مدل (به انگلیسی: Model) فردی است که شغلش نمایش نوعی تمثال از فرم فیزیکی بدن ایدهآل انسان در حیطه هنر و تجارت و طراحی البسه است.
هنر مدل معمولاً به معنی پوشیدن و نمایش لباسهای جدید طراحی شده توسط طراحان لباس و شرکت های تولید پوشاک است به افرادی که در کار خود موفقتر و مشهورتر هستند سوپر مدل میگویند.
افرادی که برای نقاشی، مجسمهسازی، عکاسی و سایر هنرهای تجسمی الگوی هنرمندان میشوند نیز مدل نامیده میشوند.
شبکه فرانسوی فرانس ۲۴ بیشترین مدعیان فشن در ایران را دخترانی معرفی کرده است که فقط برای گرفتن «لایک» و کسب شهرت، به رایگان جلوی دوربین عکاسان میروند.
از تصویر مدلها در پوسترهای تبلیغاتی و مجلههای
مُد و زیبایی استفاده میشود.
در تبلیغات وابسته به مد بیشتر نوعی عکاسی با شکوه (glamor) برای جذب مخاطب به کار میرود. البته عکاسان برای داشتن کارهای متفاوت از ایدههای بسیار متفاوت و البته تکنیکهای بسیاری برای نشان دادن ویژگی خاص خود بهره میبرند. با توجه به توانایی ظاهری مدلها که گاه دارای جذابیتهای ویژهای جهت جذب مخاطبین هستند عکسهایی برای تقویمها، تبلیغات عامه پسند (پین-آپ)، تبلیغات محیطی مانند بیل بوردها و استندها، تبلیغات مارکها و لیبلهای لباس و لواز جانبی و البته مجلات مد مانند اِل، وِگ و نومرو گرفته میشود و از این جهت مدلها شغلی تبلیغاتی پیدا میکنند که در چهره شدنشان نقش به سزایی دارد.
در تبلیغات برای مارکها بیشتر برای لباس فصول یا ادکلها و عطرها و سایر مواردی که نیاز به جذب مخاطب دارند یک چهرهٔ جدید (فرش فیس fresh face) انتخاب میشود که بیشتر از تازه واردان به عرصه مدلینگ هستند و چهره شدن برای مارکها از سوی مدلها موفقیتی چشمگیر در جهت سوپر مدل شدن است هرچند همهٔ مدلها به این موفقیت نمیرسند ولی داشتن درآمد از سوی تبلیغات مد با چهرهٔ مدلها گاه آنقدر مهم است که با از دست دادن سایز مناسب مدل بودن نیز چهرههای شناخته شده به کار گرفته میشوند و حتی در برخی مواقع سوپر مدلهای خارج از سایز جهت داشتن چهرهای شناخته شده در تبلیغات وابسته به مد دعوت به کار میشوند.
در بسیاری از کشورهای غربی، طراحان، مدیران و دست اندرکاران مدلها و صنعت مربوطه مدارس مخصوصی دارند. دانش آموختگان این مراکز در این حرفه وفن حتی دروسی مثل آناتومی بدن انسان، طراحی با نرمافزار، و مدیریت را مجبورند بگذرانند.
اما خود مدلها نیز گاهی تحصیلات کلاسیک را با هنر و حرفه خود در میآمیزند. بطور نمونه، بروک شیلدز (همسر سابق آندره آغاسی) که در سن ۱۴ سالگی بر روی جلد مجله ووگ قرار گرفت، فارغالتحصیل رشته ادبیات زبان فرانسه ازدانشگاه پرینستون است.
مدلهای زن معمولاً مجبورند رژیمهای غذایی سختی بگیرند تا اندام لاغری داشته باشند. گاهی مدلها برای موفقیت تا حد افراط پیش میروند که در مواردی حتی موجب به خطر افتادن سلامتشان نیز میگردد. در سالهای اخیر پس از مرگ چند دختر جوان مدل بر اثر سوء تغذیه، اعتراضهای اجتماعی، به خصوص از جانب فعالان حوزهٔ زنان، به وضعیت زندگی این افراد و تأثیر نامطلوب آنها بر جامعه شدت گرفته است و کمپین ضدلاغری تشکیل شده است. فیلم مستند آمریکایی «آمریکای زیبا» (ساخت ۲۰۰۷) نیز با نگاه انتقاد آمیز خود به این مسایل به موضوع افراط در صنعت زیبایی در کشورهای غربی من جمله آمریکا میپردازد.
