کد مطلب: 53373
تاریخ انتشار : سه شنبه ۱۳ بهمن ۱۳۹۴ ساعت ۲۲:۲۹
شیوع انواع سرطان ها در استان یزد و مقایسه آن با سایر مناطق کشور نشان می دهد شیوع این بیماری در این استان هم در مردان و هم در زنان از بسیاری استانهای دیگر بالاتر است.
بر طبق آمارهای مستند بین المللی، رشد سرطان در کشورهای درحال توسعه از سرعت بیشتری برخوردار است و متاسفانه کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست.
براساس آمار منتشره از برنامه ثبت پاتولوژی سرطان در ایران، سالانه بیش از یکصد هزار مورد جدید سرطان در کشور بروز می کند و بر آورد می شود که بیش از نیم میلیون نفر نیز با این تشخیص در کشور زندگی می کنند.
بر آوردها نشان می دهد تعداد موارد جدید و همچنین مرگ ناشی از سرطان طی 10 تا 15 سال آینده در کشور دست کم دو برابر امروز افزایش خواهد یافت.
سرطان پس از بیماری های قلبی عروقی و حوادث ، سومین علت مرگ در کشور است و چهارمین جایگاه را در هزینه های بیماری ها دارد ولی پیش بینی می شود که در آینده نه چندان دور سرطان به دومین دلیل مرگ تبدیل شود.
دلایل این افزایش شیوع این بیماری متعدد هستند که از این میان می توان به مسن شدن بافت جمعیتی ، افزایش میزان مصرف دخانیات ، عادات نامناسب تغذیه ای و شیوه نامناسب زندگی مانند فعالیت فیزیکی کم اشاره کرد.
همچنین عوامل محیطی مانند افزایش آلودگی هوا ، استفاده غیر علمی از کود و سم در فرایند تولید محصولات کشاورزی و افزایش ابتلا به برخی عفونتها که با سرطان های خاص مانند سرطان معده ارتباط دارند از دیگر عوامل بروز سرطان در ایران هستند.
اما به همین میزان که این اخبار ناامید کننده هستند می توانند امید بخش نیز باشند زیرا با کنترل این عوامل محیطی می توان دست از کم 40 درصد سرطان ها پیشگیری کرد و اتفاقا مقرون به صرفه ترین فعالیت در میان عوامل کنترل کننده سرطان همین اقدام به پیشگیری از بروز آن است.
نکته مهم دیگر که در کشور ما اهمیت دارد این است که بسیاری از موارد سرطان در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شوند که ضمن کم اثر کردن درمانها در مقیاس فردی ، هزینه های بیشتری را به سبد سلامت در کشور تحمیل می کنند.
براساس آمارها در حال حاضر بیش از 25 میلیون نفر در دنیا با سرطان زندگی می کنند، بیش از 11میلیون نفر به این بیماری مبتلا می شوند و هفت میلیون مرگ ناشی از آن اتفاق می افتد.
این آمارها تا سال 2030 به 75 ، 27 و 17 میلیون می رسد که رشد عمده مربوط به کشورهای در حال توسعه است.
بر اساس برآوردهای انجام گرفته توسط سازمان جهانی بهداشت تا سال 2020 میزان مرگ ناشی از سرطان ها 104 درصد افزایش خواهد یافت که در کشورهای سوسیالیستی سابق شامل 54 درصد ، کشورهای امریکای لاتین و حوزه کارائیب 144 درصد ، چین 145 درصد ، هندوستان 158 درصد و کشورهای مدیترانه شرقی 181 درصد خواهد بود.
همچنین براورد شده که مرگ های حاصل از سرطان تا سال 2030 به بیش از 13.1 میلیون برسد. نسبت میزان بروز سنی استاندارد شده سرطان ها در کشورهای توسعه یافته به کشورهای در حال توسعه 1.8 در مردان و 1.6 در زنان است در حالیکه همان نسبت برای مرگ های ناشی از سرطان خیلی پایین بوده و 1.2 برای مردان و یک برای زنان است.
سرطان های با شیوع بالا در کشورهای توسعه یافته پروستات ، پستان و کولورکتال بوده که با پیش آگهی بقای بالاتری همراه است ،در حالیکه سرطانهای با شیوع بالا در کشورهای در حال توسعه معمولا شامل سرطان کبد، معده و مری است که عمدتا با پیش آگهی بدتری همراه هستند.
