کد مطلب: 118892
تاریخ انتشار : پنجشنبه ۱۵ شهريور ۱۳۹۷ ساعت ۰۹:۰۱
نسبت انتظارات عامه به اختیارات رئیس جمهوری در ایران چگونه است؟ آیا مردم به میزان اختیارات قانونی رئیس جمهوری از او انتظار حل مشکلات را دارند؟
به گزارش
ایران خبر،
صادق زیباکلام استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران: متأسفانه یکی از مشکلات نظام مدیریتی کشور این است که به دو بخش «انتصابی» و «انتخابی» تقسیم شده. البته مشکل دوگانگی در تقسیم نیست؛ مشکل اینجاست که در نسبت توازن قدرت این مقامات هم اختلافات زیادی وجود دارد. در بخش انتصابی، قدرت و اختیارات مسئولان خیلی بیشتر از افرادی است که در جایگاه انتخابی حضور دارند. آن وقت عجیب اینجاست که در بخش انتصابی کسی مسئولیتی برای پاسخگویی ندارد و همه این مسئولیتها برای نهادهای انتخابی است. این موضوع، یک سؤال خیلی اساسی به وجود میآورد که اگر تصمیمات به‌درستی اخذ نشود، تکلیف چیست؟ مثلاً اگر تصمیمات شورای انقلاب فرهنگی آنچه را که برای دانشگاه‌ها ابلاغ میکند درست نباشد، چه باید کرد؟ بنابراین، این مشکل اساسی که هیچ کدام از بخشهای انتصابی وظیفه پاسخگویی ندارند تمام نگاهها را متوجه افراد انتخابی کرده است. از همین رو است که وقتی قیمت دلار به 11 هزار تومان میرسد همه از رئیس‌جمهوری و بخش انتخابی انتظار پاسخگویی دارند! وقتی فساد زیاد می‌شود همه از دولت و شخص روحانی انتظار دارند که بیاید و از دلایل این اتفاق بگوید! این در حالی است که بخشهای انتصابی دخالت بیشتری در تصمیمات کلان داشته و مسائلی که به وجود آمده نیز ناشی از اقدامات آنان است. به عنوان نمونه، از سیاستهای تأثیرگذار بر جمهوری اسلامی در عرصه دیپلماسی و سیاست خارجی در برخی کشورهای منطقه نام میبرم. آیا وزارت خارجه که یک بخش انتخابی است، در اخذ این تصمیمات مشارکتی دارد؟ خیر؛ ولی باید پاسخگو باشد چون نهادهای مسئول وظیفه پاسخگویی را از خود سلب کردهاند. در تمام نظامهای سیاسی جهان عالی‌ترین مقامات تصمیم گیرنده از رئیس جمهوری، نخست وزیر و صدراعظم باید به پارلمان و دادگاه عالی و افکار عمومی پاسخگو باشند ولی در ایران متأسفانه فقط و فقط انتظار و توقع پاسخگویی از بخش انتخابی که همانا رئیس جمهوری و وزرا باشد، میرود. به تبع این رویه، مردم انتظاراتی از مسئولان و بخصوص دولتمردان دارند که هیچ سنخیتی با اختیارات قانونی آنان ندارد. آنها وقتی میبینند برای هر مشکلی، رئیس جمهوری و دولتمردان مورد بازخواست سایر مراکز قدرت قرار میگیرند، طبیعی است که این گونه فکر کنند که همه مشکلات موجود از سوی دولت پدید آمده و تنها توان همین نهاد نیز قدرت حل و فصل آن را دارد.