در بعضی از کشورهای اروپایی نیز قوانینی تصویب شدهاست تا مدلها مجبور به داشتن مدرک پزشکی باشند.
و اما داستان مدل و مدلینگ در ایران از چه قرار است:
مدتی است در شبکه های اجتماعی آگهی هایی به چشم می خورد که جوانان را به تبلیغ برای مدلینگ دعوت می کنند. این آگهی های اغواگر در بین جوانان رواج زیادی یافته است و جوانانی که به این کار علاقه دارند با تبلیغات آموزشی و وعده و وعید دان برای کار جذب این آگهی های دروغین می شوند، به طوریکه در برخی از شبکه های اجتماعی مانند اینستاگرام مدل و مدلینگ به صورت خیلی عادی تبلیغ می شود و افراد هیچ ابایی ندارند.
برخی از جوانان به دلیل علاقه ای که به مدل شدن دارند به دنبال آگهی های تبلیغاتی مدلینگ می روند. و با ناآگاهی نسبت به این موضوع قدم در راه اشتباهی می گذارند. چون فراموش می کنند استفاده ابزاری از بدن آسیب های زیادی به سلامت وارد می کند. برای مدل شدن اولین مسئله لاغر بودن است که با رژیم های غذایی سخت امکان پذیر است.
برخی از افراد فکر می کنند مدل شدن یک شغل پردرآمد است اما خلاف این است در ایران مدل بودن یک شغل پردرآمد و راحت محسوب نمی شود و منبع درآمد ثابت و مستقلی هم ندارد. می توان گفت "آواز دهل شنیدن از دور خوش است".
جوانان باید فکر کنند برای مدل شدن و رسیدن به یک موقعیت مالی و اجتماعی باید بسیار دقیق و حساب شده پیش روند چون ادامه این کار و موفق شدن و ماندن در کار مدل و مدلینگ بسیار سخت و دشوار است. این کار از عهده هر کسی بر نمی آید.
در ایران هم مدتی این پروژه مدل و مدلینگ بر سر زبان هاست. با ورود شبکه های اجتماعی این پروژه افزایش چشمگیری پیدا کرده و دیگر به سالن های آرایش و مزون ختم منی شود، بلکه علنی تر شده و مبلغان این حوزه تبلیغات گسترده خود را در شبکه های اجتماعی آغاز کرده اند و ادامه می دهند. در برخی از آموزشگاه های عکاسی و موسسه هایی که به مدل و مدلینگ مربوط می شود شرط آموزش را بر بی حجابی گذاشته اند که این با اصول اخلاقی جامعه ایران مغایرت دارد و همین امر سبب شده تا دادستانی تهران با جدیت هر چه تمام تر به این پروژه رسیدگی کنند تا از رواج بی اخلاقی بین جوانان جلوگیری به عمل آورد.
در جستوجوی صنعت مدلینگ، مطالب جالبی به چشم میخورند؛ در ادامه شما را به خواند آن دعوت می کنیم:
در تعاریف رسمی درباره مدلینگ میگویند: «مدلینگ ابزاری است که بهوسیله آن برندها و شرکتهای تولیدی به کمک افرادی که به آنها مدل گفته میشود کالای خود را به معرض نمایش میگذارند.» از شرایط مدلینگ هم نکات جالبی چون فرمولهای سفتوسخت قد و وزن به چشم میخورند، اما اگر از این تعاریف ساده و اینترنتی عبور کنیم؛ آنچه این روزها ما از آن بهعنوان مدلینگ در ایران یاد میکنیم، تفاوت معناداری با تعاریف جهانی آن دارد.
مدلهای مجازی صفحه به صفحه شبکههای مجازی را فتح کردهاند و خبری از موضوع اصلی عکس (همان کالای تجاری) نیست و صرفاً یک جوان با لباسی نیمهبرهنه مقابل لنز دوربینها خودنمایی میکند. اینجا مدلینگ نه یک صنعت درآمدزایی بلکه راه خودنمایی است که برای دیده شدن در آن حتی هزینه مالی نیز متقبل شوید.
