، مدیران صدا و سیما به تازگی رویکرد رسانهای تازهای را در پیش گرفتهاند و آن برجستهسازی اشخاص در برنامههای صدا و سیما با دریافت هزینههای میلیونی از آنهاست. این رویکرد طبیعتاً به منزله قهرمانسازی از اشخاصی است که پول میدهند، ولو این که سطح پایینی داشته باشند و اینجاست که مخاطب باور میکند با یک قهرمان یا فعال برجسته اقتصادی روبهروست.
در این رویکرد مجری به طور مستقیم تریبون را در اختیار نمایندگان شرکتهای تجاری قرار میدهد تا به تبلیغ محصول خود بپردازند و گاهی دیده شده که زمان یک برنامه را به مدیر یک بیمارستان میفروشند تا وی هرچه میخواهد در آن زمان بگوید و به این ترتیب ما هر روز در متن برنامههای پربیننده رسانه ملی شاهد تبلیغ مواد غذایی، ظروف اشپزخانه، لوازم ورزشی، افشره لاغر کننده، کرم ضد چروک پوست و ... هستیم.
به طور مثال در برنامههایی از جمله برنامهی آشپزی «بهونه» از شبکه سه سیما، برنامه «به خانه برمیگردیم» از شبکه پنج سیما و حتی در شبکه 4 سیما که شبکه مربوط به نخبگان است نیز شاهد معضل آنتن فروشی یا به زبان مدیران صدا و سیما برنامههای مشارکتی هستیم.
معضل آنتن فروشی، استانها را نیز مبتلا کردعلاوه بر این ضعف دیگر رسانه ملی در مدیریت صداوسیمای استانهاست...معضل آنتن فروشی نه تنها در شبکههای سراسری بلکه در شبکههای استانی نیز رواج یافته است و بدهیهای شديد مالی در این مراکز، باعث شده تا آنها نیز به تبليغ افراد خاص بپردازند.
البته در رسانههای مکتوب نیز با نوعی آنتن فروشی مواجهیم که رپورتاژ نامیده میشود و خبرنگار در قالب یک خبر یا گزارش، محصولات شرکتهای تجاری را آگهی میکند. اما صدا و سیما به عنوان رسانهای که مدام فسادهای مالی را در سراسر جهان پیگیری و افشا میکند، با در پیش گرفتن روند آنتن فروشی به مخاطب خود خیانت میکند. مخاطب رسانه ملی، این مجموعه را مجموعهای اطلاع رسان و بیطرف میداند اما شیوع پدیده آنتن فروشی در این رسانه بیانگر موضع گیریهای خاص آن است.
انتظار میرفت با تغییر مدیریتی رسانه ملی، پدیده آنتن فروشی نیز از صداو سیما ریشه کن شود؛ اما به تازگی اسنادی منتشر شده که نشان میدهد این پدیده نه تنها ریشهکن نشده، بلکه هزینه آن نیز افزایش یافته است.
اسنادی تازه از آنتن فروشی در رسانه ملیظرف دو روز گذشته اسنادی منتشر شده که نشان میدهد، برنامه تلویزیونی خندوانه نیز که از برنامههای پرطرفدار صدا و سیما است، با دریافت مبلغ 500 میلیون تومان، دست به آنتن فروشی و تبلیغ شخصی خاص زده است.
خندوانه، در تاریخ 6 خرداد ماه مهمانی داشت که بر خلاف رویه پیشین، نه چهره شناخته شدهای برای مخاطبان بود و نه فردی که کار ویژه ای از او میان مردم زبانزد شده باشد.
محسن نایبی، مدیرعامل شرکت بهره برداری متروی تهران، میهمان 500 میلیونی خندوانه بود که قبل از حضور در برنامه قراردادی 6 ماهه را با عوامل این برنامه امضا کرده بود تا فرهنگ سازی در حوزه مترو و تیتراژ پایانی در چارچوب طرح کلی را توسط خندوانه برای مخاطبان تبلیغ و آموزش دهد.
لازم به ذکر است قرارداد فروش 6 ماهه و 50 قسمتی این برنامه پرطرفدار میان محسن نائبی، میهمان برنامه و حسین کرمی، مدیر شبکه نمایش سیما امضا شده است.