در این میان سرطان ریه در هر دو گروه کشورها دیده می شود، هرچند عوامل خطر این سرطان در دو گروه ذکر شده متفاوت هستند.
هم اکنون بسیاری از این گروه مرگ ها قابل جلوگیری هستند چرا که بیش از 30 درصد از سرطان ها با سیکل زندگی سالم و ایمن سازی علیه عفونت های عامل سرطان (ویروس پاپیلومای انسانی و ویروس هپاتیت ب ) قابل پیشگیری هستند.
سایر سرطان ها نیز با تشخیص به هنگام می توانند درمان و مراقبت شوند حتی درد بیمارانی که در مرحله پیشرفته سرطان هستند با مراقبت های طب تسکینی بهبود می یابد.
سازمان جهانی بهداشت در سال 2012 پیشگیری از سرطان و بالا بردن کیفیت زندگی بیماران سرطانی را مورد تاکید قرار داده است.
با کنترل عوامل خطر نزدیک به 40 درصد مرگ ناشی از سرطان قابل پیشگیری خواهد بود و با درمان و تشخیص به موقع یک سوم بار آن کاهش خواهد یافت .
*** افزایش مبتلایان به سرطان در یزد
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد در گفت و گو با خبرنگار ایرنا اظهار داشت: بر اساس آخرین آمارها یکهزار و 361 نفر در این استان به سرطان مبتلا شدند که از این تعداد 750 نفر مرد یعنی 55 درصد و 611 نفر زن معادل 45 درصد بودند.
محمد حسن لطفی افزود: بر اساس همین گزارش، بیشترین شیوع سرطان در استان یزد در جمعیت مردان ،سرطان پوست با 89 مورد در سال و پس از آن سرطان پروستات، مثانه، سرطانهای خون و سرطان های دستگاه گوارش قرار دارد.
وی اظهار کرد: در جمعیت زنان نیز بیشترین بروز مربوط به سرطان سینه با تعداد 135 مورد بوده است که پس از آن سرطان های پوست، خون و سرطان های دستگاه گوارش هستند.
وی با بیان اینکه شیوع سرطانها طی سال های گذشته در کشور رشد داشته است اظهار کرد: البته بعلت شیوه های زندگی ناسالم و نیز عوامل محیطی چنین افزایشی دور از انتظار نیست.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: پیش بینی می شود در دهه آینده شیوع سرطانها افزایش یابد و در استان یزد نیز که از مدل کشوری تبعیت می کند انتظار می رود هر سال بر تعداد بیماران سرطانی افزوده شود.
وی با اشاره به اینکه طی سال های گذشته شیوع سرطانها در استان یزد از میانگین کشوری بالاتر بوده گفت: طی سالهای 87 و 88 بروز سرطانها در استان یزد از میانگین کشوری بالاتر گزارش شده است.
وی با اشاره به اینکه کمیت و کیفیت ثبت سرطان در استان یزد در این آمارها بی تاثیر نیست افزود: در سال 1388 استان یزد رتبه دوم را از لحاظ کمیت و کیفیت ثبت اطلاعات بیماران سرطانی به خود اختصاص داده است و این یعنی اینکه ثبت بهتر اطلاعات در استان یزد خود بخود رتبه ما را در شیوع سرطانها افزایش خواهد داد.
وی گفت: استعمال دخانیات ، افزایش وزن و چاقی ، عدم تحرک و تغذیه ناسالم از عوامل افزایش سرطانها در استان است و لازم است در این زمینه اطلاع رسانی کافی صورت گیرد.
وی اظهار کرد: افزایش استعمال قلیان و سایر مواد دخانی ، استفاده روز افزون از فست فودها و سایرانواع غذاهای فرآوری شده نظیر سوسیس ، کالباس ، همبرگر و عادت دادن کودکان به استفاده از تنقلات مضر مانند چیپس ، پفک ، استفاده از نوشابه ها ، عدم تحرک فیزیکی کافی ، آلودگی هوا ، استفاده غیر علمی از کود و سموم در فرایند تولید محصولات کشاورزی و نیز برخی از عفونتها و در مجموع شیوه های زندگی ناسالم از جمله عواملی است موجب افزایش روز افزون سرطان می شود.