وقتی از سعید به عنوان عکاس خبری درباره عکاسی مدلینگ و تفاوتها و مهارتهای آن پرسوجو میکنم، میگوید: «یکی از سختترین شاخههای عکاسی همین عکاسی مدلینگ است که شما برای فعالیت در این حوزه باید تخصص ویژهای در حوزه نورشناسی و شناخت فیزیک انسان داشته باشید اما چیزی که در کشور ما رایج است، صرفاً عکاسیهای نیمهبرهنه در آتلیههای زیرزمینی و حتی آتلیههای رسمی است که عکاس شناخت چندانی هم با تکنیکهای عکاسی مدلینگ ندارد.»
چند روز پیش دادستان کشور از موفقیتآمیز بودن پروژه عنکبوت خبر داد.
پروژه عنکبوت چسیت؟
پروژه «عنکبوت» با هدف ضربه زدن به فعالیتهای ضد فرهنگی و ضد اخلاقی شبکههای اجتماعی پرمخاطب نظیر فیسبوک و اینستاگرام و همچنین سالمسازی فضای فعالیت و جلوگیری از تهدیدات متوجه جامعه کاربران ایرانی، طراحی شد.
در ادامه پروژه عنکبوت 1 و با توجه به رشد شدید شبکه اجتماعی اینستاگرام و هجوم تصاعدی کاربران ایرانی به این شبکه، پروژه عظیم «عنکبوت 2» کلید خورد. بر اساس اطلاعات پروژه عنکبوت 2 را میتوان بهواسطه حجم عملیات انجامشده و نتایج حاصله آن، منحصربهفردترین پروژه پیادهسازی شده روی شبکههای اجتماعی تاکنون نامید که در ادامه به برخی از شاخصهها و وجوه تمایز این پروژه اشاره میشود.
طبق اطلاعات رسیده به خبرنگار صبح نو، مهمترین شاخصه پروژه عنکبوت2، حجم سنگین عملیات رصد روی تمامی صفحههای ایرانی شاخص در اینستاگرام است. گفته میشود گروه عملیاتی این پروژه در تلاش شبانهروزی سهماهه خود، تمامی صفحات متخلف در اینستاگرام را رصد و شناسایی کرد. در پایان عملیات گروه شناسایی مشخص شد آنچه بیش از همه در شبکه اجتماعی اینستاگرام میبایست موردتوجه قرار گیرد، هدف قرار دادن کاربران ایرانی از طریق انتشار عکسهای مدلینگ حرفهای و آماتور دختران ایرانی در این شبکه است که البته این همان ماهیت تخصصی شبکه اینستاگرام است.
در بخشی از اطلاعیه عنکبوت 2 آمده است: «از دیگر شاخصههای منحصربهفرد پروژه عنکبوت 2، جمعآوری بسیار دقیق بانک اطلاعاتی بیش از 300 صفحه متخلف در اینستاگرام است. در این بانک اطلاعاتی عظیم، اطلاعاتی نظیر آیدی اینستاگرام، تعداد دنبالشونده، تعداد دنبالکننده، تعداد پست، آیدی kik، آیدی Line، آیدی Facebook، آیدی سایر شبکههای اجتماعی، ایمیل، تلفن، نشانی، شماره حساب، درجه ابتذال صفحات، افراد مرتبط، صفحات زیرمجموعه، نوع صفحه، عکسهای منتشرشده و ... تمامی صفحات با دقت توسط گروه شناسایی گردآوری شده است.»
سرشبکههای صفحههای مدلینگ ایرانی اینستاگرام، بیش از 80 درصد تعداد فالوئرهای ایرانی از مجموع کل صفحات مرتبط با موضوع مدلینگ در اینستاگرام را به خود اختصاص دادهاند که باوجود فیلترینگ چندباره صفحات آنها و همچنین اخیراً سرویس فیلترینگ هوشمند، بهصورت کاملاً تصاعدی بر تعداد دنبالکنندگان صفحات آنها افزوده میشود. از دیگر موارد حائز اهمیت درباره سر شبکههای مدلینگ اینستاگرام میتوان به حضور بسیار فعال آنها در خارج از کشور و شرکت در انواع میتینگهای به اصلاح مد، اشاره کرد.
در اطلاعیه پیشین سپاه آمده بود: «مجموعاً 170 نفر از مدیران و ادارهکنندگان صفحات فوقالذکر (شامل 58 مدل، 51 مدیر مزون و طراح لباس، 59 عکاس و آرایشگر و 2 موسسه فعال در عرصه مد) که موفق به اغوای تعداد قابلتوجهی از جوانان شده و خسارات عظیم اخلاقی به بار آورده بودند، شناسایی و شبکه ارتباطی آنها کشف شد. از این تعداد برای 29 تن از مدیران اصلی و مرتبطین آنها پرونده قضایی تشکیل شد که منجر به بازداشت هشت نفر و احضار بقیه افراد گردید و اماکن مرتبط با جرائم ایشان نیز با حکم قضایی پلمب شد.» طبق اطلاعات رسیده به #صبح_نو شبکه مدلینگ در کشور با تکیه بر پنج پایگاه «آموزشگاهها»، «آرایشگاهها»، «استودیوهای عکاسی»، «مزونها» و «صفحات اینستاگرام» کار خود را پیش برده است و سر شبکههای مدلینگ از همین ظرفیت برای پرورش و رونمایی از دختران و پسران جوان در شبکههای اجتماعی و سپس ارتباطگیری با خارج از کشور بهره بردهاند.
کشف حجاب شرط آموزشگاه عکاسی
آنچه در آموزشگاههای عکاسی ایران نیز با عنوان «آموزش عکاسی پرتره و مدلینگ» میگذرد هم خود جای سؤال دارد! نمایش تصاویر Nude یا برهنه در کلاسهای آموزشی، استفاده از دختران بهعنوان مدل در کلاسهای عکاسی مختلط و برپایی گالریهای عکسهای مبتذل هم مزید بر علت این چرخه است. به طور مثال آموزشگاه «م» در تهران که در ظاهر رسمی توانسته اعتبار خوبی برای خود دست و پا کند، در کلاسهای این موسسه کشف حجاب موضوعی پذیرفتهشده است و تربیت عکاسان مدلینگ و کشف و استعدادیابی برای رونمایی از مدلهای جوان یکی از اهداف اصلی این موسسه است.
هر عکس یکمیلیون تومان
استودیوهای عکاسی و فیلمبرداری اصلیترین ابزار ارائه مدلهای حرفهایاند. در حال حاضر حدود صد استودیو فعال و مطرح ایرانی در شبکه اجتماعی اینستاگرام به انتشار عکسهای مدلینگ و مبتذل مشغولند. شایانذکر است مدلهای حرفهای در اکثر موارد با همکاری با استودیوهای عکاسی خانگی و زیرزمینی به معرفی خود و پوشاک موردنظر صاحبان کالا مشغولند. این دسته از استودیوهای عکاسی گاهی برای یک شات عکس از مدلهای حرفهای به آنان رقمی حدود 300 هزار تا حتی یک میلیون تومان نیز پرداخت میکنند و از این طریق به اعتبار و محبوبیت خود در صفحات اجتماعی از طریق انتشار عکسهای مدلها با لیبل خود میافزایند بهنحویکه مدلهای آماتور میبایست برای عکاسی در این استودیوها مبلغ هنگفتی را به صاحبان استودیوها پرداخت کنند!
مزونها
چرخه مدلها، صفحات و استودیوهای عکاسی، سرانجام با ارائه مزونها کامل میشود. بدین ترتیب که مدلها، پوشاک صاحبان مزونها را بر تن میکنند و استودیوها، عکس مدلها را رنگ و لعاب میدهند و صفحات ایرانی اینستاگرام با دریافت سفارش از صاحبان مزونها به انتشار گسترده این عکسها میپردازند و مزونها هم بهشدت سود فروش لباسهای اغلب مبتذل و حتی مستهجن خود را میبرند! جالب آنکه مزونها برخلاف محدودیتی که مغازهداران با آن مواجهاند، بیهیچ ابایی به انتشار تصاویر عریان مدلها برای ارائه البسه شب و لباسهای زیر زنانه مشغولند. تعداد این مزونهای فعال و مطرح در شبکه اجتماعی اینستاگرام حدود 50 صفحه فعال ارزیابی میشود.