معاون دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد افزود: هم اکنون در بسته های خدمت طرح تحول سلامت در حوزه بهداشت علاوه بر برنامه هایی که فاکتورهای خطر سرطان مانند دخانیات ،اضافه وزن و چاقی و تحرک بدنی را هدف قرار می دهد برنامه غربالگری و تشخیص زود رس سرطان های روده در زنان و مردان و سرطان سینه و دهانه رحم در زنان گنجانده شده و بزودی اجرایی می شود.
وی اظهار داشت: این اقدامات به همراه آموزش های ارائه شده در زمینه عوامل خطر و پیشگیری از سرطانها گام بزرگی در جهت کاهش بروز و شیوع آنها خواهد بود.
** سالانه هفت تا 9 درصد به آمار سرطانی های استان یزد افزوده می شود
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد گفت: برآوردها نشان می دهد سالانه هفت تا 9 درصد به آمار مبتلایان به سرطان در این استان افزوده می شود.
لطفی با بیان اینکه این آمار هنوز نهایی نشده اما برآوردها حاکی از همین امر است افزود: این آمار نشان دهنده این است سبک زندگی مردم این خطه از لحاظ تحرک و تغذیه ای مطلوب نیست.
وی مهمترین ریزفاکتورهای این بیماری را چاقی بیان کرد و اظهار کرد: همچنین مصرف نکردن میوه و سبزیجات موجب بروز سرطان از جمله سرطان های دستگاه گوارش می شود.
لطفی با بیان اینکه 50 درصد مردم این خطه کم تحرک هستند گفت: همچنین 90 درصد مردم این استان حداقل پنج واحد میوه و سبزی را در روز مصرف نمی کنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد با بیان اینکه زندگی شهرنشینی و صنعتی موجب شده که تحرک به حداقل ممکن برسد.
لطفی اظهار کرد: براساس تحقیقات انجام شده 20 درصد سرطان ها ارثی و خانوادگی است و 80 درصد آنها به عوامل محیطی بر می گردد.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد خاطر نشان کرد: با اصلاح شیوه زندگی، تغذیه سالم و ورزش می توان از بروز بسیاری از سرطانها پیشگیری کرد.
وی گفت: مردم با مشاهده ابتلای زیاد افراد به سرطان در سطح جامعه باید از خود مراقبت کنند تا به این بیماری گرفتار نشوند.
*** علائم سرطان
محمدرضا صادقیان کارشناس بیماریهای غیر واگیردار استان یزد با اشاره به افزایش سرطان در استان و کشور به مهمترین علائم این بیماری به شرح ذیل اشاره کرد:
- کاهش وزن بدون دلیل
کاهش وزن بی دلیل مانند پنج کیلو در ماه، بدون افزایش فعالیت بدن یا اجرای رژیم لاغری، حتما باید مورد بررسی قرار گیرد کاهش وزن بی دلیل نشانه سرطان است، مگر این که خلاف آن ثابت شود همچنین می تواند نشانه مشکل دیگری مثل پرکاری تیروئید باشد.
پزشک باید تک تک احتمالات را بررسی کند و آزمایشهایی برای بررسی وضعیت غده تیروئید بنویسد و از اندام های بدن فرد، سی تی اسکن تهیه کند.
- نفخ کردن
نفخ کردن می تواند یکی از علائم سرطان باشد، به خصوص در خانم ها می تواند نشانه سرطان تخمدان چون درد شکم یا لگن، احساس سیری زودرس و مشکلات ادراری باشد و اگر این نفخ کردن هر روز برای فرد اتفاق بیفتد و برای چند هفته ادامه یابد، حتما باید با پزشک مشورت کرد. در این شرایط پزشک آزمایش خون، سی تی اسکن و سایر آزمایشهای لازم را انجام می دهد.
- تغییرات پستان در خانم ها
بیشتر خانم ها سعی می کنند پستان های خود را از نظر احتمال وجود غده بررسی کنند اما این تنها نشانه سرطان سینه نیست، قرمز و ضخیم شدن پوست سینه می تواند یک نشانه نادر و شدید سرطان سینه باشد.
-خونریزی غیرعادی در خانم ها
خانم هایی که هنوز به یائسگی نرسیده اند، خیلی وقت ها به خونریزی های زودتر از زمان عادت ماهانه بی توجهی می کنند اما خونریزی بین دو عادت ماهانه به خصوص وقتی عادت ماهانه منظم است، نیاز به آزمایش و بررسی دارد، خونریزی بعد از رسیدن به سن یائسگی می تواند نشانه سرطان رحم باشد، بنابراین پزشک باید به دقت سابقه خانوادگی فرد را بررسی و بر حسب زمان خونریزی و سایر علائم، آزمایش فراصوت یا بیوپسی تجویز کند.
- تغییرات پوستی
خیلی از ما خال هایمان را به دقت بررسی می کنیم، چرا که می دانیم هر نوع تغییر در تعداد و اندازه آنها می تواند یکی از نشانه های سرطان پوست باشد اما باید تغییر در رنگدانه پوست را هم جدی بگیریم.
همچنین اگر یک دفعه دچار خونریزی یا ورقه ورقه شدن پوست شدید شویم، حتما باید به پزشک متخصص نشان دهیم.
- بروز مشکل در بلع
مشکل در قورت دادن غذا می تواند نشانه سرطان گوارشی مثل سرطان مری باشد.
-وجود خون در مدفوع
اگر در ادرار یا مدفوع تان خون مشاهده کردید، فکر نکنید که حتما از بواسیر است، بلکه می تواند نشانه سرطان روده باشد که باید حتما به پزشک مراجعه کنید.
-درد شکم و افسردگی
خانم هایی که دچار درد در ناحیه شکم و احساس افسردگی به طور همزمان می شوند، نیاز به بررسی پزشکی دارند.
-سوء هاضمه
بیشتر خانم هایی که حاملگی را تجربه کرده اند انواع و اقسام مشکلات گوارشی که با بالا رفتن وزن برایشان اتفاق افتاده بود را به خاطر دارند اما بروز مشکلات گوارشی و سوء هاضمه بدون هیچ دلیل مشخص می تواند خطرناک و نشانه زودهنگام سرطان مری، معده یا گلو باشد.
-عفونت دهانی
همه افراد به خصوص سیگاری ها باید به دقت مراقب لکه های سفیدی که درون دهان یا روی زبانشان ایجاد می شوند، باشند بیشتر این لکه ها می توانند نشانه های اولیه نوعی از سرطان باشند که می توانند منجر به سرطان دهان شوند.
- درد
با بالا رفتن سن، شکایت افراد از درد بیشتر می شود، اما درد می تواند نشانه زودرسی از برخی سرطان ها هم باشد، گرچه بیشتر دردها دلیل وجود سرطان نیست دردهایی که مداوم هستند و به دلایل نامشخص ایجاد می شوند حتما باید مورد بررسی قرار گیرند.
- تغییر در گره های لنفاوی
اگر غده یا برآمدگی روی گره های لنفاوی خود در زیر بغل یا گردن مشاهده شد لازم است با دقت علت ایجاد آن بررسی شود. اگر یکی از گره ها ی لنفاوی به تدر یج بزرگ تر می شوند حتما به پزشک مراجعه کنید.
- تب
اگر افزایش حرارت بدن و بروز تب در شما به دلیل آنفلوآنزا یا سایر بیماری ها نیست، ممکن است در صورت تداوم، نشانه ای از سرطان باشد تب معمولا زمانی که سرطان از نقطه اصلی خود گسترش پیدا کرده باشد اتفاق می افتد، اما می تواند نشانه سرطان خون هم باشد.
- خستگی
خستگی نیز یکی دیگر از علائم مبهم سرطان است این مشکل می تواند بعد از پیشرفت سرطان اتفاق بیفتد، اما ممکن است ابتدای سرطان هایی مثل لوکمی (سرطان خون) یا برخی سرطان های روده هم ایجاد شود.
- سرفه مداوم
سرفه معمولا با سرماخوردگی، آنفلوآنزا و حساسیت ها همراه است همچنین می تواند یکی از عوارض جانبی برخی داروها به حساب آید اما سرفه های مداوم، سرفه هایی که بیش از 3 تا 4 هفته به طول انجامد، به هیچ وجه نباید نادیده گرفته شوند.
همچنین بالا آوردن خون موقع سرفه کردن هم باید به دقت بررسی شود البته اگر این اتفاق یک بار بیفتد ممکن است خطر جدی نباشد، اما در صورت تکرار حتما باید به پزشک مراجعه کنید
***نقش تغذیه ناسالم در شیوع سرطان
کارشناس مسئول تغذیه مرکز بهداشت استان یزد با اشاره نقش تغذیه در پیشگیری از سرطان و الگوی غذایی مناسب گفت:برخی غذاها چون غذاهای فرآوری شده موجب بروز سرطان در افراد می شود.
یوسف نقیایی افزود: برای فرآوری غذاها معمولا از مواد نگهدارنده غیر مجاز یا از دوزهای بیش از حد استاندارد استفاده می شود که این مواد خود موجب بروز سرطان می گردد.
وی مهمترین افزودنی ها ایجاد کننده سرطان را میترات، بنزوات و نیتریت بیان و اظهار کرد: برخی از این مواد افزدونی نامناسب در برخی از موادغذایی چون سوسیس و کالباس موجب احتمال بروز سرطان می شود.
وی در ادامه اظهار کرد: برخی از شیرین کننده های مصنوعی هم به علت استفاده از دوزهای زیاد احتمال خطر ابتلا به سرطان زیاد است و از افراد دیابتی خواست محصولات و شیرین کننده مصنوعی را یک جا مصرف نکنند.
نقیایی بر مصرف سبزیجات و انوع میوه ها تاکید کرد و افزود: میوه ها و سبزیجات به علت وجود انتی اکسیدانی می تواند از شیوع واکنش های نامطلوب در سطح سلولی در بدن جلوگیری نماید.
نقیایی با بیان اینکه روشهای پخت غذا هم در بروز سرطان تاثیر دارد یادآور شد: در سرخ کردن مواد غذایی به خصوص روغنهای مایع معمولی در حرارتهای بالا می تواند ماده ای بنام آکرولئین ایجاد کند که شدیدا بسیار سهمی و سرطان زا است و در صورت استفاده مداوم خطر سرطان را افزایش می دهد.
وی گفت: همچنین سیب زمینی سرخ شده اگر کاملا قهوه ای شود موجب احتمال سرطان می شود و بهترین روش استفاده آب پز کردن و بخار پزکردن است.
نقیایی تصریح کرد: همچنین کباب کردن روی شعله معمولی یا گاز و ذغال به مقدار زیاد موجب می شود سطح مواد غذایی دچار سوختگی شود که این خودزمینه ساز سرطان میشود.
***تغذیه نامناسب، علت یک سوم سرطانها
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، پیش از این اعلام کرد: بیش از 30 درصد سرطانها به علت تغذیه نامناسب است.
'رضا ملک زاده' افزود: طبق مطالعات صورت گرفته شایعترین نوع سرطان مربوط به سرطان های مری و معده است که بیشتر، مردم شمال کشور به آن مبتلا می شوند.
وی یکی از عوامل ابتلا به سرطان مری را مصرف چای داغ در درجه بالای 65درجه بیان کرد و گفت: چای، خودبخود سرطان زا نیست ولی مصرف آن به صورت داغ موجب سرطان می شود.
ملک زاده با بیان اینکه استفاده زیاد از گوشت قرمز موجب سرطان معده می شود مردم را به مصرف گوشت سفید توصیه کرد و افزود: باید نحوه رژیم غذایی سالم و مناسب به مردم اطلاع رسانی شود تا شیوع ابتلا به سرطان کاهش یابد.
معاون تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، بر مصرف گردو، بادام و پسته بدون نمک، روزانه سه بار در حد 15 تا 20 گرم تاکید کرد و آن را در پیشگیری از سرطانها و سکته قلبی و مغزی موثر دانست.
وی گفت: سرطان، پس از بیماریهای قلبی و عروقی و حوادث ترافیکی، سومین عامل مرگ و میر است.
اما شنیدن درد و دل های کسانی که به این بیماری مبتلا شده اند نیز خالی از لطف نیست.
یک بیمار 40ساله که از سرطان سینه رنج می برد گفت: مدت سه سال است به این بیماری مبتلا شده ام.
وی که خواست نامش ذکر نشود افزود: بیشتر از حال و روزم نگران این خرج هایی هستم که خانواده ام با شرایط بداقتصادی صرف می کنند.
وی افزود: هفته ای چندبار برای شیمی درمانی به بیمارستان مراجعه می کنم اما امید دارم که با این هزینه ها گزاف مدتی زنده بمانم.
وی با بیان اینکه خدا کند کسی به این بیماری مبتلا نشود اظهار کرد: هزینه های یک بیمار سرطانی زیاد است و علاوه براین در تمام افراد خانواده تاثیر می گذارد.
این بیمار به شهروندان توصیه کرد : به نکات بهداشتی پزشکان خوب دقت کنند تا به این بیماری گرفتار نشوند.
استان یزد یک میلیون و 80 هزار نفر جمعیت دارد.
